۱۷٬۸۱۵
ویرایش
حی علی خیر العمل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش جزیی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش جزیی) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
فقیهان شیعه حی علیٰ خیر العمل را از جزو اذان و اقامه می‌دانند که پس از فراز حَیَّ عَلَی الفَلاح (بشتابید به سوی رستگاری) گفته می‌شود؛<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۳۷.</ref> اما فقیهان اهل‌سنت حی علی خیر العمل را جزو اذان نمی‌دانند و به جای آن گفتن [[الصلاة خیر من النوم]] در اذان صبح را مستحب می‌دانند.<ref>نگاه کنید به جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۸۳.</ref> از نظر آنان گفتن حی علی خیر العمل در اذان [[مکروه]] است.<ref>نگاه کنید به نووی، المجموع شرح المهذب، دارالفکر، ج۳، ص۱۹۸.</ref> به‌گفته [[سید مرتضی|سیدِ مرتضی]] (۳۵۵-۴۳۶ق) آنان بر این باورند که حی علی خیر العمل در زمان پیامبر جزو اذان بوده، اما [[نسخ]] شده است.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۳۷.</ref> | فقیهان شیعه حی علیٰ خیر العمل را از جزو اذان و اقامه می‌دانند که پس از فراز حَیَّ عَلَی الفَلاح (بشتابید به سوی رستگاری) گفته می‌شود؛<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۳۷.</ref> اما فقیهان اهل‌سنت حی علی خیر العمل را جزو اذان نمی‌دانند و به جای آن گفتن [[الصلاة خیر من النوم]] در اذان صبح را مستحب می‌دانند.<ref>نگاه کنید به جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۸۳.</ref> از نظر آنان گفتن حی علی خیر العمل در اذان [[مکروه]] است.<ref>نگاه کنید به نووی، المجموع شرح المهذب، دارالفکر، ج۳، ص۱۹۸.</ref> به‌گفته [[سید مرتضی|سیدِ مرتضی]] (۳۵۵-۴۳۶ق) آنان بر این باورند که حی علی خیر العمل در زمان پیامبر جزو اذان بوده، اما [[نسخ]] شده است.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۳۷.</ref> | ||
بر اساس روایات، در زمان پیامبر(ص)، حی علیٰ خیر العمل جزو اذان بوده است.<ref> نگاه کنید به بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که برخی [[صحابه]] مانند [[عبدالله بن عمر]]،<ref>مالک بن انس، الموطأ، المکتبة العلمیة، ج۱، ص۵۵؛ بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> | بر اساس روایات، در زمان پیامبر(ص)، حی علیٰ خیر العمل جزو اذان بوده است.<ref> نگاه کنید به بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که برخی [[صحابه]] مانند [[عبدالله بن عمر]]،<ref>مالک بن انس، الموطأ، المکتبة العلمیة، ج۱، ص۵۵؛ بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> [[بلال حبشی]]<ref>بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> و [[ابومحذوره]]<ref> عزان، حی علی خیرالعمل، ۱۴۱۹ق، ص۲۱.</ref> در اذان حی علی خیر العمل می‌گفته‌اند. | ||
==حذف حیعله از اذان == | ==حذف حیعله از اذان == | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
حی علیٰ خیر العمل از نمادهای شیعه بوده است. از این رو در حکومت‌های شیعه، گفتن آن در اذان رایج بود؛ اما حاکمان اهل‌سنت آن را از اذان حذف می‌کردند. | حی علیٰ خیر العمل از نمادهای شیعه بوده است. از این رو در حکومت‌های شیعه، گفتن آن در اذان رایج بود؛ اما حاکمان اهل‌سنت آن را از اذان حذف می‌کردند. | ||
*در سال ۱۶۹ق هنگامی که در قیام [[حسین بن علی بن حسن مثلث|حسین بن علی]] (شهید فخ) مدینه را تصرف کردند، مؤذن را مجبور کردند که در اذان صبح حی علیٰ خیرالعمل را بگوید. حاکم مدینه با شنیدن این جمله فرار کرد.<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۳۷۵.</ref> | *در سال ۱۶۹ق هنگامی که در قیام [[حسین بن علی بن حسن مثلث|حسین بن علی]] (شهید فخ) مدینه را تصرف کردند، مؤذن را مجبور کردند که در اذان صبح حی علیٰ خیرالعمل را بگوید. حاکم مدینه با شنیدن این جمله فرار کرد.<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۳۷۵.</ref> | ||
* در [[حکومت فاطمیان]] (۲۹۷ق -۵۶۷ق) در [[مصر]] اذان با حی علیٰ خیرالعمل گفته می‌شد.<ref>ابن‌خلدون، دیوان المبتدأ، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۶۱.</ref> در سال ۳۵۹ق برای نخستین بار در [[مسجد | * در [[حکومت فاطمیان]] (۲۹۷ق -۵۶۷ق) در [[مصر]] اذان با حی علیٰ خیرالعمل گفته می‌شد.<ref>ابن‌خلدون، دیوان المبتدأ، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۶۱.</ref> در سال ۳۵۹ق برای نخستین بار در [[مسجد ابن‌طوطون]] اذان با حی علی خیر العمل گفته شد.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۸، ص۵۹۰.</ref>البته [[صلاح‌الدین ایوبی]] پس از استیلای بر مصر آن را از اذان حذف کرد.<ref> ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۲، ص۲۶۳.</ref> | ||
*در [[آل بویه|حکومت آل‌بویه]] (حکومت ۳۲۲-۴۴۸ق) در اذان حی علی خیر العمل گفته می‌شد. هنگامی که سلجوقیان حکومت را در دست گرفتند، آن را از اذان حذف کردند.<ref> حلبی، السیرة الحلبیه، دارالکتب العلمیه، ج۲، ص۱۳۶.</ref> | *در [[آل بویه|حکومت آل‌بویه]] (حکومت ۳۲۲-۴۴۸ق) در اذان حی علی خیر العمل گفته می‌شد. هنگامی که سلجوقیان حکومت را در دست گرفتند، آن را از اذان حذف کردند.<ref> حلبی، السیرة الحلبیه، دارالکتب العلمیه، ج۲، ص۱۳۶.</ref> | ||
*در سال ۴۴۱ق در [[محله کرخ|محله کَرْخ]] [[بغداد]] درگیری فرقه‌ای رخ داد. شیعیان در اذان حی علیٰ خیر العمل می‌گفتند.<ref> ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۹، ص۵۶۱.</ref> در سال ۴۴۸ق به دستور حاکم وقت، «حی علیٰ خیرالعمل» را از اذان آنجا حذف کردند و الصلاة خیر من النوم را به آن افزودند.<ref> ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۹، ص۶۳۲.</ref> | *در سال ۴۴۱ق در [[محله کرخ|محله کَرْخ]] [[بغداد]] درگیری فرقه‌ای رخ داد. شیعیان در اذان حی علیٰ خیر العمل می‌گفتند.<ref> ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۹، ص۵۶۱.</ref> در سال ۴۴۸ق به دستور حاکم وقت، «حی علیٰ خیرالعمل» را از اذان آنجا حذف کردند و الصلاة خیر من النوم را به آن افزودند.<ref> ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۹، ص۶۳۲.</ref> | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
درباره حی علی خیر العمل آثاری نوشته شده است؛ از جمله: | درباره حی علی خیر العمل آثاری نوشته شده است؛ از جمله: | ||
* «الاذان بحیّ علیٰ خیر العمل» اثر محمد بن علی بن حسن علوی (۳۶۷-۴۴۵ق) از علمای زیدیه: در این کتاب روایاتی درباره اینکه عبارت حی علی خیر العمل جزو اذان بوده، گردآوری شده است. زیدیه همچون امامیه حی علی خیر العمل را جزو اذان می‌دانند.<ref>خیر، «تثویب او حی علی خیر العمل؟»، ص۱۰۸. </ref>این کتاب با تحقیق محمد یحیی سالم عزان و توسط انتشارات مرکز بدر العلمی و الثقافی در سال ۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م در صنعا به چاپ رسیده است. | * «الاذان بحیّ علیٰ خیر العمل» اثر محمد بن علی بن حسن علوی (۳۶۷-۴۴۵ق) از علمای زیدیه: در این کتاب روایاتی درباره اینکه عبارت حی علی خیر العمل جزو اذان بوده، گردآوری شده است. زیدیه همچون امامیه حی علی خیر العمل را جزو اذان می‌دانند.<ref>خیر، «تثویب او حی علی خیر العمل؟»، ص۱۰۸. </ref>این کتاب با تحقیق محمد یحیی سالم عزان و توسط انتشارات مرکز بدر العلمی و الثقافی در سال ۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م در صنعا به چاپ رسیده است. | ||
* «حی علیٰ خیر العمل بین الشریعة و الابتداع» نوشته محمد سالم عزان است. این کتاب در هشتاد صفحه در سال ۱۴۱۹ق در یمن منتشر شده است. | * «حی علیٰ خیر العمل بین الشریعة و الابتداع» نوشته محمد سالم عزان است. این کتاب در هشتاد صفحه در سال ۱۴۱۹ق در یمن منتشر شده است. | ||
*«جزئیة حی علیٰ خیر العمل فی الاذان» اثر عبدالامیر سلطانی انتشارات مجمع جهانی اهل بیت(ع) | *«جزئیة حی علیٰ خیر العمل فی الاذان» اثر عبدالامیر سلطانی انتشارات مجمع جهانی اهل بیت(ع) | ||
همچنین در کتاب «الاَذان بين الاَصالة والتحريف حيّ علیٰ خير العمل الشَرعية الشعارية» نوشته سید علی شهرستانی به این موضوع پرداخته شده است. | همچنین در کتاب «الاَذان بين الاَصالة والتحريف حيّ علیٰ خير العمل الشَرعية الشعارية» نوشته سید علی شهرستانی به این موضوع پرداخته شده است. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | ||
* عاملی، سید جعفرمرتصی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/301223 حی علی خیر العمل فی الاذان]»، الهادی، سال پنجم شماره۶، محرم ۱۳۹۸. | * عاملی، سید جعفرمرتصی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/301223 حی علی خیر العمل فی الاذان]»، الهادی، سال پنجم شماره۶، محرم ۱۳۹۸. | ||
* عزان، محمد سالم، [http://lib.eshia.ir/15161/1/1 «حی علی خیر العمل بین الشریعة و الابتداع»]، یمن، چاپ اول، ۱۴۱۹ق. | |||
* قاشانی، عبدالله بن محمد، تاریخ اولجایتو، به اهتمام مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۸ش. | * قاشانی، عبدالله بن محمد، تاریخ اولجایتو، به اهتمام مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۸ش. | ||
* مالک بن انس، موطأ مالک بروایة محمد بن الحسن الشیبانی، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف، بی‌جا، المکتبة العلمیة، چاپ دوم، بی‌نا. | * مالک بن انس، موطأ مالک بروایة محمد بن الحسن الشیبانی، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف، بی‌جا، المکتبة العلمیة، چاپ دوم، بی‌نا. | ||
* مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، قاهره، مکتبة مدبولی، چاپ سوم، ۱۴۱۱ق. | * مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، قاهره، مکتبة مدبولی، چاپ سوم، ۱۴۱۱ق. | ||
* نووی، یحیی بن شرف، المجموع شرح المهذب، دارالفکر، بی‌جا، بی‌تا. | * نووی، یحیی بن شرف، المجموع شرح المهذب، دارالفکر، بی‌جا، بی‌تا. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||