Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
واقعه فخ: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←علت شکست
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←منطقه فخ) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←علت شکست) |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| قلمرو = | | قلمرو = | ||
| نتیجه = شکست قیام | | نتیجه = شکست قیام | ||
| جنگنده۱ = یاران حسین | | جنگنده۱ = یاران حسین صاحب‌فخ | ||
| جنگنده۲ = سپاه عباسی | | جنگنده۲ = سپاه عباسی | ||
| فرمانده۱ = [[صاحب فخ|حسین بن علی بن حسن]] | | فرمانده۱ = [[صاحب فخ|حسین بن علی بن حسن]] | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| قوای۱ = | | قوای۱ = | ||
| قوای۲ = | | قوای۲ = | ||
| خسارات۱ = کشته شدن | | خسارات۱ = کشته شدن صاحب‌فخ و بسیاری از یارانش و اسیر شدن تعدادی دیگر | ||
| خسارات۲ = | | خسارات۲ = | ||
| خسارات۳ = | | خسارات۳ = | ||
| یادداشت = | | یادداشت = | ||
}} | }} | ||
'''واقعهٔ | '''واقعهٔ فَخ''' یا '''قیام صاحبْ‌فَخ''' از قیام‌های [[علویان]] علیه [[بنی‌عباس|عباسیان]] در [[سال ۱۶۹ هجری قمری|سال ۱۶۹ق]] که در روایتی از [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]]، بعد از [[واقعه کربلا]]، سخت‌ترین ابتلای [[اهل‌بیت(ع)]] بوده است. این واقعه به رهبری [[صاحب فخ|حسین بن علی بن حسن]] معروف به صاحبْ‌فخ از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] در عصر [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] و در [[مدینه]] شکل گرفت و به کشته شدن او و بیشتر یارانش انجامید. از آنجا که این واقعه در منطقه فخ در چهار کیلومتری [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] رخ داد به قیام فخ یا قیام صاحب‌فخ مشهور شده است. | ||
براساس برخی روایت‌ها، امام کاظم از بیعت با حسین فخی خود‌داری کرد و از موفق نشدن قیام او خبر داد. البته در گزارش‌هایی، از مشورت‌خواهی صاحب‌فخ از امام و در برخی دیگر، از دستور امام به قیام، سخن به میان آمده است؛ اما در مقابل، [[حدیث]] دیگری وجود دارد که می‌گوید امام به مشورت‌خواهی قیام‌کنندگان پاسخ مثبت نداده است. | |||
با این حال برخی پژوهشگران بر این باورند که در روایات، موضع‌گیری صریحی از امام کاظم در تأیید یا رد این قیام دیده نمی‌شود. برخی از محققان نیز با استناد به احادیثی در تأیید شخصیت صاحب‌فخ، این قیام را موردتأیید وی دانستهاند؛ ولی بعضی دیگر این دلیل را ناکافی شمرده‌اند. | |||
در | به گفته تاریخ‌نگاران قیام صاحب فخ، به دنبال سخت‌گیری‌های حکومت عباسی علیه علویان شکل گرفت. حسین فخی، ماه‌ها پیش از واقعه، افراد بسیاری را از شهرهای مختلف، برای قیام در موسم [[حج]] دعوت کرد و از آنها [[بیعت]] گرفت. آزار و اذیت‌های بیش از حد والی مدینه، حسین را وادار کرد قیام خود را یک ماه زودتر (ذی‌القعده) در مدینه آشکار کند. قیام‌کنندگان در مدت کوتاهی بر مدینه مسلط شدند و سوی [[مکه]] حرکت کردند. | ||
برخی از عوامل حکومت که در سفر حج بودند، با دستور [[هادی عباسی]]، در برابر قیام‌کنندگان جنگیدند. در این جنگ که در [[۸ ذی‌الحجه]] انجام شد، صاحب‌فخ و بسیاری از افرادش کشته شدند و تعدادی نیز اسیر شدند یا گریختند. | |||
== حادثه فخ، | در پی این جنگ، والی مدینه خانه و اموال جمعی از قیام‌کنندگان را به آتش کشید و برخی دیگر را مصادره کرد. سرهای شهدا، همراه اسیران، نزد خلیفه فرستاده شد. | ||
به نظر محققان قیام پیش از موعد، همراهی نکردن برخی از بزرگان علوی و همراهی نکردن مردم مکه و مدینه از مهم‌ترین علت‌های شکست قیام فخ بوده است. در موضوع واقعه فخ، کتاب‌های مختلفی نوشته شده که اَخبارُ فَخ» به قلم [[احمد بن سهل رازی]] (درگذشته قرن چهارم) قدیمی‌ترینِ آنهاست که به صورت مستقل به این موضوع پرداخته است. | |||
== حادثه فخ، رویدادی تلخ برای شیعیان == | |||
{{گفت و گو | {{گفت و گو | ||
| عرض = ۳۰ | | عرض = ۳۰ | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۹: | ||
== علت شکست == | == علت شکست == | ||
[[پرونده:مقبرة عبدالله ابن عمر.jpg|بندانگشتی|محله | [[پرونده:مقبرة عبدالله ابن عمر.jpg|بندانگشتی|محله شهدا در مکه، محل دفن تعدادی از شهدای واقعه فخ]] | ||
برخی پژوهشگران امور زیر را از عوامل شکست قیام صاحب‌فخ دانستهاند: | برخی پژوهشگران امور زیر را از عوامل شکست قیام صاحب‌فخ دانستهاند: | ||
*قیام پیش از موعد و قبل از آماده‌سازی نیرو؛ | *قیام پیش از موعد و قبل از آماده‌سازی نیرو؛ | ||