قیام زید بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

قیام زید بن علی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۴ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۵

۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۴ آوریل ۲۰۲۱

←‏انگیزه و زمینه‌های قیام

دیداریویکی‌متن

H.ahmadi

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۵٬۹۳۹

ویرایش

@@ خط ۶۶: / خط ۶۶: @@
 ==انگیزه و زمینه‌های قیام==
-[[شیخ مفید]]، انگیزه اصلی زید بن علی را از قیام بر ضد حکومت بنی‌امیه، خونخواهی امام حسین(ع) دانسته است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۲-۱۷۱.</ref> او [[امر به معروف و نهی از منکر]] را نیز از انگیزه‌های زید خوانده و تصریح کرده که رفتار نامناسب [[هشام بن عبدالملک]]، خلیفه اموی، با وی در حضور درباریان نیز به او انگیزه قیام داده است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۳.</ref>{{یادداشت|به گزارش وی، زید بن علی در شام بر هشام بن عبدالملک (خلیفه وقت) وارد شد، خلیفه به درباریان گفت طوری فشرده بنشینند که وقتی زید وارد شد در نزدیک او جایی برایش نباشد، وقتی که زید با این صحنه مواجه شد خلیفه را به رعایت تقوا سفارش کرد. سپس خلیفه، زید را متهم کرد که تو خود را شایسته خلافت می‌دانی؛ اما خلافت به کنیززاده نمی‌رسد! زید در پاسخ، خلیفه را خطاب قرار داد که آیا مقام خلافت بالاتر است یا مقام پیامبری؟ و حال آنکه حضرت اسماعیل با آنکه مادرش کنیز بود به مقام پیامبری رسید؛ سپس نسب خود را از جانب پدر به امام علی(ع) و [[رسول خدا(ص)]] را یادآور شد. خلیفه دستور داد او را بیرون کنند. زید در حالى‌که بیرون مى‌رفت، می‌گفت: «هیج گروهی از تیزی شمشیر نهراسید جز اینکه خوار شد»، وقتی به کوفه رسید، اهالی کوفه دور او جمع شدند و از نزد او نرفتند تا با او بیعت کردند.(شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۳.)}}
+[[شیخ مفید]]، انگیزه اصلی زید بن علی را از قیام بر ضد حکومت بنی‌امیه، خون‌خواهی امام حسین(ع) دانسته است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۲-۱۷۱.</ref> او [[امر به معروف و نهی از منکر]] را نیز از انگیزه‌های زید خوانده و تصریح کرده که رفتار نامناسب [[هشام بن عبدالملک]]، خلیفه اموی، با وی در حضور درباریان نیز به او انگیزه قیام داده است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۳.</ref>{{یادداشت|به گزارش وی، زید بن علی در شام بر هشام بن عبدالملک (خلیفه وقت) وارد شد، خلیفه به درباریان گفت طوری فشرده بنشینند که وقتی زید وارد شد در نزدیک او جایی برایش نباشد، وقتی که زید با این صحنه مواجه شد خلیفه را به رعایت تقوا سفارش کرد. سپس خلیفه، زید را متهم کرد که تو خود را شایسته خلافت می‌دانی؛ اما خلافت به کنیززاده نمی‌رسد! زید در پاسخ، خلیفه را خطاب قرار داد که آیا مقام خلافت بالاتر است یا مقام پیامبری؟ و حال آنکه حضرت اسماعیل با آنکه مادرش کنیز بود به مقام پیامبری رسید؛ سپس نسب خود را از جانب پدر به امام علی(ع) و [[رسول خدا(ص)]] را یادآور شد. خلیفه دستور داد او را بیرون کنند. زید در حالى‌که بیرون مى‌رفت، می‌گفت: «هیج گروهی از تیزی شمشیر نهراسید جز اینکه خوار شد»، وقتی به کوفه رسید، اهالی کوفه دور او جمع شدند و از نزد او نرفتند تا با او بیعت کردند.(شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۳.)}}
 همچنین برخی محققان، [[سب امام علی]] بر بالای منبرها در دوره هشام بن عبدالملک،<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۵۷.</ref> ظلم و ستم امویان به [[خاندان پیامبر]]، و سرانجام [[کفر]] و الحاد بنی‌امیه از نظر زید بن علی را از عوامل قیام زید دانسته‌اند.<ref>کریمان، سیره و قیام زید بن علی، ۱۳۶۴ش، ص۲۶۰-۲۶۸.</ref> محمد بن جریر طبری از اختلاف در سبب قیام او سخن گفته است؛<ref>طبری، تاريخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۶۰.</ref> او مواردی همچون اتهام‌های مالی، اختلاف او با [[عبدالله محض]] بر سر اوقاف امام علی(ع) در [[مدینه]] که منجر به حکمیت خالد بن عبدالملک شد و نیز اتهام‌های مالی که در حکومت یوسف بن عمر به زید زده می‌شد و نیز دعوت مردم [[کوفه]] از او  را از عوامل قیام زید دانسته است.<ref>طبری، تاريخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۶۰-۱۶۷.</ref> بنابر منابع، در بیعتی که زید از مردم می‌گرفت، بر مبارزه با ستمگران، دفاع از ضعیفان، تقسیم غنایم به مساوات، [[رد مظالم]] و یاری اهل بیت در مقابل مخالفانشان، تأکید می‌شده است.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۲۳۷-۲۳۸؛ طبری، تاريخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۷۲-۱۷۳.</ref> مامقانی هدف زید از قیام را گرفتن خلافت از دست بنی‌امیه و سپردن آن به امام صادق(ع) دانسته و معتقد است زید به این دلیل هدف خود را آشکار نمی‌کرد تا به امام صادق(ع) آسیبی نرسد.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۳۱ق، ج۹، ص۲۳۳-۲۳۴.</ref>