پرش به محتوا

اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تغییر ساختار. افزودن مطلب. و اصلاح متنی.
جز (←‏ویژگی‌ها: تمیزکاری)
جز (تغییر ساختار. افزودن مطلب. و اصلاح متنی.)
خط ۱۴: خط ۱۴:
| موضوع = [[مقتل]] درباره [[حادثه کربلا]]
| موضوع = [[مقتل]] درباره [[حادثه کربلا]]
| تاریخ نگارش = قرن هفتم
| تاریخ نگارش = قرن هفتم
| سبک = تاریخ نگاری
| سبک = وقایع‌نگاری
| ناشر = اسوه
| ناشر = ناشران متعدد دارد
| ناشر فارسی =
| ناشر فارسی =
| محل انتشارات =
| محل انتشارات = کشورهای مختلف
| تاریخ نشر =
| تاریخ نشر =
| تاریخ نشر فارسی =
| تاریخ نشر فارسی =
خط ۲۹: خط ۲۹:
}}
}}
'''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''ألمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، کتابی در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] نوشتۀ [[سید بن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). این کتاب از [[مقتل|مقتل‌نگاری‌های]] مشهور [[شیعیان]] است. نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران امام حسین(ع) و به صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر کرده است. لُهوف چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است از جمله توسط [[سید احمد فهری]] به نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و توسط [[محمد محمدی اشتهاردی]] به ‌نام «غم‌نامه کربلا».  
'''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''ألمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، کتابی در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] نوشتۀ [[سید بن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). این کتاب از [[مقتل|مقتل‌نگاری‌های]] مشهور [[شیعیان]] است. نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران امام حسین(ع) و به صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر کرده است. لُهوف چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است از جمله توسط [[سید احمد فهری]] به نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و توسط [[محمد محمدی اشتهاردی]] به ‌نام «غم‌نامه کربلا».  
== درباره مؤلف ==
==جایگاه کتاب لهوف==
کتاب الملهوف علی قتلی الطفوف یا اللهوف علی قتلی الطفوف که به لهوف مشهور شده است یکی از کتاب‌های مقتل‌نگاری شیعه درباره واقعه کربلا و به زبان عربی است. از این کتاب با وجود تدوین در قرن هفتم در کنار منابع و مقاتل دست اول به‌کار گرفته می‌شود. <ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۱۹.</ref> شهرت آن به‌قدری است که اکثر نویسندگان درباره عاشورا  به این کتاب مراجعه می‌کنند<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> و عموم مرثیه‌خوانان نیز به آن تکیه می‌کنند.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref>
 
شهرت و جایگاه لهوف باعث شده است که بارها به زبان‌های دیگر از جمله فارسی و اردو ترجمه‌ شود و نیز ناشران گوناگون در کشورهای مختلف مانند [[تهران]]، [[صیدا]]، [[بیروت]]، [[بمبئی]]، [[نجف]]، [[قم]] و [[تبریز]]  آن را منتشر کرده‌اند.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۴ و ۶۵.</ref>
=== نام کتاب ===
کتاب لهوف در منابع با نام‌های مختلف آمده است. این اختلاف نام ناشی از اختلاف نسخه‌ها و نام‌گذاری خود مؤلف است. زیرا مؤلّف برای کتب خود اسامی گوناگون، یا نامی واحد را با تغییر برگزیده است. به جز اسامی‌ای که با اللهوف یا الملهوف شروع شده و تفاوت‌های اندکی با هم دارند نام «المَسالک فی مَقتَل الحُسَین علیه‌السّلام» نیز ذکر شده است زیرا ابن طاووس در مقدمه کتاب تصریح کرده است که آن را بر سه مسلک وضع کردم.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۳.</ref>
 
[[آقا بزرگ طهرانی]] در [[الذریعة]]، '''اللهوف علی قتلی الطفوف''' را مشهورتر از دیگر اسامی ذکر می‌کند.<ref>تهرانی، الذریعة، ج ۲۲، ص۲۲۳.</ref>
=== درباره مؤلف ===
{{اصلی|سید بن طاووس}}
{{اصلی|سید بن طاووس}}
'''سید رضی الدین، علی بن موسی بن جعفر بن طاووس''' مشهور به سید بن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)،<ref>کمونه حسینی، موارد الاتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> حدود ۵۰ اثر دارد و نویسنده کتاب‌هایی چون [[المهمات و التتمات]]، [[کشف المحجة لثمرة المهجة]]، [[مصباح الزائر و جناح المسافر]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات]] است. سید بن طاووس از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و استاد بزرگانی چون [[علامه حلی]] و شیخ [[یوسف سدیدالدین]]، پدر علامه حلی است.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۴۱.</ref>
'''سید رضی الدین، علی بن موسی بن جعفر بن طاووس''' مشهور به سید بن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)،<ref>کمونه حسینی، موارد الاتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> حدود ۵۰ اثر دارد و نویسنده کتاب‌هایی چون [[المهمات و التتمات]]، [[کشف المحجة لثمرة المهجة]]، [[مصباح الزائر و جناح المسافر]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات]] است. سید بن طاووس از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و استاد بزرگانی چون [[علامه حلی]] و شیخ [[یوسف سدیدالدین]]، پدر علامه حلی است.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۴۱.</ref>


ابن طاووس در زمان [[هلاکوخان]]، [[نقابت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ص۳۱-۳۲.</ref> او به سبب سجایای اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و مراقبه فراوان، حالات عرفانی و کراماتش به «جمال العارفین» معروف است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۶۳-۶۴.</ref>
ابن طاووس در زمان [[هلاکوخان]]، [[نقابت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ص۳۱-۳۲.</ref> او به سبب سجایای اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و مراقبه فراوان، حالات عرفانی و کراماتش به «جمال العارفین» معروف است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۶۳-۶۴.</ref>
== نام کتاب ==
این کتاب با نام‌های مختلف آمده و تمام آن به اختلاف نسخه‌ها و خود مؤلف بازمی‌گردد، زیرا مؤلّف برای کتب خود اسامی گوناگون، یا نامی واحد را با تغییر برگزیده است. اسامی کتاب حاضر آن‌گونه که در خطی‌ها و منابع آمده به این شرح است:
# اللُّهوف عَلی قَتَلی الطّفوف
# المَلهوف عَلی قَتلَی الطّفوف
# المَلهوف عَلی قتل الطفوف
# اللُهوف فی قتلی الطفوف
# المَلهوف عَلی أهل الطفوف
# المَسالک فی مَقتَل الحُسَین علیه‌السّلام: بر این اساس که ابن طاووس در مقدمه‌اش می‌گوید: و آن را بر سه مسلک وضع کردم.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۳.</ref>
[[آقا بزرگ طهرانی]] در [[الذریعة]]، '''اللهوف علی قتلی الطفوف''' را مشهورتر از دیگر اسامی ذکر می‌کند.<ref>تهرانی، الذریعة، ج ۲۲، ص۲۲۳.</ref>
== روش تألیف ==
مؤلف با هدف بیان مختصرِ [[واقعه عاشورا]]، احادیث را طوری کنار هم چیده که یک جریان منسجم را تشکیل دهد و از ذکر روایات تکراری و روایات متفرق اجتناب کرده تا خواننده کتاب را بیشتر در جریان رویدادی تاریخی قرار دهد و نه نقل روایات.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>
== محتوا==
== محتوا==
کتاب لهوف دارای عناوین زیر است:
کتاب لهوف دارای عناوین زیر است:
خط ۵۷: خط ۵۰:
== ویژگی‌ها==
== ویژگی‌ها==
حذف اَسناد و شکل داستانی بودن لهوف را از ضعف‌های علمی آن دانسته‌اند. نویسنده در این کتاب از نقل مطالب اغراق‌آمیز که در کتب دیگر وجود داشته، خودداری کرده است. این کتاب همچنین مطالبی دارد که پیش‌تر در مقاتل نیامده است، مانند نامه امام حسین(ع) به [[بنی هاشم]] و خبر دادن آن حضرت از شهادتش با جمله '''ان الله شاء ان یرانی قتیلاً'''؛ و برخی از گزارش‌های دیگر که گفته شده شهرت این مطالب در آن دوره به اضافه باورهای شیعی همچون [[علم غیب]] امام، سبب شده مؤلف این گزارش‌ها را تاریخی تلقی و در کتاب خود ذکر کند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>برخی از تحلیل ها وبرداشت ها از قیام  امام حسین (ع)نیز در این کتاب  مشهود است که از اختصاصات این کتاب است مانند تحلیل همراه‌شدن خانواده وخاندان با امام در این سفر{{مدرک}} نگاه متفاوت  نویسنده نیزبه مقوله عزاداری برای امام حسین ( ع) از مختصات این کتاب است .<ref>سید بن طاووس، لهوف، انتشارات داوری، ص۳</ref>
حذف اَسناد و شکل داستانی بودن لهوف را از ضعف‌های علمی آن دانسته‌اند. نویسنده در این کتاب از نقل مطالب اغراق‌آمیز که در کتب دیگر وجود داشته، خودداری کرده است. این کتاب همچنین مطالبی دارد که پیش‌تر در مقاتل نیامده است، مانند نامه امام حسین(ع) به [[بنی هاشم]] و خبر دادن آن حضرت از شهادتش با جمله '''ان الله شاء ان یرانی قتیلاً'''؛ و برخی از گزارش‌های دیگر که گفته شده شهرت این مطالب در آن دوره به اضافه باورهای شیعی همچون [[علم غیب]] امام، سبب شده مؤلف این گزارش‌ها را تاریخی تلقی و در کتاب خود ذکر کند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>برخی از تحلیل ها وبرداشت ها از قیام  امام حسین (ع)نیز در این کتاب  مشهود است که از اختصاصات این کتاب است مانند تحلیل همراه‌شدن خانواده وخاندان با امام در این سفر{{مدرک}} نگاه متفاوت  نویسنده نیزبه مقوله عزاداری برای امام حسین ( ع) از مختصات این کتاب است .<ref>سید بن طاووس، لهوف، انتشارات داوری، ص۳</ref>
 
=== روش تألیف ===
مؤلف با هدف بیان مختصرِ [[واقعه عاشورا]]، احادیث را طوری کنار هم چیده که یک جریان منسجم را تشکیل دهد و از ذکر روایات تکراری و روایات متفرق اجتناب کرده تا خواننده کتاب را بیشتر در جریان رویدادی تاریخی قرار دهد و نه نقل روایات.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>
==منابع اصلی و نسخه‌های لهوف==
محمدهادی یوسفی غروی تاریخ‌پژوه معاصر، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارش‌های مقتل الحسین را از [[الفتوح|کتاب الفتوح ابن اعثم]] گرفته است در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref>
محمدهادی یوسفی غروی تاریخ‌پژوه معاصر، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارش‌های مقتل الحسین را از [[الفتوح|کتاب الفتوح ابن اعثم]] گرفته است در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref>
[[پرونده:ترجمه لهوف.jpg|150px|بندانگشتی|ترجمه '''لهوف''' توسط '''سید ابوالحسن میر ابوطالبی''']]
[[پرونده:ترجمه لهوف.jpg|150px|بندانگشتی|ترجمه '''لهوف''' توسط '''سید ابوالحسن میر ابوطالبی''']]
[[پرونده:آهی سوزان بر مزار شهیدان.jpg|150px|بندانگشتی|آهی سوزان بر مزار شهیدان ترجمه لهوف]]
[[پرونده:آهی سوزان بر مزار شهیدان.jpg|150px|بندانگشتی|آهی سوزان بر مزار شهیدان ترجمه لهوف]]
 
=== نسخه‌های خطی کتاب ===
== نسخه‌های کتاب ==
این کتاب به دلیل اهمیت و شیوه‌ لطیف نگارش با استقبال نسخه‌برداران روبرو شد؛ زیرا علماء به آن نیاز داشتند. اکنون نسخه‌های زیادی از آن در کتابخانه‌های جهان دیده می‌شود، از جمله:
این کتاب به دلیل اهمیت و شیوه‌ لطیف نگارش با استقبال نسخه‌برداران روبرو شد؛ زیرا علماء به آن نیاز داشتند. اکنون نسخه‌های زیادی از آن در کتابخانه‌های جهان دیده می‌شود، از جمله:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
خط ۷۸: خط ۷۲:
# کتابخانه برلین، تاریخ کتابت ۱۰۲۰ق.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۳ و ۶۴.</ref>
# کتابخانه برلین، تاریخ کتابت ۱۰۲۰ق.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۳ و ۶۴.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
=== ترجمه ===
== وضعیت انتشار و ترجمه‌ها ==
این کتاب به دلیل استقبال عمومی به آن، چندین بار ترجمه شده است.
این کتاب به دلیل استقبال عمومی به آن، چندین بار ترجمه شده است.
* [[سید محمد بن محمدباقر مختاری|سید بهاء‌الدین مختاری]] عالم دوران صفوی را نخستین مترجم [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|مقتل لهوف]] به فارسی دانسته‌اند. <ref>تجلیل، بهاء‌الدین محمد مختاری، نخستین مترجم لهوف، ص۱.</ref> نام این ترجمه نخستین بار در کتاب «الشریعة الی استدراک الذریعة» نوشته سید محمد طباطبائی آمده است.<ref>تجلیل، بهاء‌الدین محمد مختاری، نخستین مترجم لهوف، ص۱۲.</ref> ترجمه سید بهاء‌الدین ترجمه صرف نیست و او روایات و اشعار دیگری از جمله [[دوازده‌بند محتشم|اشعار محتشم کاشانی]] را نیز به این ترجمه افزوده است.<ref>تجلیل، بهاء‌الدین محمد مختاری، نخستین مترجم لهوف، ص۱۳.</ref>
* [[سید محمد بن محمدباقر مختاری|سید بهاء‌الدین مختاری]] عالم دوران صفوی را نخستین مترجم [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|مقتل لهوف]] به فارسی دانسته‌اند. <ref>تجلیل، بهاء‌الدین محمد مختاری، نخستین مترجم لهوف، ص۱.</ref> نام این ترجمه نخستین بار در کتاب «الشریعة الی استدراک الذریعة» نوشته سید محمد طباطبائی آمده است.<ref>تجلیل، بهاء‌الدین محمد مختاری، نخستین مترجم لهوف، ص۱۲.</ref> ترجمه سید بهاء‌الدین ترجمه صرف نیست و او روایات و اشعار دیگری از جمله [[دوازده‌بند محتشم|اشعار محتشم کاشانی]] را نیز به این ترجمه افزوده است.<ref>تجلیل، بهاء‌الدین محمد مختاری، نخستین مترجم لهوف، ص۱۳.</ref>
خط ۹۰: خط ۸۴:
* ترجمه به زبان فارسی توسط سید ابوالحسن میر ابوطالبی.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۵.</ref>
* ترجمه به زبان فارسی توسط سید ابوالحسن میر ابوطالبی.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۵.</ref>
* ترجمه‌ای به‌نام غم‌نامه کربلا از [[محمد محمدی اشتهاردی]].
* ترجمه‌ای به‌نام غم‌نامه کربلا از [[محمد محمدی اشتهاردی]].
=== چاپ ===
این کتاب، بارها در [[تهران]]، [[صیدا]]، [[بیروت]]، [[بمبئی]]، [[نجف]]، [[قم]] و [[تبریز]] به چاپ رسیده است.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۴ و ۶۵.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۱۰۴: خط ۹۵:
* سید ابن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجه یا فانوس، ترجمه اسدالله مبشری، تهران، نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.
* سید ابن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجه یا فانوس، ترجمه اسدالله مبشری، تهران، نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.
* سید ابن طاووس، علی بن موسی، لهوف، تهران، جهان، ۱۳۴۸ش.
* سید ابن طاووس، علی بن موسی، لهوف، تهران، جهان، ۱۳۴۸ش.
* صادقی کاشانی، مصطفی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۹ش.
* علامه مجلسی، محمد باقر، کتاب الإجازات در بحار الانوار، بیروت، نشر مؤسسه وفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
* علامه مجلسی، محمد باقر، کتاب الإجازات در بحار الانوار، بیروت، نشر مؤسسه وفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
* قمی، شیخ عباس، الکنی و الألقاب، نجف أشرف، نشر حیدریه، ۱۳۸۹ق.
* قمی، شیخ عباس، الکنی و الألقاب، نجف أشرف، نشر حیدریه، ۱۳۸۹ق.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۹۱

ویرایش