پرش به محتوا

تهجد: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ دسامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(درج الگوی درجه بندی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:


==در قرآن==
==در قرآن==
در [[قرآن کریم]]، کلمه تهجد یک بار به کار رفته است: «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ».<ref>إسراء: ۷۹</ref> بنابراین آیه، نمازشب بر [[پیامبر اکرم(ص)]] [[واجب]] شده است<ref>ابن بابویه، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۴، ج ۱، ص ۴۸۴</ref> و پیامبر(ص) به سبب شب‌خیزی و تهجّد، مقام [[شفاعت]] در [[آخرت|روز جزا]] را یافته است.<ref>فخررازی، التفسیرالکبیر، بی‌تا، ج ۲۱، ص ۳۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۶، ص ۶۷۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج ۱۳، ص ۱۷۶</ref> مخاطب آیه مذکور رسول اکرم (ص) است<ref>رجوع کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۶، ص ۶۷۰</ref> ولی به موجب آیه «لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَ‌سُولِ اللَّـهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»،<ref>به طور یقین زندگی رسول خدا برای شما سرمشق نیکویی بود؛ احزاب: ۲۱</ref> به امت اسلامی نیز تهجّد توصیه شده است. همچنین از برخی [[احادیث]] برمی‌آید که نماز شب در اوایل ظهور [[اسلام]] واجب بوده و سپس [[سنت|سنّت]] مؤکد شده است.<ref>رجوع کنید به طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج ۲۹، ص ۷۸؛ ابوداوود، سنن ابی داود، ۱۴۰۱/۱۹۸۱، ج۲، ص۷۱-۷۲</ref>
در [[قرآن کریم]]، کلمه تهجد یک بار به کار رفته است: «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ».<ref>إسراء: ۷۹</ref> بنابراین آیه، نمازشب بر [[پیامبر اکرم(ص)]] [[واجب]] شده است<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۴، ج ۱، ص ۴۸۴</ref> و پیامبر(ص) به سبب شب‌خیزی و تهجّد، مقام [[شفاعت]] در [[آخرت|روز جزا]] را یافته است.<ref>فخررازی، التفسیرالکبیر، بی‌تا، ج ۲۱، ص ۳۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۶، ص ۶۷۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج ۱۳، ص ۱۷۶</ref> مخاطب آیه مذکور رسول اکرم (ص) است<ref>رجوع کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۶، ص ۶۷۰</ref> ولی به موجب آیه «لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَ‌سُولِ اللَّـهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»،<ref>به طور یقین زندگی رسول خدا برای شما سرمشق نیکویی بود؛ احزاب: ۲۱</ref> به امت اسلامی نیز تهجّد توصیه شده است. همچنین از برخی [[احادیث]] برمی‌آید که نماز شب در اوایل ظهور [[اسلام]] واجب بوده و سپس [[سنت|سنّت]] مؤکد شده است.<ref>رجوع کنید به طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج ۲۹، ص ۷۸؛ ابوداوود، سنن ابی داود، ۱۴۰۱/۱۹۸۱، ج۲، ص۷۱-۷۲</ref>


اگرچه واژه تهجّد تنها یک بار در قرآن کریم آمده است، در سوره‌های متعدد به شب‌زنده‌داری و استغفار سحرگاهی تصریح شده است. آمرزش خواهی در سحرگاهان به عنوان یکی از ویژگیهای پرهیزگاران،<ref>رجوع کنید به آل عمران: ۱۷؛ ذاریات: ۱۷-۱۸</ref> شب‌زنده‌داری به عنوان یکی از صفات بندگان خدای رحمان<ref>رجوع کنید به فرقان: ۶۴</ref> و مؤمنان واقعی<ref>رجوع کنید به سجده: ۱۶</ref> و دیگر موارد<ref>رجوع کنید به زمر: ۹</ref> به این معنی ناظرند. همچنین در آیه دوم سوره مُزَّمِّل «قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا» (پاره‌ای از شب را بپاخیز)، مخاطب [[رسول اکرم(ص)]] است، ولی قیام در دل شب به حکم دیگر آیات و نیز [[احادیث]] به همگان توصیه شده است.
اگرچه واژه تهجّد تنها یک بار در قرآن کریم آمده است، در سوره‌های متعدد به شب‌زنده‌داری و استغفار سحرگاهی تصریح شده است. آمرزش خواهی در سحرگاهان به عنوان یکی از ویژگیهای پرهیزگاران،<ref>رجوع کنید به آل عمران: ۱۷؛ ذاریات: ۱۷-۱۸</ref> شب‌زنده‌داری به عنوان یکی از صفات بندگان خدای رحمان<ref>رجوع کنید به فرقان: ۶۴</ref> و مؤمنان واقعی<ref>رجوع کنید به سجده: ۱۶</ref> و دیگر موارد<ref>رجوع کنید به زمر: ۹</ref> به این معنی ناظرند. همچنین در آیه دوم سوره مُزَّمِّل «قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا» (پاره‌ای از شب را بپاخیز)، مخاطب [[رسول اکرم(ص)]] است، ولی قیام در دل شب به حکم دیگر آیات و نیز [[احادیث]] به همگان توصیه شده است.


==در احادیث==
==در احادیث==
در احادیث نیز واژه تهجّد به معنای نماز شب به کار رفته<ref>رجوع کنید به مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۴۰</ref> و بر آن تأکید شده است، به طوری که آورده‌اند پیامبر اکرم(ص) پیش از رحلت، در ضمن وصایایی به  [[امام علی(ع)]]، سه بار فرمود: «علیک بصلاة اللّیل».<ref>برتو باد خواندنِ نماز شب؛ ابن بابویه، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۴؛ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۴۵</ref>
در احادیث نیز واژه تهجّد به معنای نماز شب به کار رفته<ref>رجوع کنید به مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۴۰</ref> و بر آن تأکید شده است، به طوری که آورده‌اند پیامبر اکرم(ص) پیش از رحلت، در ضمن وصایایی به  [[امام علی(ع)]]، سه بار فرمود: «علیک بصلاة اللّیل».<ref>برتو باد خواندنِ نماز شب؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۴؛ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۴۵</ref>


براساس احادیث، تهجّد زینت [[آخرت]] (در برابر مال و فرزندان که زینت دنیاست) و شرف مؤمن،<ref>رجوع کنید به حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۴۵، ۱۵۷</ref> موجب سلامت و صحت بدن،<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۵۰؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۴۴</ref> فراخی روزی،<ref>ابن بابویه، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص ۴۱</ref> کفاره [[گناه|گناهان]] روز،<ref>حرّعاملی، ج ۸، ص ۱۴۶؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۳۶</ref> خشنودی خداوند و چنگ زدن به اخلاق پیامبران<ref>ابن بابویه، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴، ص ۴۱</ref> است. در برخی احادیث، کسی که اهل تهجّد نباشد، سرزنش شده است.<ref>رجوع کنید به حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۶۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۶۲</ref>
براساس احادیث، تهجّد زینت [[آخرت]] (در برابر مال و فرزندان که زینت دنیاست) و شرف مؤمن،<ref>رجوع کنید به حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۴۵، ۱۵۷</ref> موجب سلامت و صحت بدن،<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۵۰؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۴۴</ref> فراخی روزی،<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص ۴۱</ref> کفاره [[گناه|گناهان]] روز،<ref>حرّعاملی، ج ۸، ص ۱۴۶؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۳۶</ref> خشنودی خداوند و چنگ زدن به اخلاق پیامبران<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴، ص ۴۱</ref> است. در برخی احادیث، کسی که اهل تهجّد نباشد، سرزنش شده است.<ref>رجوع کنید به حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۶۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۶۲</ref>


==زمان تهجد==
==زمان تهجد==
خط ۳۰: خط ۳۰:
== منابع ==
== منابع ==
  {{ستون-شروع}}
  {{ستون-شروع}}
* ابن بابویه، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، نجف ۱۹۷۲، چاپ افست قم، ۱۳۶۴ش.
* صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، نجف ۱۹۷۲، چاپ افست قم، ۱۳۶۴ش.
* ابن بابویه، من لایحضره الفقیه، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم، ۱۴۰۴ق.
* صدوق، من لایحضره الفقیه، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم، ۱۴۰۴ق.
* ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۰ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۰ق.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۴۶

ویرایش