پرش به محتوا

ایلخانان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ اوت ۲۰۲۰
جز
ویکی سازی
جز (اضافه کردن پیوند به بیرون)
جز (ویکی سازی)
خط ۵۳: خط ۵۳:


==تشیع در عصر ایلخانان==
==تشیع در عصر ایلخانان==
[[پرونده:مینیاتور ساخت ابواب البر.jpg|thumb|250px|مینیاتوری از ساخت ابواب البر به دستور غازان خان]]
[[پرونده:مینیاتور ساخت ابواب البر.jpg|thumb|250px|مینیاتوری از ساخت ابواب البر به دستور [[غازان خان]]]]
از آنجا که نخستین فرمانروایان ایلخان، مسلمان نبودند، در مقابل اختلاف شیعه و سنی نیز موضعی نداشتند. این شرایط به آزادی مذهب شیعیان انجامید که پیشتر در معرض تهدید دائم خلافت عباسی و حکومت‌های سنی مذهب بودند. از همان آغاز حمله مغول، بسیاری از مناطق شیعه نشین، وقتی ایستادگی در برابر لشکر مغول را بی‌فایده دیدند، به قدرت مغولان تسلیم شدند. برخی از صاحب منصبان بزرگ در تشکیلات حکومتی ایلخانان نیز شخصیت‌های شیعی بودند. حمایت این افراد از شیعیان و علمای شیعه به گسترش تشیع در این دوران یاری رساند.
از آنجا که نخستین فرمانروایان ایلخان، مسلمان نبودند، در مقابل اختلاف شیعه و سنی نیز موضعی نداشتند. این شرایط به آزادی مذهب شیعیان انجامید که پیشتر در معرض تهدید دائم خلافت عباسی و حکومت‌های سنی مذهب بودند. از همان آغاز حمله مغول، بسیاری از مناطق شیعه نشین، وقتی ایستادگی در برابر لشکر مغول را بی‌فایده دیدند، به قدرت مغولان تسلیم شدند. برخی از صاحب منصبان بزرگ در تشکیلات حکومتی ایلخانان نیز شخصیت‌های شیعی بودند. حمایت این افراد از شیعیان و علمای شیعه به گسترش تشیع در این دوران یاری رساند.


چنان که گفته شد خواجه نصیر الدین طوسی با نزدیک شدن به هلاکو، جایگاه بلندی نزد وی یافت. رضی الدین علی بن طاووس حلی از علمای شیعه نیز روابط خوبی با هولاکو داشت و از سوی او نقیب النقبا شده بود. [[سید جمال الدین کاشی]] نیز در دربار اباقاخان خدمت می‌کرد و سید فخرالدین حسن که از سادات [[شیراز]] بود تعلیم و تربیت ارغون فرزند اباقاخان را برعهده داشت. از جمله شهرهایی که در زمان اباقاخان شیعیان در آن به آزادی فعالیت می‌کردند، شهر [[اصفهان]] بود که بهاء الدین جوینی فرزند عطاملک بر آن حکومت داشت و این شهر پایگاه تجمع شیعیان شده بود. از جمله [[حسن بن علی بن محمد طبری|عمادالدین طبری ]] که کتاب [[کامل بهایی]] را به نام بهاء‌الدین جوینی نگاشت، در این شهر می‌زیست.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ص 689-691</ref>
چنان که گفته شد [[خواجه نصیر الدین طوسی]] با نزدیک شدن به هلاکو، جایگاه بلندی نزد وی یافت. رضی الدین علی بن طاووس حلی از علمای شیعه نیز روابط خوبی با هولاکو داشت و از سوی او نقیب النقبا شده بود. [[سید جمال الدین کاشی]] نیز در دربار اباقاخان خدمت می‌کرد و سید فخرالدین حسن که از سادات [[شیراز]] بود تعلیم و تربیت ارغون فرزند اباقاخان را برعهده داشت. از جمله شهرهایی که در زمان اباقاخان شیعیان در آن به آزادی فعالیت می‌کردند، شهر [[اصفهان]] بود که بهاء الدین جوینی فرزند عطاملک بر آن حکومت داشت و این شهر پایگاه تجمع شیعیان شده بود. از جمله [[حسن بن علی بن محمد طبری|عمادالدین طبری ]] که کتاب [[کامل بهایی]] را به نام بهاء‌الدین جوینی نگاشت، در این شهر می‌زیست.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ص 689-691</ref>


=== تمایل غازان خان به تشیع===
=== تمایل غازان خان به تشیع===
غازان‌خان با رسیدن به قدرت اعلام مسلمانی کرد و دستور داد همه مغولان نیز مسلمان شوند. با اینکه او از اختلاف شیعه و [[سنی]] دوری می‌کرد، بر اساس گزارش‌ها و شواهدی تمایل به اهل بیت و تفکر شیعی داشت<ref>القاشانی، عبدالله بن محمد، تاریخ اولجایتو، ص۹۹؛ نطنزی، منتخب التواریخ معینی، ص۱۲۲</ref> اما برای جلوگیری از بروز اختلاف، از اظهار آن خودداری می‌کرد. بنابر گزارش‌های تاریخی او به مقبره [[امامان شیعه]] علیهم‌السلام رسیدگی می‌کرد و به زیارت [[مشهد]] [[امام رضا]] (ع) می‌رفت.<ref>اشپولر، تاریخ مغول در ایران، ص۲۴۵</ref> وی همچنین دستور داد نهری حفر کنند که آب [[فرات]] را به [[کربلا]] برساند. این نهر باعث آبادانی این منطقه که پیشتر بیابانی بود شد و زراعت در آن رونق گرفت.<ref>فضل الله همدانی، تاریخ مبارک غازانی، ص۲۰۳</ref> او همچنین مدعی بود در خوابی [[پیامبر]] (ص)‌او را به رعایت احترام و دوستی [[اهل بیت]] (ع) سفارش کرده است.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۳، ص۱۵۹</ref> غازان همچنین در دوره حکومت خود به وضعیت [[سادات]] رسیدگی کرد و دستور داد دارالسیاده‌ها در شهرهای مختلف ایجاد شود.<ref>القاشانی، تاریخ اولجایتو، ص۹۳</ref> دارالسیاده‌ها مکان‌هایی برای پذیرایی و اسکان سادات بودند و موقوفاتی داشتند که عواید آن را به سادات می‌دادند.
غازان‌خان با رسیدن به قدرت اعلام مسلمانی کرد و دستور داد همه مغولان نیز مسلمان شوند. با اینکه او از اختلاف شیعه و [[سنی]] دوری می‌کرد، بر اساس گزارش‌ها و شواهدی تمایل به اهل بیت و تفکر شیعی داشت<ref>القاشانی، عبدالله بن محمد، تاریخ اولجایتو، ص۹۹؛ نطنزی، منتخب التواریخ معینی، ص۱۲۲</ref> اما برای جلوگیری از بروز اختلاف، از اظهار آن خودداری می‌کرد. بنابر گزارش‌های تاریخی او به مقبره [[امامان شیعه]] علیهم‌السلام رسیدگی می‌کرد و به [[زیارت]] [[مشهد]] [[امام رضا(ع)]] می‌رفت.<ref>اشپولر، تاریخ مغول در ایران، ص۲۴۵</ref> وی همچنین دستور داد نهری حفر کنند که آب [[فرات]] را به [[کربلا]] برساند. این نهر باعث آبادانی این منطقه که پیشتر بیابانی بود شد و زراعت در آن رونق گرفت.<ref>فضل الله همدانی، تاریخ مبارک غازانی، ص۲۰۳</ref> او همچنین مدعی بود در خوابی [[پیامبر]] (ص)‌او را به رعایت احترام و دوستی [[اهل بیت(ع)]] سفارش کرده است.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۳، ص۱۵۹</ref> غازان همچنین در دوره حکومت خود به وضعیت [[سادات]] رسیدگی کرد و دستور داد دارالسیاده‌ها در شهرهای مختلف ایجاد شود.<ref>القاشانی، تاریخ اولجایتو، ص۹۳</ref> دارالسیاده‌ها مکان‌هایی برای پذیرایی و اسکان سادات بودند و موقوفاتی داشتند که عواید آن را به سادات می‌دادند.


بر اساس برخی گزارش‌ها او دستور داد در خطبه‌ها [[صلوات]] بر [[آل محمد]] فرستاده شود و نیز در سکه‌ها نام امامان درج شود اما خواجه رشیدالدین فضل الله، وزیر او، از این کار مانع شد و با توجه به اینکه بیشتر مردم ایران سنی مذهب بودند، این کار را به صلاح ندانست.<ref>القاشانی، تاریخ اولجایتو، ص۹۴-۹۵؛ برای شرح بیشتر درباره علایق شیعی غازان خان بنگرید به: ترکمنی آذر، تاریخ سیاسی شیعیان اثنا عشری در ایران، ص۲۷۹-۲۹۰</ref>
بر اساس برخی گزارش‌ها او دستور داد در خطبه‌ها [[صلوات]] بر [[آل محمد]] فرستاده شود و نیز در سکه‌ها نام امامان درج شود اما خواجه رشیدالدین فضل الله، وزیر او، از این کار مانع شد و با توجه به اینکه بیشتر مردم ایران سنی مذهب بودند، این کار را به صلاح ندانست.<ref>القاشانی، تاریخ اولجایتو، ص۹۴-۹۵؛ برای شرح بیشتر درباره علایق شیعی غازان خان بنگرید به: ترکمنی آذر، تاریخ سیاسی شیعیان اثنا عشری در ایران، ص۲۷۹-۲۹۰</ref>
confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹

ویرایش