پرش به محتوا

بقعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۱۵
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''بُقعه'''، در اصل به معنای قطعه زمینی است که به سبب اختلاف رنگ یا وجه مشخصه دیگری مانند آن، از محیط اطراف متمایز است. کلمه بقعه در دوره‌ها و سرزمین‌های مختلف اسلامی چندین بار تحول معنایی پیدا کرده و بعدها به معنای مکان مقدس به کار رفته است. در [[ایران]]، پس از [[مسجد|مساجد]]، بقعه‌ها رایج‌ترین بناهای [[دین اسلام|دینی]] هستند و کمتر شهری است که بقعه‌ای در آن نباشد و این کلمه اینک غالبا به معنای بارگاه امامزادگان و بزرگان دینی به کار می‌رود.
'''بُقعه'''، در اصل به معنای قطعه زمینی است که به سبب اختلاف رنگ یا وجه مشخصه دیگری مانند آن، از محیط اطراف متمایز است. کلمه بقعه در دوره‌ها و سرزمین‌های مختلف اسلامی چندین بار تحول معنایی پیدا کرده و بعدها به معنای مکان مقدس به کار رفته است. در [[ایران]]، پس از [[مسجد|مساجد]]، بقعه‌ها رایج‌ترین بناهای [[دین اسلام|دینی]] هستند و کمتر شهری است که بقعه‌ای در آن نباشد و این کلمه اینک غالبا به معنای بارگاه امامزادگان و بزرگان دینی به کار می‌رود.
==در لغت==
==معنای لغوی و اصطلاحی==
بُقعه در لغت به معنای قطعه زمینی است که به سبب اختلاف رنگ، یا وجه مشخصه دیگری مانند آن، از محیط اطراف متمایز باشد. یا ناحیه پستی با آب راکد،<ref>رجوع کنید به لین، ذیل واژه</ref> تعبیر اخیر قطعاً در ریشه واژه بِقاع که در اصل به دره باتلاقی میان رشته کوه‌های [[لبنان]] و جبل الشرقی در [[سوریه]] اطلاق می‌شده، و نیز در ریشه «بُقَیعه» نهفته است. [[بقیعه]] نام محلی در نزدیکی دریاچه [[حمص|حِمص]] است.<ref> رجوع کنید به لسترنج، ص ۳۵۲ </ref>
بُقعه در لغت به معنای قطعه زمینی است که به سبب اختلاف رنگ، یا وجه مشخصه دیگری مانند آن، از محیط اطراف متمایز است؛ یا ناحیه پستی با آب راکد،<ref>رجوع کنید به لین، ذیل واژه</ref> تعبیر اخیر قطعاً در ریشه واژه بِقاع که در اصل به دره باتلاقی میان رشته کوه‌های [[لبنان]] و جبل الشرقی در [[سوریه]] اطلاق می‌شده، و نیز در ریشه «بُقَیعه» نهفته است. [[بقیعه]] نام محلی در نزدیکی دریاچه [[حمص|حِمص]] است.<ref> رجوع کنید به لسترنج، ص ۳۵۲ </ref>


==تحول معنایی==
علاوه بر معانی لغوی، بقعه معنای وسیع‌ترِ ایالت، ناحیه، و گستره‌ای از زمین را یافته است، مثلاً در نوشته‌های جغرافی‌نگاران قدیم [[مسلمان]]، <ref> در مقدسی، ص ۳۱ </ref> بقعه فقط مترادف «موضع» است و ظاهراً این آخرین تحول معنایی آن در کشورهای غربی جهان [[اسلام]] بوده است. <ref> رجوع کنید به دُزی، ج ۱، ص ۱۰۳ که فقط معنای اخیر را ضبط کرده است</ref>
علاوه بر معانی لغوی، بقعه معنای وسیع‌ترِ ایالت، ناحیه، و گستره‌ای از زمین را یافته است، مثلاً در نوشته‌های جغرافی‌نگاران قدیم [[مسلمان]]، <ref> در مقدسی، ص ۳۱ </ref> بقعه فقط مترادف «موضع» است و ظاهراً این آخرین تحول معنایی آن در کشورهای غربی جهان [[اسلام]] بوده است. <ref> رجوع کنید به دُزی، ج ۱، ص ۱۰۳ که فقط معنای اخیر را ضبط کرده است</ref>


==مصادیق بقعه==
 
در سرزمین‌های اسلامی، بناهایی از نوع [[مقبره]] های کوچک و ساده تا مقبره‌های بزرگ و مجلل که مصداق بقعه‌اند، به تناسب شکل و عملکرد، نام هایی گوناگون دارند که مهمترین آنها عبارت است از: [[قبه|قبّه]]، [[ضریح]]، [[تربت]](تربه)، مدفن، قبر، گور، مزار، مرقد، روضه،<ref><small>روضه در لغت به معنای «باغ و بستان » است ، ولی اشاره به بهشت هم دارد، از این رو به بسیاری از قبور مقدّسان اطلاق می شود، از جمله محوطة متصل به مرقد نبی اکرم صلی الله علیه وآله وسلم . همچنین به مدفنی که باغی آن را احاطه کرده باشد روضه گویند که از این نوع عمارت در هند بسیار است.همان ، ص 280؛ هیلن برند، همان ، ص 258؛ غالب ، ذیل «روضه»</small></ref> مشهد،<ref><small>به معنای مکانی که فردی برجسته از بزرگان دین در آنجا به شهادت رسیده باشد.گرابر، همانجا.</small></ref> مقام و مقبره.
هم اینک، «بقعه» در اصطلاح به معنای بارگاه امامزادگان، بزرگان دینی و نیز بناهای خاص مذهبی است. در سرزمین‌های اسلامی، بناهایی از نوع [[مقبره]] های کوچک و ساده تا مقبره‌های بزرگ و مجلل که مصداق بقعه‌اند، به تناسب شکل و عملکرد، نام هایی گوناگون دارند که مهمترین آنها عبارت است از: [[قبه|قبّه]]، [[ضریح]]، [[تربت]](تربه)، مدفن، قبر، گور، مزار، مرقد، روضه،<ref><small>روضه در لغت به معنای «باغ و بستان » است ، ولی اشاره به بهشت هم دارد، از این رو به بسیاری از قبور مقدّسان اطلاق می شود، از جمله محوطة متصل به مرقد نبی اکرم صلی الله علیه وآله وسلم . همچنین به مدفنی که باغی آن را احاطه کرده باشد روضه گویند که از این نوع عمارت در هند بسیار است.همان ، ص 280؛ هیلن برند، همان ، ص 258؛ غالب ، ذیل «روضه»</small></ref> مشهد،<ref><small>به معنای مکانی که فردی برجسته از بزرگان دین در آنجا به شهادت رسیده باشد.گرابر، همانجا.</small></ref> مقام و مقبره.


==در جهان اسلام==
==در جهان اسلام==
کاربر ناشناس