الدر النظیم فی مناقب الائمة اللهامیم (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''ألدُّرُّ النَّظيم فى مَناقِب الأئمةِ اللَّهاميم''' نوشته جمال‌الدین [[یوسف بن حاتم شامی]] (متوفای ۶۶۴) از عالمان [[شیعه]] قرن هفتم هجری است که به زندگی [[چهارده معصوم]] (ع) اختصاص دارد. «لَهاميم» جمع لُهموم به معنای شخص شریف و بزرگ است.

جمال‌الدین یوسف بن حاتم شامی عاملی مؤلف کتاب الدر النظیم در زندگانی چهارده معصوم، از عالمان سده هفتم هجری است. از تولد و وفات او اطلاعی در دست نیست. او شاگرد [[محقق حلی]] (متوفای ۶۷۶) و [[سید بن طاووس]] (متوفای ۶۶۴) بوده و اجازه‌ای از سید داشته است.

او را به عنوان فقیهی فاضل و عابد وصف کرده‌اند که دارای تألیفات متعددی بوده است. از لابه‌لای کتب فقهی استفاده می‌شود که وی در فروعات فقهی بین علمای [[امامیه]] شهرتی داشته و اگر چه اثری فقهی از او باقی نمانده، نظرات او در کتاب‌ها منعکس شده است.

== محتوای کتاب ==

مؤلف به رغم آنکه نام کتابش را مناقب ائمه گذاشته، از چهارده معصوم سخن گفته و بخش اعظم کتاب را به زندگانی رسول خدا (ص) پرداخته است.

این کتاب از دو جزء و پانزده باب تشکیل‌شده که مشتمل بر ۱۴ باب زندگانی معصومین و یک باب کلیات است.

باب اول و دوم که به شرح حال [[رسول خدا]](ص) و [[امیر مؤمنان]] (ع) اختصاص دارد نصف حجم کتاب را در بر گرفته و در ابواب بعدی به اختصار به [[حضرت زهرا]](س) و از یکایک [[امامان]] بحث شده است.

هر باب از چندین فصل تشکیل‌شده و در این فصول، مؤلف به عناوین زیر پرداخته است: ولادت و صفات، بعضی اخبار (گزارش‌هایی عام از زندگی امام)، مناقب، [[معجزه|معجزات]]، سخنان، وفات و فرزندان.

== ویژگی‌های کتاب ==

این اثر که بر اساس نسخه منحصربه‌فرد موجود در کتابخانه همدان احیاء شده، بدون هیچ مقدمه‌ای از مؤلف، از مبحث بشارت به تولد [[پیامبر (ص)]] آغاز می‌شود؛ بنابراین از گفتار نویسنده در مقدمه و مباحثی همچون انگیزه تألیف یا ذکر منابع که در مقدمه بیان می‌شود، اطلاعی نیست. البته در متن، گاهی به منابع اشاره رفته و سلسله اسناد مؤلف نیز می‌تواند به منابع کتاب رهنمون شود.

== منابع کتاب ==

مؤلف در این کتاب از منابع شیعه و سنی بهره برده؛ گاه از کتاب نقل کرده و گاه مطالبی را از قول دانشمندان نقل کرده است. در هر صورت به نظر می‌رسد مؤلف از [[ابن شهرآشوب]] و کتاب [[مناقب آل ابی‌طالب|مناقب]] او تأثیر فراوان پذیرفته و از آثار متعددی همچون [[ارشاد مفید]]، [[مناقب خوارزمی]]، [[احیاء علوم الدین|احیاء العلوم]] [[غزالی]]، [[الاربعین فخر رازی]] و از کسانی چون [[سلیم بن قیس]]، [[محمد بن جریر طبری|طبری]] و [[مسعودی]] و [[قاضی عبدالجبار]] یاد کرده است.

== نسخه‌های کتاب ==

* نسخه کتابخانه سید علی عدنانی خرمشهری.

* شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، قم، جامعه مدرسین.