پرش به محتوا

مقتل الحسین (ابومخنف): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
جز (ویکی سازی)
خط ۳۴: خط ۳۴:
[[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف|لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف الازدی]] مشهور به ابومخنف، در نیمهٔ دوم قرن اول هجری در [[کوفه]] به دنیا آمد و در [[سال ۱۵۷ قمری]] یا [[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ هجری]] درگذشت. او کتاب‌های بسیاری نوشته است. [[نجاشی]] ۲۸ کتاب و [[ابن ندیم]] ۳۰ کتاب برای وی برشمرده است.<ref>صالحی حاجی آبادی، «پژوهشی در هویت تاریخی مقتل ابی مخنف»، ص۵۲.</ref>برخی از آنها عبارت است از:‌ کتاب قتل عثمان، کتاب صفّین، کتاب مقتل محمّد بن أبی بکر، کتاب مقتل أمیر المؤمنین(ع).<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۱۷.</ref><br />
[[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف|لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف الازدی]] مشهور به ابومخنف، در نیمهٔ دوم قرن اول هجری در [[کوفه]] به دنیا آمد و در [[سال ۱۵۷ قمری]] یا [[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ هجری]] درگذشت. او کتاب‌های بسیاری نوشته است. [[نجاشی]] ۲۸ کتاب و [[ابن ندیم]] ۳۰ کتاب برای وی برشمرده است.<ref>صالحی حاجی آبادی، «پژوهشی در هویت تاریخی مقتل ابی مخنف»، ص۵۲.</ref>برخی از آنها عبارت است از:‌ کتاب قتل عثمان، کتاب صفّین، کتاب مقتل محمّد بن أبی بکر، کتاب مقتل أمیر المؤمنین(ع).<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۱۷.</ref><br />


مقتل ابی مخنف، نخستین مقتل درباره [[واقعه عاشورا]] است.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۷.</ref> زمانی که وی نگارش مقتل الحسین را آغاز کرد، هنوز برخی از شاهدان مورداعتمادِ [[واقعه کربلا]]، در قید حیات بودند.<ref>اسفندیاری، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱، ص۴۲.</ref> به گفتهٔ محقق «وقعة الطف»، دلیلی بر تشیع ابو مِخنف در دست نیست، اما روشن است که وی متمایل به [[اهل بیت]] بود و به آنان محبت داشته است.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۱۹و ۲۰.</ref>
مقتل ابی مخنف، نخستین [[مقتل]] درباره [[واقعه عاشورا]] است.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۷.</ref> زمانی که وی نگارش مقتل الحسین را آغاز کرد، هنوز برخی از شاهدان مورداعتمادِ [[واقعه کربلا]]، در قید حیات بودند.<ref>اسفندیاری، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱، ص۴۲.</ref> به گفتهٔ محقق «وقعة الطف»، دلیلی بر تشیع ابو مِخنف در دست نیست، اما روشن است که وی متمایل به [[اهل بیت]] بود و به آنان محبت داشته است.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۱۹و ۲۰.</ref>


== نسخهٔ مجعول کتاب ==
== نسخهٔ مجعول کتاب ==
کتاب مقتل الحسین [[ابومخنف]] تا حدود قرن چهارم موجود بوده است، اما بعدها مانند دیگر آثار ابومخنف، از میان رفته است. کتابی که امروزه با نام «مقتل ابومخنف» شهرت دارد، کتابی است مجعول و احتمالاً در قرن ششم ساخته شده است.<ref>اسفندیاری، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱ش، ص۴۲؛ نیز نگاه کنید به: ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۲۳.</ref>.
کتاب مقتل الحسین [[ابومخنف]] تا حدود قرن چهارم موجود بوده است، اما بعدها مانند دیگر آثار ابومخنف، از میان رفته است. کتابی که امروزه با نام «مقتل ابومخنف» شهرت دارد، کتابی است مجعول و احتمالاً در قرن ششم ساخته شده است.<ref>اسفندیاری، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱ش، ص۴۲؛ نیز نگاه کنید به: ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۲۳.</ref>.
محمد اسفندیاری برخی از دلایل جعلی‌بودن این کتاب را چنین برمی‌شمارد:
محمد اسفندیاری برخی از دلایل جعلی‌بودن این کتاب را چنین برمی‌شمارد:
# محتوای این مقتل با [[تاریخ طبری]] بسیار متفاوت است؛ درحالی‌که طبری بدون واسطه یا با یک واسطه از این کتاب نقل کرده است.
# محتوای این [[مقتل]] با [[تاریخ طبری]] بسیار متفاوت است؛ درحالی‌که طبری بدون واسطه یا با یک واسطه از این کتاب نقل کرده است.
# نخستین عبارت این مقتل چنین است: «قال ابومخنف: حدثنا ابوالمنذر هشام عن محمد بن سائب الکلبی» (ص ۵). درحالی‌که هشام شاگرد ابومخنف بوده است.
# نخستین عبارت این مقتل چنین است: «قال ابومخنف: حدثنا ابوالمنذر هشام عن محمد بن سائب الکلبی» (ص ۵). درحالی‌که هشام شاگرد ابومخنف بوده است.
# در صفحۀ دوازده کتاب آمده است: «روی الکلینی فی حدیث...» درحالی‌که [[کلینی]] نزدیک به صد سال پس از مرگ ابومخنف، به دنیا آمده است.
# در صفحۀ دوازده کتاب آمده است: «روی الکلینی فی حدیث...» درحالی‌که [[کلینی]] نزدیک به صد سال پس از مرگ [[ابومخنف]]، به دنیا آمده است.
# در صفحۀ ۱۱۳ کتاب آمده است [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح بن عَدی]] پس از آنکه هفتاد نفر را از [[لشکر عمر سعد]] کشت، خود نیز کشته شد؛ حال آنکه طبری در تاریخش از ابومخنف نقل می‌کند که [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح بن عَدی]] در [[کربلا]] نبوده است.<ref>اسفندیاری، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱ش، ص۴۳؛ نیز نگاه کنید به: ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۲۴-۲۶.</ref>
# در صفحۀ ۱۱۳ کتاب آمده است [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح بن عَدی]] پس از آنکه هفتاد نفر را از [[لشکر عمر سعد]] کشت، خود نیز کشته شد؛ حال آنکه طبری در تاریخش از ابومخنف نقل می‌کند که [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح بن عَدی]] در [[کربلا]] نبوده است.<ref>اسفندیاری، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱ش، ص۴۳؛ نیز نگاه کنید به: ابومخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۲۴-۲۶.</ref>
[[میرزا حسین نوری]] (محدث نوری) در کتاب [[لؤلؤ و مرجان]]، دربارۀ مقتل منسوب به ابومخنف می‌نویسد:
[[میرزا حسین نوری]] (محدث نوری) در کتاب [[لؤلؤ و مرجان]]، دربارۀ مقتل منسوب به ابومخنف می‌نویسد:
confirmed، templateeditor
۱۰٬۳۱۳

ویرایش