پرش به محتوا

علی بن محمد باقر(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
| امامزاگان مشهور =
| امامزاگان مشهور =
}}
}}
'''علی بن محمد باقر'''، فرزند [[امام باقر(ع)]] است. در منابع غالبا از او با عنوان سُلطان‌ْعَلی یاد می‌شود. براساس برخی از گزارش‌های تاریخی او بنا به درخواست دوستداران [[اهل بیت(ع)]] از اهالی چهل حصران و [[فین]] [[کاشان]] در سال ۱۱۳ق به این منطقه هجرت نمود و مدت سه سال به امر تبلیغ و ارشاد مردم همت گماشت. علی بن محمد سرانجام در سال ۱۱۶ق به همراه تعدادی از اهالی منطقه توسط نیروهای حکومتی به [[شهادت]] رسید. پیکر او در [[مشهد اردهال]] به خاک سپرده شد. [[مراسم قالی‌شویان]] هر سال در دومین [[جمعه]] [[مهر]] به یاد شهادت علی بن محمد، همراه با [[عزاداری]] و [[نوحه خوانی]] در [[مشهد اردهال]] برگزار می‌شود.
'''علی بن محمد باقر''' فرزند [[امام باقر(ع)]] است که در منابع، غالباً از او با عنوان سُلطان‌ْعَلی یاد می‌شود. بر اساس برخی از گزارش‌های تاریخی، او بنا به درخواست دوست‌داران [[اهل بیت(ع)]] از اهالی چهل حصران و فین [[کاشان]] در سال ۱۱۳ق به این منطقه هجرت نمود و مدت سه سال به امر تبلیغ و ارشاد مردم همت گماشت. علی بن محمد سرانجام در سال ۱۱۶ق به‌همراه تعدادی از اهالی منطقه توسط نیروهای حکومتی به [[شهادت]] رسید. پیکر او در [[مشهد اردهال]] به‌خاک سپرده شد. [[مراسم قالی‌شویان]]، هر سال در دومین [[جمعه]] [[مهر]] به یاد شهادت علی بن محمد، همراه با [[عزاداری]] و [[نوحه خوانی]] در مشهد اردهال برگزار می‌شود.


==نسب==
==نسب==
{{تبارنامه امام محمد باقر}}
{{تبارنامه امام محمد باقر}}
علی بن محمد باقر(ع) فرزند [[امام باقر(ع)]] است. [[شیخ مفید]] فرزندان امام باقر(ع) را هفت تن می‌داند:
علی بن محمد باقر(ع) فرزند [[امام باقر(ع)]] است. [[شیخ مفید]] فرزندان امام باقر(ع) را هفت تن می‌داند:
::«ابوعبدالله جعفر بن محمد(ع) و عبدالله که از [[ام فروة مادر امام صادق (ع)|ام فروه]] بنت قاسم بن محمد بن ابی بکر بودند و ابراهیم و عبیدالله که از ام حکیم بوده و هر دو در ایام حیات پدر شان وفات کردند. علی و زینب از [[ام ولد]] بودند؛ و ام سلمه که مادرش را ام ولد دانسته است».<ref>شیخ مفید، الارشاد، ص۳۹۴</ref>
::«ابوعبدالله جعفر بن محمد(ع) و عبدالله که از [[ام فروة مادر امام صادق (ع)|ام فروه]] بنت قاسم بن محمد بن ابی بکر بودند و ابراهیم و عبیدالله که از ام حکیم بوده و هر دو در ایام حیات پدر شان وفات کردند. علی و زینب از [[ام ولد]] بودند؛ و ام سلمه که مادرش را ام ولد دانسته است».<ref>شیخ مفید، الارشاد، ص۳۹۴.</ref>


==فرزندان==
==فرزندان==
مصعب زبیری می‌نویسد:  
مصعب زبیری می‌نویسد:  
::«''علی بن محمد (باقر) دختری به نام فاطمه داشت که مادرش ام ولد بود و [[موسی بن جعفر]] بن محمد باقر(ع) با این دختر ازدواج کرد.''»<ref>زبیری، نسب قریش، به نقل از حسینی زرباطی،بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع) ص۱۴۸/المشاهد العتره الطاهره، ص ۲۷۰.</ref>
::«''علی بن محمد (باقر) دختری به نام فاطمه داشت که مادرش ام ولد بود و [[موسی بن جعفر]] بن محمد باقر(ع) با این دختر ازدواج کرد.''»<ref>زبیری، نسب قریش، به نقل از حسینی زرباطی، بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع)، ص۱۴۸؛ المشاهد العتره الطاهره، ص۲۷۰.</ref>


فرزند دیگری نیز از وی بوده است که احمد بن علی بن باقر(ع) نام داشت. قبر او در [[اصفهان]] در باغاتی قرار دارد که سر راه محله خواجو است.<ref> حسینی زرباطی،بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع) ص۱۴۶/مجموعه تاریخی مذهبی مشهد اردهال،ص۳۶.</ref>
فرزند دیگری نیز از وی بوده است که احمد بن علی بن باقر(ع) نام داشت. قبر او در [[اصفهان]] در باغاتی قرار دارد که سر راه محله خواجو است.<ref> حسینی زرباطی، بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع)، ص۱۴۶؛ مجموعه تاریخی مذهبی مشهد اردهال، ص۳۶.</ref>


==توصیف علما==
==توصیف علما==
صاحب [[ریاض العلماء]] می‌نویسد:  
صاحب [[ریاض العلماء]] می‌نویسد:  
::«''سید اجل سید علی بن مولانا امام باقر(ع) از بزرگان و اکابر فرزندان [[امام باقر(ع)]] است و بیان عظمت شأنش نیازی به کلام طولانی ندارد. قبرش در حوالی [[کاشان]] و معروف به «مشهد بارکرس» است. گنبد رفیع و عظیمی دارد و جماعتی از علمای [[شیعه]] نیز در شأن او فضایلی گفته و درباره کرامات او و مشهدش حکایاتی دارند.''»<ref>به نقل از حسینی زرباطی،بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع) ص۱۴۳</ref>
::«''سید اجل سید علی بن مولانا امام باقر(ع) از بزرگان و اکابر فرزندان [[امام باقر(ع)]] است و بیان عظمت شأنش نیازی به کلام طولانی ندارد. قبرش در حوالی [[کاشان]] و معروف به «مشهد بارکرس» است. گنبد رفیع و عظیمی دارد و جماعتی از علمای [[شیعه]] نیز در شأن او فضایلی گفته و درباره کرامات او و مشهدش حکایاتی دارند.''»<ref>به نقل از حسینی زرباطی، بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع)، ص۱۴۳.</ref>
==هجرت به ایران==
==هجرت به ایران==
{{امامزادگان ایران}}
{{امامزادگان ایران}}
===درخواست مبلغ و راهنما===
===درخواست مبلغ و راهنما===
عده‌ای از دوستداران [[اهل بیت(ع)]] از اهالی چهل حصران و [[فین]] [[کاشان]] نامه‌ای خدمت امام باقر (علیه‌السلام) نوشتند، که چون ما از محضر شما دور هستیم یکی از آقازادگان خود را برای راهنمایی و تربیت ما و تعلیم احکام به جانب ما بفرستید.<ref>مجموعه تاریخی، مذهبی مشهد اردهال، حسین فرّخ یار، ص۳۷.</ref>
عده‌ای از دوستداران [[اهل بیت(ع)]] از اهالی چهل حصران و [[فین]] [[کاشان]] نامه‌ای خدمت امام باقر (علیه‌السلام) نوشتند، که چون ما از محضر شما دور هستیم یکی از آقازادگان خود را برای راهنمایی و تربیت ما و تعلیم احکام به جانب ما بفرستید.<ref>مجموعه تاریخی، مذهبی مشهد اردهال، حسین فرّخ‌یار، ص۳۷.</ref>


آن حضرت فرزند خود، علی بن محمد(ع) را با رسولان روانه کاشان کرد و اسباب سفر آن حضرت را برادرش [[امام صادق(ع)]] فراهم نمود.<ref>نور باقر، ص۵۴.</ref>
آن حضرت فرزند خود، علی بن محمد(ع) را با رسولان روانه کاشان کرد و اسباب سفر آن حضرت را برادرش [[امام صادق(ع)]] فراهم نمود.<ref>محسنی، نور باقر، ص۵۴.</ref>


===استقبال مردم===
===استقبال مردم===
هنگام ورود، در فین حدود ۶هزار نفر برای استقبال آمدند. وی مدتی در [[جاسب]] و [[خاوه]] مشغول هدایت مردم بود و بیشتر در [[مسجد جامع کاشان]] -که فعلا در کوی میدان کهنه واقع است - مشغول عبادت بود و شیعیان برای ادای [[نماز جمعه]] خدمتش مشرف می‌شدند، و [[کرامت|کرامات]] زیادی مشاهده می‌نمودند.<ref>نور باقر، ص۵۷.</ref>
هنگام ورود، در فین حدود ۶هزار نفر برای استقبال آمدند. وی مدتی در [[جاسب]] و [[خاوه]] مشغول هدایت مردم بود و بیشتر در [[مسجد جامع کاشان]] -که فعلا در کوی میدان کهنه واقع است - مشغول عبادت بود و شیعیان برای ادای [[نماز جمعه]] خدمتش مشرف می‌شدند، و [[کرامت|کرامات]] زیادی مشاهده می‌نمودند.<ref>محسنی، نور باقر، ص۵۷.</ref>


===نامه نگاری===
===نامه نگاری===
خط ۵۳: خط ۵۳:
بعد از حدود سه سال از [[شهادت]] [[امام باقر(ع)]] در سال ۱۱۶ق، مخالفین، علی بن محمد را به همراه عده‌ای از دوستان و موالیان و منسوبین به وی [[شهید]] کردند.
بعد از حدود سه سال از [[شهادت]] [[امام باقر(ع)]] در سال ۱۱۶ق، مخالفین، علی بن محمد را به همراه عده‌ای از دوستان و موالیان و منسوبین به وی [[شهید]] کردند.


از آنجا که [[۲۷ جمادی‌الثانی]] در سال شهادت علی بن محمد مصادف با [[۱۷ مهر]] بوده، هر سال به مناسبت سالگرد وی در [[جمعه]] دوم [[مهر]] مراسم [[قالی شویان]] همراه با [[عزاداری]] کنار قبرش برگزار می‌شود.<ref>توفیق،شهید اردهال، ص۳۷-۴۴.</ref>
از آنجا که [[۲۷ جمادی‌الثانی]] در سال شهادت علی بن محمد مصادف با [[۱۷ مهر]] بوده، هر سال به مناسبت سالگرد وی در [[جمعه]] دوم [[مهر]] مراسم [[قالی شویان]] همراه با [[عزاداری]] کنار قبرش برگزار می‌شود.<ref>توفیق، شهید اردهال، ص۳۷-۴۴.</ref>
[[پرونده:ضریح سلطان علی.jpeg|بندانگشتی|150px|ضریح بارگاه سلطان علی بن محمد]]
[[پرونده:ضریح سلطان علی.jpeg|بندانگشتی|150px|ضریح بارگاه سلطان علی بن محمد]]
نقل شده است وی در لحظه وفات به شخصی به نام خواجه ملک شاه وصیت کرده است:
نقل شده است وی در لحظه وفات به شخصی به نام خواجه ملک شاه وصیت کرده است:
خط ۶۲: خط ۶۲:


==محل دفن==
==محل دفن==
در محل دفن علی بن محمد اختلاف وجود دارد. عده‌ای محل دفن وی را در [[مشهد اردهال]] (مشهد قالی) در ۴۰ کیلومتری غرب [[کاشان]] و در مسیر کاشان–[[دلیجان]] می‌دانند.<ref>نقض، عبدالجلیل قزوینی، ص۱۹۹؛ شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ص۱۳۳۰</ref> حتی کاربرد مشهد برای مقبره‌اش سابقه طولانی دارد و در کتاب نقض از آنجا با واژه مشهد یاد شده است.<ref>نقض، عبدالجلیل قزوینی، ص۱۹۹ </ref> به نظر برخی در نسب این امامزاده تردیدی وجود ندارد.<ref>مجموعه تاریخی مذهبی مشهد اردهال، صص۲۶-۳۴ به نقل از تاریخ تشیع، رسول جعفریان، ص۲۱۵</ref> زائران حرم وی در مشهد اردهال کراماتی مانند شفای بیماران نقل کرده‌اند.<ref>مجموعه تاریخی، مذهبی مشهد اردهال، ص۱۶۶.</ref>
در محل دفن علی بن محمد اختلاف وجود دارد. عده‌ای محل دفن وی را در [[مشهد اردهال]] (مشهد قالی) در ۴۰ کیلومتری غرب [[کاشان]] و در مسیر کاشان–[[دلیجان]] می‌دانند.<ref>نقض، عبدالجلیل قزوینی، ص۱۹۹؛ شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ص۱۳۳۰.</ref> حتی کاربرد مشهد برای مقبره‌اش سابقه طولانی دارد و در کتاب نقض از آنجا با واژه مشهد یاد شده است.<ref>نقض، عبدالجلیل قزوینی، ص۱۹۹.</ref> به نظر برخی در نسب این امامزاده تردیدی وجود ندارد.<ref>مجموعه تاریخی مذهبی مشهد اردهال، صص۲۶-۳۴ به نقل از تاریخ تشیع، رسول جعفریان، ص۲۱۵.</ref> زائران حرم وی در مشهد اردهال، کراماتی مانند شفای بیماران نقل کرده‌اند.<ref>مجموعه تاریخی، مذهبی مشهد اردهال، ص۱۶۶.</ref>


در دوره سلجوقیان، مزار این امامزاده در آبادی کامل بوده و سید ابوالرضا [[فضل الله راوندی]] قصاید فراوانی درباره این بنا و بانیان آن سروده است.<ref>دیوان السید الامام فضل الله راوندی، صص۵۲-۵۳،به نقل از تاریخ تشیع، رسول جعفریان، ص۲۱۵</ref>
در دوره سلجوقیان، مزار این امامزاده در آبادی کامل بوده و سید ابوالرضا [[فضل الله راوندی]] قصاید فراوانی درباره این بنا و بانیان آن سروده است.<ref>دیوان السید الامام فضل‌الله راوندی، صص۵۲-۵۳،به نقل از تاریخ تشیع، رسول جعفریان، ص۲۱۵.</ref>


[[پرونده:قالی‌شویان.jpg|بندانگشتی|[[مراسم قالی‌شویان]]]]
[[پرونده:قالی‌شویان.jpg|بندانگشتی|[[مراسم قالی‌شویان]]]]
خط ۷۱: خط ۷۱:
در حرم سلطان علی، سردابی وجود دارد که تقریباً ۶ متر طول و ۳ متر عرض و ۵/۳ متر ارتفاع دارد. درباره این سرداب و تابوت‌های داخل آن، سخنانی در برخی کتب معاصر وجود دارد.
در حرم سلطان علی، سردابی وجود دارد که تقریباً ۶ متر طول و ۳ متر عرض و ۵/۳ متر ارتفاع دارد. درباره این سرداب و تابوت‌های داخل آن، سخنانی در برخی کتب معاصر وجود دارد.


::::«در سال ۱۳۱۳ شمسی [[اعتضاد الدوله]]، حکمران [[قم]] به مشهد اردهال (که از توابع قم بود)، آمد و فرمان داد تا روی سرداب را بشکافند. شخصاً داخل سرداب شده و حدود یکصد تابوت را مشاهده کرد که در هر یک جسدی سالم و از هم متلاشی نشده، در حالی که لباس زندگی به تن داشتند و روی گونه‌های بعضی خون خشکیده نمودار بود، قرار داشت. او ایشان را از یاران سلطان علی(ع) می‌شمارد.»<ref>شهید اردهال، ص۴۶</ref>
::::«در سال ۱۳۱۳ شمسی [[اعتضاد الدوله]]، حکمران [[قم]] به مشهد اردهال (که از توابع قم بود)، آمد و فرمان داد تا روی سرداب را بشکافند. شخصاً داخل سرداب شده و حدود یکصد تابوت را مشاهده کرد که در هر یک جسدی سالم و از هم متلاشی نشده، در حالی که لباس زندگی به تن داشتند و روی گونه‌های بعضی خون خشکیده نمودار بود، قرار داشت. او ایشان را از یاران سلطان علی(ع) می‌شمارد.»<ref>توفیق، شهید اردهال، ص۴۶.</ref>
[[پرونده:امامزاده سلطانعلی بن محمد باقر علیه السلام.jpg|LEFT|بندانگشتی|تصویر روی جلد کتاب شرح زندگانی و شهادت حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر]]
[[پرونده:امامزاده سلطانعلی بن محمد باقر علیه السلام.jpg|LEFT|بندانگشتی|تصویر روی جلد کتاب شرح زندگانی و شهادت حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر]]
در سال ۱۳۴۱ش [[آیت الله مرعشی نجفی]] از این سرداب دیدن کرده است. وی سرداب را اینگونه توصیف می‌کند:
در سال ۱۳۴۱ش [[آیت الله مرعشی نجفی]] از این سرداب دیدن کرده است. وی سرداب را این‌گونه توصیف می‌کند:
::::«''در سمت شرقی سراب، متجاوز از یکصد تابوت به‌اندازه‌های مختلف و رنگهای متفاوت در سه ردیف، روی یکدیگر گذاشته شده است که قسمتی از تخته‌های سرِ چند تابوت شکسته است و درون هر تابوت جسدی در لباس زندگی، صورت باز و موهای ژولیده نمودار است که با مختصر چیزی که به آنها اصابت کند، مانند پودر بر روی هم فرو می‌ریزد و متلاشی می‌شود، در عقب سرداب زیر دارالحفاظ لوحه‌ای از سنگ نصب و روی آن نام سید رکن الدین مسعود و تاریخ ۹۵۴ حجاری شده است''».<ref>نور باقر، ص۹۳.</ref>
::::«''در سمت شرقی سراب، متجاوز از یکصد تابوت به‌اندازه‌های مختلف و رنگهای متفاوت در سه ردیف، روی یکدیگر گذاشته شده است که قسمتی از تخته‌های سرِ چند تابوت شکسته است و درون هر تابوت جسدی در لباس زندگی، صورت باز و موهای ژولیده نمودار است که با مختصر چیزی که به آنها اصابت کند، مانند پودر بر روی هم فرو می‌ریزد و متلاشی می‌شود، در عقب سرداب زیر دارالحفاظ لوحه‌ای از سنگ نصب و روی آن نام سید رکن الدین مسعود و تاریخ ۹۵۴ حجاری شده است''».<ref>محسنی، نور باقر، ص۹۳.</ref>


==قالی شویان==
==قالی شویان==
{{اصلی|آیین قالی‌شویان}}
{{اصلی|آیین قالی‌شویان}}
 
مراسم [[قالی شویان]] (در دومین [[جمعه]] [[مهر]]) به یاد شهادت سلطان علی بن محمد همراه با [[عزاداری]] و [[نوحه‌خوانی]] در مشهد اردهال برگزار می‌شود.<ref>توفیق، شهید اردهال، ص۴۷ ۴۹.</ref>
سالهاست که مراسم [[قالی شویان]] (در دومین [[جمعه]] [[مهر]]) به یاد شهادت سلطان علی بن محمد همراه با [[عزاداری]] و [[نوحه‌خوانی]] در مشهد اردهال برگزار می‌شود.<ref>شهید اردهال، ص۴۷ ۴۹.</ref>


==منابع مطالعاتی==
==منابع مطالعاتی==
خط ۸۵: خط ۸۴:
* '''نور باقر''': سید علی محسنی
* '''نور باقر''': سید علی محسنی
* '''شرح زندگانی و شهادت حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر''': عبدالرسول مدنی کاشانی
* '''شرح زندگانی و شهادت حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر''': عبدالرسول مدنی کاشانی
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* توفیق،سید محمد مهدی، شهید اردهال، پیام مهدی۴، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
* توفیق، سید محمد مهدی، شهید اردهال، پیام مهدی۴، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
* حسینی زرباطی، حسین، بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع)، مکتبة آیة الله العظمی مرعشی النجفی، قم، الاولی.
* حسینی زرباطی، حسین، بغیة الحائر فی احوال اولاد الامام باقر(ع)، مکتبة آیة الله العظمی مرعشی النجفی، قم، الاولی.
* قزوینی، عبدالجلیل، نقض،سلسله انتشارات آثار ملی، تهران، ۱۳۵۸ش.
* قزوینی، عبدالجلیل، نقض،سلسله انتشارات آثار ملی، تهران، ۱۳۵۸ش.
* قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، تحقیق ناصر باقری بیدهندی، انتشارات دلیل ما، قم،اول، ۱۳۷۹ش (دو جلد در یک مجلد).
* قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، تحقیق ناصر باقری بیدهندی، انتشارات دلیل ما، قم،اول، ۱۳۷۹ش (دو جلد در یک مجلد).
* فرّخ یار، حسین، مجموعه تاریخی، مذهبی مشهد اردهال، هیئت امناء سلطان علی بن محمد باقر(ع)، چاپ اول، ۱۳۶۹ش.
* فرّخ‌یار، حسین، مجموعه تاریخی، مذهبی مشهد اردهال، هیئت امناء سلطان علی بن محمد باقر(ع)، چاپ اول، ۱۳۶۹ش.
* شیخ مفید، الارشاد،قم، الناشر سعید بن حبیر، الاولی، ۱۴۲۸ق.
* شیخ مفید، الارشاد، قم، الناشر سعید بن حبیر، الاولی، ۱۴۲۸ق.
* محسنی، سید علی، نور باقر، انتشارات مشهور، ۱۳۸۳ش، چاپ اول.
* محسنی، سید علی، نور باقر، انتشارات مشهور، ۱۳۸۳ش، چاپ اول.
* المشاهد العتره الطاهره، مؤسسه البلاغ، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
* المشاهد العتره الطاهره، مؤسسه البلاغ، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵

ویرایش