تشهد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تَشَهُد''' از [[واجبات نماز]] که در [[رکعت]] دوم و رکعت آخر نماز پس از دو [[سجده]] خوانده می‌شود. «اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ»ذکر تشهد است که در آن به [[توحید|یگانگی خدا]] و نبوت پیامبر(ص) گواهی داده می‌شود.

تشهد از [[ارکان نماز|اجزای غیر رُکنی]] نماز است؛ از این رو اگر فراموش شود، باعث باطل شدن نماز نمی‌شود.

تشهد، از اجزای واجب نماز است.<ref>نگاه کنید به:‌ علامه حلی، نهایة الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۹۹.</ref> که به گفتن [[شهادتین]] (گواهی دادن به یگانگی خدا و رسالت پیامبر(ص)) و فرستادن [[صلوات]] بر [[پیامبر(ص)]] در رکعت دوم و رکعت آخر پس از دو سجده و قبل از [[سلام (نماز)|سلام]] اشاره دارد.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref> از تشهد بیشتر در باب نماز کتاب‌های فقهی بحث می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۱۴۶.</ref>  

به گفته [[میرزا علی مشکینی]] بنا بر نظر مشهور فقهای شیعه ذکر تشهد عبارت است از:‌ «{{عربی|اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ؛ شهادت می‌دهم که معبودی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یگانه است و شریک ندارد؛ شهادت می‌دهم که محمد(ص) بنده خدا و فرستاده او است. خدایا رحمت بفرست بر محمد و آل محمد.»}}<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۱۴۶.</ref> البته در کتاب‌های فقهی مقدار واجب آن««أشهد أن لا إله إلا اللّٰه و أشهد أن محمدا رسول اللّٰه اللهم صل على محمد و آل محمد» ذکر شده است.<ref>علامه حلی، نهایة الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۹۹؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۸.</ref> هرچند علامه حلی در کتاب النهایه در واجب بودن «وحده لا شریک له» تردید کرده است.<ref>علامه حلی، نهایة الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۹۹.</ref>

* در هنگام خواندن تشهد رعایت [[موالات]](پشت سر هم)، [[ترتیب]]، [[طمأنینه]] و صحیح خواندن کلمات شرط است.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۱۴۶.</ref>  

* [[مستحب]] است در هنگام تشهد، نمازگزار دست‌ها را بر ران‌ها بگذارد و انگشت‌ها را به یکدیگر بچسباند و به دامان خود نگاه کند.<ref> شهید اول، الدروس، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۸۲.</ref>

* مستحب بودن [[تورک|تَوَرُّک]]<ref>شهید اول، الدروس، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۸۲؛ محقق کرکی، رسائل المحقق الکرکی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۲.</ref> قراردادنِ پای چپ زیر ساق پای راست و نشستن بر ران چپ.<ref>محقق کرکی، رسائل المحقق الکرکی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۲.</ref>

* در هنگام تشهد گفتن ذکرهایی مستحب است از جمله اینکه پیش از تشهد عبارت {{عربی|اَلْحَمدُللَّـه}} یا {{عربی|بِسْمِ اللهِ و بِاللهِ وَ الْحَمدُ لِلهِ وَ خَیرُ الأسماءِ لِله}}<ref>شهید اول، الدروس، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۸۲.</ref> و پس از آن عبارت {{عربی|وَ تَقَبِّلْ شَفاعَتَهُ وَ ارْفَعْ دَرَجَتَه}} گفته شود.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ص۲۳۹، مسأله۱۰۶۱.</ref>

به فتوای [[امام خمینی]] از [[مراجع تقلید]] اگر نمازگزار تشهد را فراموش کند و پیش از [[رکوع]] متوجه شود، باید بلافاصله بنشیند و تشهد را بخواند و نماز را ادامه دهد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۹۷، مسأله ۱۱۰۲.</ref> بر اساس فتوای بنابر احتیاط واجب یا مستحب پس از پایان نماز دو [[سجده سهو]] به جا آورد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۹۷، مسأله ۱۱۰۲ پانویس۱.</ref> اما اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که تشهد رکعت قبل را نخوانده، باید پس از تمام‌کردن نماز، تشهد را [[قضا]] کند و بنابر [[احتیاط واجب]] برای تشهد فراموش شده دو [[سجده سهو]] به جا آورد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۹۷، مسأله ۱۱۰۲.</ref>