کاربر ناشناس
جزیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naqavi بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Naqavi بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
==تفاوت جزیه با خراج== | ==تفاوت جزیه با خراج== | ||
مفهوم اصطلاح خراج با جزیه تفاوت دارد، اما كاربرد هر یك از این دو واژه به معنای دیگری در منابع،<ref>برای نمونه رجوع کنید به ماوردی، ص 264؛ ابن‌قدامه، ج 1، ص 100</ref> موجب شده كه برخی بر آن شوند كه این دو واژه، دست كم در قرن اول هجری، تمایز معنایی نداشته‌اند.<ref>رجوع کنید به ولهاوزن، ص 276ـ277؛ دِنِت، ص 39، 41، 60، 176؛ نیز رجوع کنید به بِكِر، ج 1، ص 201ـ262</ref> | مفهوم اصطلاح [[خراج|خراج]] با جزیه تفاوت دارد، اما كاربرد هر یك از این دو واژه به معنای دیگری در منابع،<ref>برای نمونه رجوع کنید به ماوردی، ص 264؛ ابن‌قدامه، ج 1، ص 100</ref> موجب شده كه برخی بر آن شوند كه این دو واژه، دست كم در قرن اول هجری، تمایز معنایی نداشته‌اند.<ref>رجوع کنید به ولهاوزن، ص 276ـ277؛ دِنِت، ص 39، 41، 60، 176؛ نیز رجوع کنید به بِكِر، ج 1، ص 201ـ262</ref> | ||
===از نظر مفهومی=== | ===از نظر مفهومی=== | ||
به نظر برخی مؤلفان،<ref>رجوع کنید به دوری، ص 76؛ صالح احمدعلی، ص 13</ref> تفاوت در كاربرد دو واژه جزیه و خراج در مناطق گوناگون جهان اسلام، موجب تداخل مفهومی این دو كلمه شده است. مثلاً، واژه خراج در ولایت های شرقی ایران هم به معنای مالیات بر زمین بوده هم به معنای جزیه‌ای كه از همه ساكنان یك منطقه یا شهر گرفته می‌شده است. بر پایه استدلالی دیگر،<ref>مدرسی طباطبائی، ج 2، ص 149، 151</ref> در آغاز تشریع خراج در اسلام، چون مالیات به زمینهایی تعلق می‌گرفت كه در تصرف غیرمسلمانان باقی‌مانده بود، فقها آن را نوعی جزیه بر زمین دانستند و جزیه را خراج بر رئوس تعریف كردند و بعدها خراجِ اراضی عهد را خراج جزیه نامیدند و خراج اراضی عنوه را خراج اجرت خواندند. | به نظر برخی مؤلفان،<ref>رجوع کنید به دوری، ص 76؛ صالح احمدعلی، ص 13</ref> تفاوت در كاربرد دو واژه جزیه و خراج در مناطق گوناگون جهان اسلام، موجب تداخل مفهومی این دو كلمه شده است. مثلاً، واژه خراج در ولایت های شرقی ایران هم به معنای مالیات بر زمین بوده هم به معنای جزیه‌ای كه از همه ساكنان یك منطقه یا شهر گرفته می‌شده است. بر پایه استدلالی دیگر،<ref>مدرسی طباطبائی، ج 2، ص 149، 151</ref> در آغاز تشریع خراج در اسلام، چون مالیات به زمینهایی تعلق می‌گرفت كه در تصرف غیرمسلمانان باقی‌مانده بود، فقها آن را نوعی جزیه بر زمین دانستند و جزیه را خراج بر رئوس تعریف كردند و بعدها خراجِ اراضی عهد را خراج جزیه نامیدند و خراج اراضی [[عنوه|عنوه]] را خراج اجرت خواندند. | ||
به نظر ابوالقاسم اجتهادی،<ref>تحقیقی در باره خراج، ص 45</ref> یكی از سه معنای كلمه خراج، جزیه‌ای است كه از زمین گرفته می‌شود (خراج جزیه‌ای) و در تمام مواردی كه ادعا می‌شود جزیه به جای خراج یا خراج به جای جزیه به كار رفته، این نوع خراج مراد بوده است.<ref>رجوع کنید به تحقیقی در باره خراج، ص 46</ref> | به نظر ابوالقاسم اجتهادی،<ref>تحقیقی در باره خراج، ص 45</ref> یكی از سه معنای كلمه خراج، جزیه‌ای است كه از زمین گرفته می‌شود (خراج جزیه‌ای) و در تمام مواردی كه ادعا می‌شود جزیه به جای خراج یا خراج به جای جزیه به كار رفته، این نوع خراج مراد بوده است.<ref>رجوع کنید به تحقیقی در باره خراج، ص 46</ref> | ||
===از دیدگاه فقه اسلامی=== | ===از دیدگاه فقه اسلامی=== | ||
از دیدگاه فقه اسلامی، خراج با جزیه تفاوت اساسی دارد. خراج، مالیات بر اراضی مفتوح العنوه است، اما جزیه یكی از تعهدات اصلی اهل | از دیدگاه [[فقه|فقه]] اسلامی، خراج با جزیه تفاوت اساسی دارد. خراج، مالیات بر اراضی مفتوح العنوه است، اما جزیه یكی از تعهدات اصلی [[اهل ذمه|اهل ذمه]]، در مقابل التزام دولت اسلامی به حمایت از آنان به موجب قرارداد ذمه، است. این تفاوت از برخی [[احادیث]] نیز به روشنی فهمیده می‌شود،<ref>برای نمونه رجوع کنید به ابن‌آدم، ص 52، 58 59</ref> <ref>ابویوسف قاضی، ص 25، 28، 35</ref> از این‌رو، با اسلام آوردن اهل ذمه، جزیه ساقط می‌شود ولی خراج چنین نیست. | ||
==شباهت جزیه و خراج== | ==شباهت جزیه و خراج== | ||