قیام زید بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح ساختار) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
بنا به گزارش منابع، زید با انگیزه خونخواهی [[امام حسین(ع)]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] و گرفتن خلافت از دست بنی‌امیه قیام کرد، قیام او را از مقدمات فروپاشی حکومت بنی‌امیه دانسته‌اند. همچنین عدم همراهی کوفیان، قدرت نظامی حکومت اموی و عوامل نفوذی امویان را از علل نافرجامی آن عنوان کرده‌اند. | بنا به گزارش منابع، زید با انگیزه خونخواهی [[امام حسین(ع)]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] و گرفتن خلافت از دست بنی‌امیه قیام کرد، قیام او را از مقدمات فروپاشی حکومت بنی‌امیه دانسته‌اند. همچنین عدم همراهی کوفیان، قدرت نظامی حکومت اموی و عوامل نفوذی امویان را از علل نافرجامی آن عنوان کرده‌اند. | ||
==رهبر قیام== | ==رهبر قیام== | ||
{{اصلی|زید بن علی}} | {{اصلی|زید بن علی}} | ||
زید فرزند [[امام چهارم|امام چهارم شیعیان]] است. مادر زید [[ام ولد]] بود که [[مختار ثقفی]] او را | زید فرزند [[امام چهارم|امام چهارم شیعیان]] است. مادر زید [[ام ولد]] بود که [[مختار ثقفی]] او را ۳۰ هزار درهم خرید و او را به امام سجاد(ع) هدیه کرد.<ref>نگاه کنید به: ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۱۲۴.</ref> تاریخ ولادت زید به درستی مشخص نیست، اما شهادتش در سال ۱۲۰،<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> ۱۲۱ یا ۱۲۲ق ذکر شده است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۶۰.</ref> | ||
زیدیان، زید بن علی را پنجمین امام خود می‌دانند و [[زیدیه|فرقه زیدیه]] منسوب به اوست.<ref>صبحی، فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۴۸.</ref> زید از آن رو امام دانسته شد که پس از شهادت [[امام حسین(ع)]]، برخی از [[علویان]]، [[قیام مسلحانه]] را یکی از شروط [[امامت]] دانستند<ref>صبحی، فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ج۳، ۱۴۱۱ق، ص۴۸ـ۵۲؛ خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۳۰۵.</ref> و پس از [[شهادت]] زید، شیعیانی که معتقد به اندیشه [[قیام به سیف]] و خروج علیه حاکم ظالم بودند، او را امام خوانده و به زیدیه معروف شدند.<ref>نگاه کنید به: خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۳۰۵</ref> | زیدیان، زید بن علی را پنجمین امام خود می‌دانند و [[زیدیه|فرقه زیدیه]] منسوب به اوست.<ref>صبحی، فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۴۸.</ref> زید از آن رو امام دانسته شد که پس از شهادت [[امام حسین(ع)]]، برخی از [[علویان]]، [[قیام مسلحانه]] را یکی از شروط [[امامت]] دانستند<ref>صبحی، فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ج۳، ۱۴۱۱ق، ص۴۸ـ۵۲؛ خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۳۰۵.</ref> و پس از [[شهادت]] زید، شیعیانی که معتقد به اندیشه [[قیام به سیف]] و خروج علیه حاکم ظالم بودند، او را امام خوانده و به زیدیه معروف شدند.<ref>نگاه کنید به: خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۳۰۵</ref> | ||
==آغاز قیام و تغییر زمان آن== | ==آغاز قیام و تغییر زمان آن== | ||
زید، شب چهارشنبه اول صفر سال ۱۲۲ق را برای آغاز قیام با یاران خود | زید، به نقل تاریخ طبری، شب چهارشنبه اول صفر سال ۱۲۲ق را برای آغاز قیام با یاران خود قرار داده بود.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۱.</ref> اما قیام زودتر از موعد مقرر رخ داد. او و یارانش، شامگاه سه‌شنبه از شهر خارج شدند و خود را برای جنگ آماده کردند؛<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۱-۱۸۲؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۱۳۲.</ref> چرا که یوسف بن عامر، استاندار عراق، از رفت و آمدهای زید و دو تن از یارانش اطلاع یافته<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۰.</ref> و به مأموران دستور داد آنها را دستگیر کنند. با این حال، مأموران زید را نیافتند،<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۰.</ref> اما اطلاع حاکمان از محل اقامت زید و دستگیری دو یار نزدیک او و احتمال حمله دشمن سبب شد که زید و یارانش زودتر آماده نبرد شوند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۰؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۱۳۲.</ref> | ||
===همراهی نکردن بیعت‌کنندگان=== | ===همراهی نکردن بیعت‌کنندگان=== | ||
روز قبل از خروج زید، | روز قبل از خروج و آغاز قیام زید، عامل یوسف بن عمر در کوفه، رهبران طوایف و بزرگان قوم و به نقلی همه مردم کوفه را در [[مسجد کوفه]] جمع کرد و دستور داد که در شهر اعلام کنند: «هر که از این دستور سرپیچی کند، حرمت از او برداشته می‌شود».<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۱.</ref> سپس درهای مسجد بسته شد و مردم در آنجا زندانی شدند. | ||
آن شب زید و همراهانش برای حفاظت از سرما در بیابان آتش افروختند و با شعار «[[یا منصور امت|یا منصور اَمِت]]» شب را صبح کردند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۲.</ref> به گزارش منابع تاریخی از آن تعدادی که با او بیعت کرده بودند، تنها ۲۸۰ نفر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۲۴۴؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۱۳۴.</ref> و به نقلی ۳۰۰ نفر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۲۴۴.</ref> اطراف او را گرفتند. | آن شب زید و همراهانش برای حفاظت از سرما در بیابان آتش افروختند و با شعار «[[یا منصور امت|یا منصور اَمِت]]» شب را صبح کردند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۸۲.</ref> به گزارش منابع تاریخی از آن تعدادی که با او بیعت کرده بودند، تنها ۲۸۰ نفر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۲۴۴؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۱۳۴.</ref> و به نقلی ۳۰۰ نفر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۲۴۴.</ref> اطراف او را گرفتند. | ||