۱۷٬۰۱۵
ویرایش
صفیه دختر حیی بن اخطب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای جدید حاوی «صَفيَّه بنت حُيَّي بن اخطب {{جا:ویرایش}} ==نسب== از تیره یهودیان بنی نضیر بود...» ایجاد کرد) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
صَفيَّه بنت حُيَّي بن اخطب | صَفيَّه بنت حُيَّي بن اخطب بن سعية بن ثعلبة بن عبيد، | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۹|سال=۲۰۱۴|چند = 2}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۹|سال=۲۰۱۴|چند = 2}} | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
از تیره یهودیان [[بنی نضیر]] بوده از حیث نسب از اسباط لاوی بن یعقوب و از نسل نضیر بن نحام بن ینحوم از فرزندان [[هارون بن عمران]] برادر حضرت موسی به شمار می‌آمدند. | از تیره یهودیان [[بنی نضیر]] بوده از حیث نسب از اسباط لاوی بن یعقوب و از نسل نضیر بن نحام بن ینحوم از فرزندان [[هارون بن عمران]] برادر حضرت موسی به شمار می‌آمدند.<ref>استیعاب، ج4، ص1871؛ اسدالغابه، ج6، ص169</ref> | ||
صفیه، در کودکی بسیار مورد توجه پدر و عمویش ابویاسر بن اخطب که از سران یهود بنی‌نضیر و از اشراف [[مدینه]] به شمار می‌آمدند قرار داشت.[۲] با هجرت رسول‌خدا(ص) به مدینه پدر و عمویش در زمره دشمنان پیامبر(ص) درآمدند. | صفیه، در کودکی بسیار مورد توجه پدر و عمویش ابویاسر بن اخطب که از سران یهود بنی‌نضیر و از اشراف [[مدینه]] به شمار می‌آمدند قرار داشت.[۲] با هجرت رسول‌خدا(ص) به مدینه پدر و عمویش در زمره دشمنان پیامبر(ص) درآمدند. | ||
مادرش «بره» دختر سموئیل | مادرش «بره» دختر سموئیل نام داشت<ref>استیعاب، ج4، ص1871؛ اسدالغابه، ج6، ص169</ref>؛ او خواهر رفاعة بن سموئیل از شاخه یهودیان [[بنی قریظه]] بود.<ref>اسدالغابه، ج2، ص76</ref> | ||
==پیش از اسلام== | ==پیش از اسلام== | ||
صفیه در مدینه متولد شد؛ او نخست به [[ازدواج]] سلام بن مشکم قریظی درآمد؛ ولی پس از مدتی از او جدا شده، | صفیه در مدینه متولد شد؛ او نخست به [[ازدواج]] سلام بن مشکم قریظی درآمد؛ ولی پس از مدتی از او جدا شده، به همسری کنانة بن ربیع بن ابی‌الحقیق در آمد.<ref> استیعاب، ج4، ص1871؛ اسدالغابه، ج6، ص169</ref> | ||
در سال چهارم هجرت و در پی جنگی که بین یهودیان بنی‌نضیر و مسلمانان پیش آمد یهودیان بنی‌نضیر شکست | |||
در سال چهارم هجرت و در پی جنگی که بین یهودیان بنی‌نضیر و مسلمانان پیش آمد یهودیان بنی‌نضیر شکست خوردند و ملزم به ترک مدینه شدند. پس از طرد از مدینه عده‌ای از سران بنی‌نضیر از جمله [[حیی بن اخطب]] و [[کنانة بن ربیع]] و دیگران به [[خیبر]] رفته در قلعه‌های آنجا ساکن شدند.[۷] | |||
پس از [[صلح حدیبیه]]، در اوایل سال هفتم هجرت رسول-خدا(ص) با یهودیان خیبر وارد جنگ شدند و این منطقه را فتح کردند. در این جنگ کنانة بن ربیع شوهر صفیه کشته شد.<ref>استیعاب، ج4، ص1871</ref> و غنائم بسیاری نصیب مسلمانان شد. در جریان فتح قلعه قموص که یکی از قلاع هفتگانه خیبر و دژ فرزندان ابی‌الحقیق بود زنانی به اسارت گرفته شدند که از جمله آنان صفیه دختر حیی بن اخطب و یکی از دختر عموهایش بودند. | |||
==ازدواج با پیامبر== | ==ازدواج با پیامبر== | ||
پیامبر(ص) به بلال حبشی فرمان داد، صفیه و دختر عمویش را کنار بارها و جایگاه خود ببرد. | پیامبر(ص) به بلال حبشی فرمان داد، صفیه و دختر عمویش را کنار بارها و جایگاه خود ببرد. دحیه کلبی در نظر داشت تا از رسول¬خدا(ص) صفیه را بخواهد. <ref> استیعاب، ج4، ص1872؛ اسدالغابه، ج6، ص169</ref> اتفاقاً خود رسول خدا(ص) از کنار صفیه عبور فرمود و ردای خویش را بر او افکند و به این طریق مسلمانان متوجه شدند که حضرت او را برای خود برگزیده است. و دختر عموی صفیه را نیز به دحیه کلبی بخشید.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص444</ref> حضرت اسلام را بر صفیه عرضه فرمودند و گفتند: «اگر بخواهی به دین خودت باشی تو را مجبور به ترک آن نمی‌کنم؛ ولی اگر خدا و رسول او را برگزینی تو را به همسری خود برمی‌گزینم». صفیه گفت: «حتماً خدا و پیامبر او را برمی‌گزینم». حضرت او را آزاد کرد و سپس به همسری خویش برگزید و آزادی‌اش را صداقش قرار داد.<ref>استیعاب، ج4، ص1872</ref> | ||
نقل است که رسول¬خدا(ص) بعد اسارت صفیه را نزد خود نگه داشت. در این هنگام، پیامبر(ص) در چهره صفیه و نزدیک چشم او نشانه کبود شده¬ای که به سبزی می¬زد دید از او پرسید: «این چیست؟» گفت: «ای رسول¬خدا(ص) در خواب چنان دیدم که ماهی از سوی آسمان [[یثرب]] آمد و در دامن من قرار گرفت این موضوع را به شوهرم کنانه گفتم. او گفت گویا دوست داری همسر این پادشاهی شوی که از مدینه می‌آید؟ پس ضربه‌ای بر من وارد کرد...».<ref> اسدالغابه، ج6، ص170</ref> | |||
صفیه هفده ساله بود که به ازدواج رسول¬خدا(ص) درآمد. ازدواج رسول¬خدا(ص) با صفیه بنت حیی بن اخطب بعد از ازدواج حضرت با جویریه و در میان راه خیبر به مدینه اتفاق افتاد.<ref> انساب الاشراف، ج1، ص444</ref> گفته شده در زمین‌های هموار بین راه سفره‌های چرمی گستردند و با غذایی مرکب از خرما و روغن و آرد و کشک از میهمانان پذیرایی شد.<ref> انساب الاشراف، ج1، ص444</ref> | |||
رسول‌خدا(ص) چادری سراسری یا چیزی شبیه آن بر صفیه افکند و بر ترک شترش نشانده او را به مدینه آورد. چون رسول¬خدا(ص) به مدینه آمد، صفیه را در خانه‌ای از خانه‌های انصار منزل داد. زنان انصار به دیدن او می‌رفتند. عایشه همسر پیامبراکرم(ص) نیز از جمله زنانی بود که در حالی که نقاب زده بود به دیدن او رفته بود.<ref> انساب الاشراف، ج1، ص444</ref> | |||
پیامبر(ص) صفیه را ملزم به رعایت حجاب کرد و برای او هم‌مانند همسران دیگرش نوبت معین کرد.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص444 </ref>مورخین و سیره‌نویسان صفیه بنت اخطب را تنها همسر غیر عرب رسول‌خدا(ص) برشمردند. | |||
==خصوصیات== | ==خصوصیات== | ||
در تاریخ از او به عنوان زنی جمیله، فاضله، عاقله، و حلیمه یاد شده است. | در تاریخ از او به عنوان زنی جمیله، فاضله، عاقله، و حلیمه یاد شده است. <ref>اسدالغابه، ج6، ص169؛ الاستیعاب، ج4، ص1872 </ref> گفته شده هنگام ترک خیبر هنگامی که شتر پیامبر(ص) را آوردند تا از خیبر خارج شود پیامبر(ص) ران خود را رکاب قرار دادند تا صفیه پای بر آن نهد و سوار شتر شود، صفیه از روی ادب زانوی خود را بر ران حضرت نهاد و سوار شد.<ref> انساب الاشراف، ج1، ص443</ref> | ||
== پس از رحلت پیامبر== | == پس از رحلت پیامبر== | ||
از او و احوالاتش پس از وفات پیامبر خبر چندانی در دست نیست نقل است، پس از وفات پیامبر(ص) عمر بن خطاب برای او شش هزار درهم مقرری سالیانه در نظر گرفت. | از او و احوالاتش پس از وفات پیامبر خبر چندانی در دست نیست نقل است، پس از وفات پیامبر(ص) عمر بن خطاب برای او شش هزار درهم مقرری سالیانه در نظر گرفت.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص444</ref> | ||
او در سال سی و پنج هجری و در پی محاصره خانه عثمان بن عفان - خلیفه سوم- به کمک عثمان شتافت و از خانه خود تا خانه عثمان معبری گشود و از طریق آن آب و غذا به او و خانواده¬اش | او در سال سی و پنج هجری و در پی محاصره خانه عثمان بن عفان - خلیفه سوم- به کمک عثمان شتافت و از خانه خود تا خانه عثمان معبری گشود و از طریق آن آب و غذا به او و خانواده¬اش می‌رساند. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
صفیه، در سال 50 | صفیه، در سال 50 <ref>استیعاب، ج4، ص1872؛ انساب الاشراف، ج1، ص444</ref> یا 52 در مدینه درگذشت<ref>اعلام، ج3، ص206 </ref>؛ سعید بن عاص بر او [[نماز میت|نماز]] خواند<ref> انساب الاشراف، ج1، ص444</ref> و در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپرده شد. او را آخرین همسران پیامبر دانسته اند که در گذشته است. <ref>الانبا، ص46</ref> | ||
36 اسدالغابه، ج6، ص 171 | |||
==روایت== | ==روایت== | ||
او از پیامبراکرم(ص) احادیثی را نقل کرده است.در کتب روایی ده حدیث از وی نقل شده است. | او از پیامبراکرم(ص) احادیثی را نقل کرده است.در کتب روایی ده حدیث از وی نقل شده است.<ref>الاعلام، ج3، ص206</ref> | ||
افراد ذیل از او روایت کرده‌اند: | افراد ذیل از او روایت کرده‌اند: | ||
* امام سجاد(ع) | * امام سجاد(ع)<ref> اسدالغابه، ج6، ص171</ref> | ||
* برادرزاده‌اش | * برادرزاده‌اش | ||
* دو تن از غلامانش به نامهای کنانه و یزید بن معتب | * دو تن از غلامانش به نامهای کنانه و یزید بن معتب | ||
* اسحاق بن عبدالله بن حارث | * اسحاق بن عبدالله بن حارث | ||
* زنانی چون | * زنانی چون | ||
* صُخَیرَه بنت جفیر بصری | * صُخَیرَه بنت جفیر بصری | ||
* صافیه | * صافیه | ||
* جدّه صالح بن حیان | * جدّه صالح بن حیان | ||
==مطالعه بیشتر== | |||
صفیه بنت حی بن اخطب، نویسنده، محمد علی قطب، بیروت، دارالقلم، ۱۴۰۸ق. | |||
[http://www.lib.ir/libview/DocView.aspx?did=ZWwZKBZHPZAPANnAPFDHPAPWwPZH ] | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس|۳}} | {{پانویس|۳}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
الاستيعاب فى معرفة الأصحاب، أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد بن عبدالبر، تحقيق على محمد البجاوى، بيروت، دارالجيل، ط الأولى، 1412/1992. | |||
سد الغابة فى معرفة الصحابة، عز الدين بن الأثير أبو الحسن على بن محمد الجزرى، بيروت، دارالفكر، 1409/1989. | |||
الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربين و المستشرقين، خير الدين الزركلى، بيروت، دار العلم للملايين، ط الثامنة، 1989. | |||
الإنباء فى تاريخ الخلفاء، محمد بن على بن محمد المعروف بابن العمرانى، تحقيق قاسم السامرائى، القاهرة، دار الآفاق العربية، ط الأولى، 1421/2001.ُُّّ | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
منبع مقاله: [http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=38890 سایت پژوهه] | منبع مقاله: [http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=38890 سایت پژوهه] | ||
{{زنان اهل بیت}} | |||
[[رده:همسران پیامبر]] | |||
[[رده:مدفونان در بقیع]] | |||