جزیرة العرب: تفاوت میان نسخه‌ها
←جزیرة العرب پیش از اسلام: تلخیص
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جز (←مهم‌ترین شهرها) |
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) (←جزیرة العرب پیش از اسلام: تلخیص) |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== جزیرة العرب پیش از اسلام == | == جزیرة العرب پیش از اسلام == | ||
جزیرة العرب از نخستین سکونتگاههای بشری و خاستگاه [[نژاد سامی]] شمرده می‌شود و اقوامی که بعدها در جزیرة العرب یا [[بین النهرین]] تمدن‌هایی برجا گذاشته‌اند، در آنجا نشو و نما یافته‌اند.<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۷۹ق، ص۳.</ref> | |||
جزیرة العرب از نخستین | |||
=== تشکیل حکومتهای قبیله‌ای === | === تشکیل حکومتهای قبیله‌ای === | ||
تاریخ کهن جزیرة العرب را می‌توان با تشکیل | تاریخ کهن جزیرة العرب را می‌توان با تشکیل حکومتهای قومی و قبیله‌ای مرتبط دانست. شاید قدیم‌ترین حکومتهای قومی تشکیل شده در جزیرة العرب مربوط باشد به [[قوم عاد]] که در جنوب جزیره العرب می‌زیستند، [[قوم ثمود]] که میان حجاز و شام بودند و [[قوم سبأ]] که ساکن جنوب جزیرة العرب بوده‌اند. | ||
=== پیشینۀ دینی === | === پیشینۀ دینی === | ||
* '''حضرت ابراهیم ''' | |||
از لحاظ دینی، در جزیرة العرب، نخستین‌بار یکتاپرستی در زمان [[حضرت ابراهیم]] ترویج شد که بر اثر آن یکتاپرستی در حجاز و به‌ویژه مکه رواج یافت.<ref>طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۱، ص۳۰۹.</ref> | از لحاظ دینی، در جزیرة العرب، نخستین‌بار یکتاپرستی در زمان [[حضرت ابراهیم]] ترویج شد که بر اثر آن یکتاپرستی در حجاز و به‌ویژه مکه رواج یافت.<ref>طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۱، ص۳۰۹.</ref> | ||
*''' یهودیان ''' | |||
پس از حضرت ابراهیم، [[یهود|یهودیان]] در سه دوره وارد جزیرة العرب شدند و به نشر یکتاپرستی پرداختند: | پس از حضرت ابراهیم، [[یهود|یهودیان]] در سه دوره وارد جزیرة العرب شدند و به نشر یکتاپرستی پرداختند: | ||
* مهاجرت قبیله شمعون از فلسطین به شمال حجاز در زمان [[حضرت داوود|داوود]] پیامبر؛ | * مهاجرت قبیله شمعون از فلسطین به شمال حجاز در زمان [[حضرت داوود|داوود]] پیامبر؛ | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۰: | ||
{{اصلی|دوره جاهلیت}} | {{اصلی|دوره جاهلیت}} | ||
در تاریخ پیش از اسلام جزیرة العرب، [[دوره جاهلیت]] (به خصوص سده منتهی به ظهور [[اسلام]]) و وضع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی عرب در این دوره اهمیت بسیار دارد. | در تاریخ پیش از اسلام جزیرة العرب، [[دوره جاهلیت]] (به خصوص سده منتهی به ظهور [[اسلام]]) و وضع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی عرب در این دوره اهمیت بسیار دارد. | ||
این دوره که نامش چند بار با ملامت در قرآن آمده است،<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۵۴؛ سوره مائده: آیه ۵۰.</ref> در واقع زمان فترت جزیرة العرب در زمینه‌های اجتماعی، اخلاقی، دینی و شیوه زندگی بود و اعراب در این دوره به قبیله و خویشاوندی [[تعصب]] داشته، به آداب و رسوم بدوی بسیار پایبند بودند. | این دوره که نامش چند بار با ملامت در قرآن آمده است،<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۵۴؛ سوره مائده: آیه ۵۰.</ref> در واقع زمان فترت جزیرة العرب در زمینه‌های اجتماعی، اخلاقی، دینی و شیوه زندگی بود و اعراب در این دوره به قبیله و خویشاوندی [[تعصب]] داشته، به آداب و رسوم بدوی بسیار پایبند بودند. | ||
==== فقدان وحدت سیاسی ==== | ==== فقدان وحدت سیاسی ==== | ||
در دوره جاهلیت، جزیرة العرب از وحدت سیاسی یا مذهبی برخوردار نبود و چند حکومت نیرومند و تأثیرگذار | در دوره جاهلیت، جزیرة العرب از وحدت سیاسی یا مذهبی برخوردار نبود و چند حکومت نیرومند و تأثیرگذار (مانند روم در شمال، ایران در شمال و مشرق، و حبشه در مغرب) هریک به نوعی بر بخش‌هایی از آن مسلط بودند. حکومتهای داخلی جزیرة العرب نیز ـ-به‌جز در جنوب که به‌صورت پادشاهی اداره می‌شد<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۷۹ق، ص۶۲ـ۶۳؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۱، ص۱۹۵ـ۲۰۵.</ref> همچنان به‌صورت قبیله‌ای بود و دولت کنده از مهم‌ترین و نیرومندترین آنها در مرکز جزیرة العرب به‌شمار می‌رفت.<ref>شامی، تطور تاریخ العرب، ۱۹۹۷م، ص۴۷، ۵۴.</ref> | ||
[[قبیله قریش|قریش]] در حجاز و به‌ویژه مکه سرآمد بقیه قبایل بود. برای این قبیله بازرگانی و بت‌پرستی مهم‌تر از هر امر دیگری بود و بر اساس [[سوره قریش]] در قرآن کریم،<ref>الطبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ص۸۲۹.</ref> آنان دو کوچ تجاری تابستانه به شام و عراق و زمستانه به یمن و حبشه داشتند. نبطی‌ها نیز با گسترش قلمروشان در جنوب شام، بخشی از شمال‌غربی جزیرة العرب را در اختیار داشتند.<ref>ابوخلیل، اطلس التاریخ العربی الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ص۲۵؛ ابوخلیل، اطلس القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۱۵۷.</ref> | [[قبیله قریش|قریش]] در حجاز و به‌ویژه مکه سرآمد بقیه قبایل بود. برای این قبیله بازرگانی و بت‌پرستی مهم‌تر از هر امر دیگری بود و بر اساس [[سوره قریش]] در قرآن کریم،<ref>الطبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ص۸۲۹.</ref> آنان دو کوچ تجاری تابستانه به شام و عراق و زمستانه به یمن و حبشه داشتند. نبطی‌ها نیز با گسترش قلمروشان در جنوب شام، بخشی از شمال‌غربی جزیرة العرب را در اختیار داشتند.<ref>ابوخلیل، اطلس التاریخ العربی الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ص۲۵؛ ابوخلیل، اطلس القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۱۵۷.</ref> | ||