۱۶٬۹۸۱
ویرایش
رقیه دختر امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (←تردیدها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| گفتاورد = | | گفتاورد = | ||
}} | }} | ||
'''رقیه'''، بنابر مشهور، دختر خردسال [[امام حسین(ع)]] که در [[واقعه کربلا]] حضور داشت، همراه با [[کاروان اسرا]] به شام برده شد و در [[شام]] درگذشت. | '''رقیه'''، بنابر مشهور، دختر خردسال [[امام حسین(ع)]] که در [[واقعه کربلا]] حضور داشت، همراه با [[کاروان اسرا]] به شام برده شد و در [[شام]] درگذشت. [[حرم حضرت رقیه|زیارتگاهی]] در [[دمشق]] به وی منسوب است. درباره اینکه آیا امام حسین (ع) چنین دختری داشته است یا نه، و نیز درباره نام، چگونگی وفات و مزار منسوب به وی تردید و اختلاف‌نظر وجود دارد. | ||
== نام و نسب == | == نام و نسب == | ||
رقیه فرزند [[امام حسین(ع)]] امام سوم شیعیان است. نام مادر او در منابع نیامده است. در برخی گزارش‌های نسب‌شناسی در میان دختران امام حسین(ع) نام برده شده است. [[علی بن زید بیهقی|ابن فندق]] در کتاب [[لباب الانساب (کتاب)|لباب الانساب]] از دختری به نام رقیه برای امام حسین(ع) در کنار [[فاطمه بنت الحسین|فاطمه]] و [[سکینه]] یاد کرده است.<ref>ابن فندق، لباب الانساب، ۱۳۸۵، ص۳۵۵.</ref> ابن فندق وی در جای دیگر فاطمه، سکینه، زینب و ام کلثوم را دختران امام حسین ذکر می‌کند و می‌افزاید زینب و ام کلثوم در کودکی از دنیا رفتند.<ref>ابن فندق، لباب الانساب، ۱۳۸۵، ص۳۵۰.</ref> [[محمد بن طلحه شافعی]] دختران امام را چهار تن دانسته و تنها از زینب، سکینه و فاطمه نام برده‌است و نام دختر چهارم را ذکر نکرده است.<ref>شافعی، مطالب السئول، ۱۴۱۹ق، ص۲۵۷.</ref> [[نجم الدین طبسی]] از گزارش ابن فندق و [[مطالب السئول]] به این نتیجه رسیده که نام دختر چهارم امام حسین(ع) رقیه و [[کنیه]] او ام‌کلثوم است.<ref>طبسی، رقیه بنت الحسین، ص ۸-۹.</ref> با این حال بیشتر منابع تاریخی دختری به نام رقیه برای امام ذکر نکرده‌اند؛ [[شیخ مفید]] تنها [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]] و [[فاطمه دختر امام حسین|فاطمه]] را به عنوان دختران امام حسین(ع) ذکر می‌کند.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۵.</ref> | رقیه فرزند [[امام حسین(ع)]] امام سوم شیعیان است. نام مادر او در منابع نیامده است. در برخی گزارش‌های نسب‌شناسی در میان دختران امام حسین(ع) نام برده شده است. [[علی بن زید بیهقی|ابن فندق]] در کتاب [[لباب الانساب (کتاب)|لباب الانساب]] از دختری به نام رقیه برای امام حسین(ع) در کنار [[فاطمه بنت الحسین|فاطمه]] و [[سکینه]] یاد کرده است.<ref>ابن فندق، لباب الانساب، ۱۳۸۵، ص۳۵۵.</ref> ابن فندق وی در جای دیگر فاطمه، سکینه، زینب و ام کلثوم را دختران امام حسین ذکر می‌کند و می‌افزاید زینب و ام کلثوم در کودکی از دنیا رفتند.<ref>ابن فندق، لباب الانساب، ۱۳۸۵، ص۳۵۰.</ref> [[محمد بن طلحه شافعی]] دختران امام را چهار تن دانسته و تنها از زینب، سکینه و فاطمه نام برده‌است و نام دختر چهارم را ذکر نکرده است.<ref>شافعی، مطالب السئول، ۱۴۱۹ق، ص۲۵۷.</ref> [[نجم الدین طبسی]] از گزارش ابن فندق و [[مطالب السئول]] به این نتیجه رسیده که نام دختر چهارم امام حسین(ع) رقیه و [[کنیه]] او ام‌کلثوم است.<ref>طبسی، رقیه بنت الحسین، ص ۸-۹.</ref> با این حال بیشتر منابع تاریخی دختری به نام رقیه برای امام ذکر نکرده‌اند؛ [[شیخ مفید]] تنها [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]] و [[فاطمه دختر امام حسین|فاطمه]] را به عنوان دختران امام حسین(ع) ذکر می‌کند.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۵.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
== حضور در کربلا == | == حضور در کربلا == | ||
در منابع به حضور وی در کربلا تصریح نشده است. در برخی نسخه‌های کتاب [[لهوف|الملهوف]] که از امام حسین(ع) جملاتی به بازماندگان خود گزارش شده از رقیه نام برده شده است؛ اما اشاره نشده که رقیه دختر امام است.<ref> سید بن طاووس، الملهوف، ص۱۴۱.</ref>.<ref group="یادداشت"> یا اُختاه! یا اُمّ کلثوم! وأنتِ یا زینب! وأنتِ یا رقیة! وأنتِ یا فاطمة! وأنتِ یا رَباب! انظرن إذا أنا قُتِلتُ فلاتشققنَ عَلَی جَیباً، و لاتُخمِشنَ عَلَی وَجهاً، و لاتَقُلنَ عَلَی هَجراً؛ خواهرم،ای امّ کلثوم! و تو ای زینب! و تو ای رُقَیه! و تو ای فاطمه! و تو ای رَباب! توجّه کنید که هرگاه من کشته شدم، برای من گریبان چاک مکنید و صورت خراش ندهید و حرف نامربوط مگویید.سید بن طاووس، الملهوف، ترجمه میرطالبی، ص۱۲۳.</ref> در [[ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)|ینابیع الموده]] با کمی تفاوت در همین عبارت نام رقیه در کنار نام دختران دیگر امام حسین(ع) آمده است.<ref>قندوزی، ینابیع المودّه، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۷۹.</ref> | در منابع به حضور وی در کربلا تصریح نشده است. در برخی نسخه‌های کتاب [[لهوف|الملهوف]] که از امام حسین(ع) جملاتی به بازماندگان خود گزارش شده از رقیه نام برده شده است؛ اما اشاره نشده که رقیه دختر امام حسین است.<ref> سید بن طاووس، الملهوف، ص۱۴۱.</ref>.<ref group="یادداشت"> یا اُختاه! یا اُمّ کلثوم! وأنتِ یا زینب! وأنتِ یا رقیة! وأنتِ یا فاطمة! وأنتِ یا رَباب! انظرن إذا أنا قُتِلتُ فلاتشققنَ عَلَی جَیباً، و لاتُخمِشنَ عَلَی وَجهاً، و لاتَقُلنَ عَلَی هَجراً؛ خواهرم،ای امّ کلثوم! و تو ای زینب! و تو ای رُقَیه! و تو ای فاطمه! و تو ای رَباب! توجّه کنید که هرگاه من کشته شدم، برای من گریبان چاک مکنید و صورت خراش ندهید و حرف نامربوط مگویید.سید بن طاووس، الملهوف، ترجمه میرطالبی، ص۱۲۳.</ref> در [[ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)|ینابیع الموده]] با کمی تفاوت در همین عبارت نام رقیه در کنار نام دختران دیگر امام حسین(ع) آمده است.<ref> قندوزی، ینابیع المودّه، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۷۹.</ref> | ||
این احتمال وجود دارد که منظور از رقیه در این گزارش، [[رقیه دختر امام علی(ع)]] باشد.<ref>طبسی، رقیه بنت الحسین، ص۲۵</ref> به خصوص اینکه اسم رقیه، در کنار دیگر خواهران امام حسین(ع) مانند ام کلثوم و زینب آمده است و در برخی از نسخه‌های کتاب لهوف نیز این عبارت نیست.<ref>سید بن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش.</ref> | این احتمال وجود دارد که منظور از رقیه در این گزارش، [[رقیه دختر امام علی(ع)]] باشد.<ref>طبسی، رقیه بنت الحسین، ص۲۵</ref> به خصوص اینکه اسم رقیه، در کنار دیگر خواهران امام حسین(ع) مانند ام کلثوم و زینب آمده است و در برخی از نسخه‌های کتاب لهوف نیز این عبارت نیست.<ref>سید بن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش.</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==تک‌نگاری== | ==تک‌نگاری== | ||
آثار زیادی به فارسی و عربی پیرامون رقیه نوشته شده؛ این آثار در نیمه دوم قرن چهاردهم شمسی نگارش شده‌اند و به مباحثی نظیر زندگی، اسارت، اشعار و مراثی در باره وی پرداخته‌اند. حدود صد کتاب به زبان فارسی نوشته شده است. از جمله آثار فارسی کتاب «رقیه بنت‌الحسین در انساب و تاریخ» نوشته محمد حسن پاکدامن است. نویسنده این کتاب به دنبال اثبات وجودی رقیه، دختر امام حسین، حضور او در [[کربلا]]، بررسی صحت و سقم ماجرای [[خرابه شام]] و زمان وفات وی بر اساس منابع تاریخی و انساب است.<ref>[http://news.aqr.ir/portal/home/?news/38388/62900/1054508/شخصیت-شناسی-حضرت-رقیه(س)-در-«رقیه-بنت-الحسین-در-انساب-و-تاریخ»- | آثار زیادی به فارسی و عربی پیرامون رقیه نوشته شده؛ این آثار در نیمه دوم قرن چهاردهم شمسی نگارش شده‌اند و به مباحثی نظیر زندگی، اسارت، اشعار و مراثی در باره وی پرداخته‌اند. حدود صد کتاب به زبان فارسی نوشته شده است. از جمله آثار فارسی کتاب «رقیه بنت‌الحسین در انساب و تاریخ» نوشته محمد حسن پاکدامن است. نویسنده این کتاب به دنبال اثبات وجودی رقیه، دختر امام حسین، حضور او در [[کربلا]]، بررسی صحت و سقم ماجرای [[خرابه شام]] و زمان وفات وی بر اساس منابع تاریخی و انساب است.<ref>[http://news.aqr.ir/portal/home/?news/38388/62900/1054508/شخصیت-شناسی-حضرت-رقیه(س)-در-«رقیه-بنت-الحسین-در-انساب-و-تاریخ»- شخصیت‌شناسی حضرت رقیه(س) در «رقیه بنت الحسین در انساب و تاریخ»، پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس.]</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||