چهار قل: تفاوت میان نسخه‌ها

چهار قل (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۱۷

۱۳۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۳ اکتبر ۲۰۱۸

جز

افزایش منبع

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۷٬۸۰۹

ویرایش

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 ==تعریف==
-چهار قل، یا صورت مخفف آن، چارقل، عنوانی است برای چهار سوره از سوره‌های قرآن کریم که با فعل امر «قل‌» به معنای «بگو» آغاز می‌شوند.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/7813 دانشنامه جهان اسلام، مدخل چار قل]</ref> این سوره‌ها عبارتند از: [[سوره کافرون|کافرون‌]] که با«قل یا ایها الکافرون» آغاز می‌شود، [[سوره اخلاص|اخلاص‌]] که اولین آیه آن «قل هو الله احد» است، [[سوره فلق|فلق‌]] که با «قل اعوذ برب الفلق» آغاز می‌شود و [[سوره ناس|ناس‌]] که آیه ابتدایی آن، «قل اعوذ برب الناس» است.<ref>حریری، فرهنگ اصطلاحات قرآنی، ۱۳۸۴ش، ص۱۱۸.</ref>
+چهار قل، یا صورت مخفف آن، چارقل، عنوانی است برای چهار سوره از سوره‌های قرآن کریم که با فعل امر «قل‌» به معنای «بگو» آغاز می‌شوند.<ref>لسانی فشارکی، «چارقل»، ج۱۱، ص۶۵۷.</ref> این سوره‌ها عبارتند از: [[سوره کافرون|کافرون‌]] که با«قل یا ایها الکافرون» آغاز می‌شود، [[سوره اخلاص|اخلاص‌]] که اولین آیه آن «قل هو الله احد» است، [[سوره فلق|فلق‌]] که با «قل اعوذ برب الفلق» آغاز می‌شود و [[سوره ناس|ناس‌]] که آیه ابتدایی آن، «قل اعوذ برب الناس» است.<ref>حریری، فرهنگ اصطلاحات قرآنی، ۱۳۸۴ش، ص۱۱۸.</ref>
-نام‌های دیگری که به این چهار سوره اطلاق می‌شود، عبارتند از: «سُوَر قل»،<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص‌۵۹۷.</ref> قَلاقِل و «ذات القلاقِل».<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/7813 دانشنامه جهان اسلام، مدخل چار قل]</ref> [[سوره جن]] در قرآن کریم نیز با «قُل» آغاز می‌شود،<ref>سوره جن، آیه۱.</ref> اما از سوره‌های مشهور به «چهار قل» دانسته نمی‌شود.
+نام‌های دیگری که به این چهار سوره اطلاق می‌شود، عبارتند از: «سُوَر قل»،<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص‌۵۹۷.</ref> قَلاقِل و «ذات القلاقِل».<ref>لسانی فشارکی، «چارقل»، ج۱۱، ص۶۵۷.</ref> [[سوره جن]] در قرآن کریم نیز با «قُل» آغاز می‌شود،<ref>سوره جن، آیه۱.</ref> اما از سوره‌های مشهور به «چهار قل» دانسته نمی‌شود.<ref>لسانی فشارکی، «چارقل»، ج۱۱، ص۶۵۷.</ref>
 ==فضائل و ویژگی‌ها==
 در روایات اسلامی، فضیلتی ویژه برای خواندن چهارقل ذکر نشده است؛ با این حال در برخی‌[[احادیث‌]]، خواندن سوره‌های [[سوره اخلاص|اخلاص‌]]، [[سوره فلق|فلق‌]] و [[سوره ناس|ناس‌]]، به همراه [[سوره حمد]]،‌<ref>حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۳۷۰ش، ج۵، ص۷۰۵.</ref> یا [[آیة الکرسی|آیة الکرسی‌]]<ref>حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۳۷۰ش، ج۵، ص۷۰۲.</ref> برای در امان ماندن از خطرات توصیه شده است؛ همچنین خواندن چهارقل و [[سوره نصر]].<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج‌۱۰، ص‌۸۳۹؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۳۷۱ش، ج۲۰، ص۴۳۳؛ سیوطی، تفسیر الدر المنثور، ۱۴۲۰ق، ج‌۸، ص۶۵۸.</ref>
-خواندن چهارقل، در [[نماز شب‌]] و [[نماز مستحبی|نمازهای مستحب]] در شب‌های [[رجب (ماه) |ماه رجب‌]] ‌سفارش شده است‌.‌<ref>خطیب شربینی، مغنی المحتاج، ۱۳۷۷ق، ج‌‌۱، ص‌‌۲۲۱؛ الدمیاطی الشافعی، إعانة الطالبین، ۱۴۱۸ق، ج‌‌۱، ص‌‌۲۹۰.</ref> در [[حديث|حدیثی]] از [[پیامبر(ص)]]، مشهور به حدیث «ذات القلاقل»، برای در امان ماندن خود و فرزند و مال از آسیب، خواندن این چهار سوره توصیه شده است‌.<ref>قطب الراوندی، سلوة الحزین، ۱۴۰۷ق، ص‌۸۵؛ آقابزرگ الطهرانی، الذريعة إلی تصانیف الشيعة، دار الأضواء، ج‌۶، ص‌۳۷۶.</ref>
+خواندن چهارقل، در [[نماز شب]] و [[نماز مستحبی|نمازهای مستحب]] در شب‌های [[رجب (ماه) |ماه رجب‌]] ‌سفارش شده است‌.‌<ref>خطیب شربینی، مغنی المحتاج، ۱۳۷۷ق، ج‌‌۱، ص‌‌۲۲۱؛ الدمیاطی الشافعی، إعانة الطالبین، ۱۴۱۸ق، ج‌‌۱، ص‌‌۲۹۰.</ref> در [[حديث|حدیثی]] از [[پیامبر(ص)]]، مشهور به حدیث «ذات القلاقل»، برای در امان ماندن خود و فرزند و مال از آسیب، خواندن این چهار سوره توصیه شده است‌.<ref>قطب الراوندی، سلوة الحزین، ۱۴۰۷ق، ص‌۸۵؛ آقابزرگ الطهرانی، الذريعة إلی تصانیف الشيعة، دار الأضواء، ج‌۶، ص‌۳۷۶.</ref>
-چهارقل، در دوران‌های مختلف، از عناصر فرهنگ عامه ایرانیان بوده و برای در امان ماندن از خطرات خوانده می‌شده است؛ چنانکه سنایی غزنوی، شاعر فارسی‌زبان قرن پنجم هجری، در یکی از اشعار خود چارقل را حرز خوانده است.<ref>حسینی، «تصحیح ابیاتی از حدیقه سنایی بر اساس قدیمی ترین نسخه خطی»، ص۱۹.</ref> همینطور در یکی از داستان‌های جلال آل احمد، داستان‌نویس معاصر آمده است: «صبح‌ها که دکانش را باز می‌کرد، چهارقل می‌خواند».<ref>حلاج‌زاده، «جلال و نثر شکسته معاصر»، ص۲۸.</ref>
+چهارقل، در دوران‌های مختلف، از عناصر فرهنگ عامه ایرانیان بوده و برای در امان ماندن از خطرات خوانده می‌شده است؛ چنانکه [[سنایی غزنوی]]، شاعر فارسی‌زبان قرن پنجم هجری، در یکی از اشعار خود چارقل را [[حرز]] خوانده است.<ref>حسینی، «تصحیح ابیاتی از حدیقه سنایی بر اساس قدیمی ترین نسخه خطی»، ص۱۹.</ref> همینطور در یکی از داستان‌های [[جلال آل احمد]]، داستان‌نویس معاصر آمده است: «صبح‌ها که دکانش را باز می‌کرد، چهارقل می‌خواند».<ref>حلاج‌زاده، «جلال و نثر شکسته معاصر»، ص۲۸.</ref>
 ==تفسیر القلاقل==
-[[ابن سینا]] در [[تفسیر|تفسیری‌]] با نام «تفسیر القلاقل» به تفسیر سه سوره از چارقل، یعنی سوره‌های [[سوره اخلاص|اخلاص‌]]، [[سوره فلق|فلق‌]] و [[سوره ناس|ناس‌]]) پرداخته است‌. این اثر به کوشش احسان یارشاطر با عنوان تفسیر سوره توحید، تفسیر سوره فلق و تفسیر سوره ناس در پنج رساله به ‌چاپ رسیده است‌<ref>ابن سینا، پنج رساله، ۱۳۸۳‌ش‌.</ref> و [[محمود بن محمد حسنی واعظ‌]]، از مفسران قرن هفتم هجری نیز در [[تفسیر|تفسیری‌]] با نام [[بلابل القلاقل|بلابل القلاقل‌]] به تفسیر آیاتی که با فعل امر قل آغاز می‌شود پرداخته است‌.<ref>علوی مهر، المدخل إلی تاریخ التفسیر والمفسرین، ۱۴۳۵ق، ص۳۱۲-۳۱۴.</ref>
+[[ابن سینا]] در کتابی با نام «تفسیر القلاقل» به [[تفسیر]] سه سوره از چارقل،(یعنی سوره‌های [[سوره اخلاص|اخلاص‌]]، [[سوره فلق|فلق‌]] و [[سوره ناس|ناس‌]]) پرداخته است‌. این اثر به کوشش احسان یارشاطر با عنوان تفسیر سوره توحید، تفسیر سوره فلق و تفسیر سوره ناس در پنج رساله به ‌چاپ رسیده است‌<ref>ابن سینا، پنج رساله، ۱۳۸۳‌ش‌.</ref> و [[محمود بن محمد حسنی واعظ‌]]، از مفسران قرن هفتم هجری نیز در [[تفسیر|تفسیری‌]] با نام [[بلابل القلاقل|بلابل القلاقل‌]] به تفسیر آیاتی که با فعل امر قل آغاز می‌شود پرداخته است‌.<ref>علوی مهر، المدخل إلی تاریخ التفسیر والمفسرین، ۱۴۳۵ق، ص۳۱۲-۳۱۴.</ref>
 == پانویس ==
@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 * علوی مهر، حسین، المدخل إلی تاریخ التفسیر والمفسرین، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی، ۱۴۳۵ق/۱۳۹۲ش.
 * قطب الراوندی، سعید بن هبة الله، سلوة الحزین و تحفة العلیل الشهیر بالدعوات، قم، دلیل ما، ۱۴۰۷ق.
+* لسانی فشارکی، محمدعلی، [http://rch.ac.ir/article/Details/7813 مدخل چار قل]، دانشنامه جهان اسلام.
 {{قرآن کریم}}
 [[ar:القلاقل]]