همسران امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

*'''واقدی (متوفای ۲۰۷ق.):''' او از نخستین مورخان [[عباسیان|خلافت عباسی]] بود که کثرت ازدواج و طلاق امام حسن را بر سر زبان‌ها انداخت. نه تنها علمای [[شیعه]]، بلکه بسیاری از علمای [[رجال]]‌ اهل سنت نیز او را توثیق نکرده و در نقل حدیث، ضعیف دانسته‌اند. گفته‌اند سختی معیشت او را بر آن داشت که وارد دربار [[هارون الرشید]] شود و از عطایای دستگاه خلافت برخوردار شود.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۲۵-۴۲۶</ref>

*'''مدائنی (متوفای ۲۲۵ق.):''' او در [[بصره]] رشد کرد و گرایشات عثمانی داشت. او را در نقل حدیث ضعیف دانسته‌اند<ref>ابن عدی، الکامل، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> و مسلم در صحیح خود از روایات از نقل روایات مدائنی خودداری کرده است.<ref>الکامل فی الضعفاء، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> برای روایات مدائنی دو ویژگی برشمرده‌اند: غالبا مرسل و بدون سند است<ref>الکامل فی الضعفاء، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> و اکثر روایات او از [[عوانه بن حکم]] است که به حدیث سازی برای [[امویان]] مشهور است.<ref>یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۶، ص۱۳۷، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> مدائنی با وجود آنکه همسران امام حسن را هفتاد نفر دانسته، تنها ده زن برای ایشان نام برده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۱، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۵</ref>

*'''ابوطالب مکی (متوفای ۳۸۰ق.):''' معاصران او تصریح کرده‌اند که او به بیماری «هیستری»<ref group="یادداشت">مبتلایان به این بیماری دچار اختلال حواس و گرفتار اوهام می‌شوند. (لغتنامه دهخدا، ذیل لغت هیستری)</ref> مبتلا بوده و وقتی به [[بغداد]] رفت و علمای این شهر از بیماری او آگاه شدند، از او کناره گرفتند.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۸۹، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۷</ref>

با بررسی سند این روایات روشن می‌شود که برخی از کسانی که در سلسله راویان این اخبار قرار دارند، ضعیف یا مجهول‌اند. روایت کتاب [[المحاسن|محاسن]] برقی نیز با وجود آنکه در سلسله راویان آن اشکالی نیست، ولی تنها در این کتاب ذکر شده و [[کلینی]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]]، با وجود دسترسی به این کتاب، از این روایت اعراض کرده‌اند.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۰۹-۴۱۵</ref>

#مورخان تنها نام یا نشان ۱۸ همسر را برای امام حسن ذکر کرده‌اند که نام ۵ نفرشان معلوم نیست و فقط نام قبیله آنان ذکر شده و چند نفر از آنان نیز کنیز بوده‌اند.

#عدم تناسب میان تعداد همسران و تعداد فرزندان: مورّخین برای امام حسن (ع)، از هفت فرزند تا سی و یک فرزند نقل کرده‌اند<ref>رجوع شود به البدء و التاریخ، ج۵، ص۷۴؛ الفصول المهمه‌، ص۱۶۶؛ بحارالانوار، ج۴۴، ص۱۶۸؛ کشف الغمه، ج۲، ص۱۵۲؛ اعلام الوری، ص۲۱۳؛ ناسخ التواریخ، جلد امام حسن (ع)، ص۲۷۰؛ تذکرة الخواص، ص۲۱۲؛ نورالابصار، ص۱۳۶؛ ذخائرالعقبی، ص۱۴۳؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۲۸.</ref> که این تعداد با داشتن صدها همسر تناسبی ندارد.

#امام حسن چه در زمان [[خلافت]] [[امام علی]] (ع) و چه پس از شهادت ایشان مشاغل مذهبی و اجتماعی فراوانی داشت و حتی پس از [[صلح امام حسن|صلح]] با [[معاویه]] و بازگشت به [[مدینه]]، فعالیت‌های اجتماعی، عمرانی و کشاورزی داشت و افزون بر آن، زمان زیادی را برای عبادت و امور دینی اختصاص می‌داد به گونه‌ای که بیست بار برای زیارت [[کعبه|خانه خدا]] پیاده از مدینه به [[مکه]]‌ رفت و چنین فردی نمی‌تواند سرگرم این گونه مسائل باشد.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۳۹-۴۴۰</ref>