جزیه: تفاوت میان نسخه‌ها

* اجماع فقها و سنت نبوی

از دیگر دلایلِ مشروعیتِ اخذ جزیه‌، علاوه‌ بر آیه مذكور، ادعای‌ اجماع‌ فقها،<ref>طوسی‌، 1387، ج‌ 2، ص‌ 36؛خطیب‌ شربینی‌، ج‌ 4، ص‌ 242؛</ref> و سنّت‌ نبوی‌،<ref>رجوع کنید به واقدی‌، ج‌ 3، ص‌ 1031؛ابوعبید، ص‌ 28ـ29، 30، 33؛بلاذری‌، ص‌ 78ـ79؛نجفی‌، ج‌ 21، ص‌ 228؛</ref> است‌.

==مقدار جزیه==

فقهای شیعه‌ و برخی‌ از فقهای‌ اهل‌ سنّت‌ با تمسك‌ به‌ احادیث‌،<ref>رجوع کنید به كلینی‌، ج‌3، ص‌566؛ زین‌، ص‌ 231</ref> تعیین‌ مقدار جزیه‌ را بر عهده حاكم‌ و ولی امر گذاشته‌اند.<ref>رجوع کنید به ابوعبید، ص‌51؛ مفید، ص‌272؛ ماوردی‌، ص‌228؛ طوسی‌، 1407ـ1417، ج‌ 5، ص‌ 545؛ خوئی‌، ج‌ 1، ص‌ 392</ref> شافعیان‌ حداقل‌ جزیه‌ را یك‌ دینار و بیشتر مالكیان‌ حداكثر آن‌ را چهار دینار دانسته‌اند.<ref>طوسی‌، 1407ـ1417، همانجا؛ ابن‌قیم‌ جوزیه‌، قسم‌ 1، ص‌ 26؛ رحاحله‌، ص‌ 56</ref> حنفیان‌ مقدار جزیه‌ را، با توجه‌ به‌ توانایی‌ مالی‌ افراد، متفاوت‌ دانسته‌ و جزیه‌ را برای‌ سه‌ طبقه‌(فقیر، متوسط‌ و غنی‌) معین‌ كرده‌اند.<ref>رجوع کنید به ابویوسف‌ قاضی‌، ص‌ 122؛ مَرغینانی‌، ج‌ 2، ص‌ 159؛ ابن‌قیم‌ جوزیه‌، همانجا</ref>

==مصارف جزیه==

بنا بر احادیث‌،<ref>رجوع کنید به كلینی‌، ج‌ 3، ص‌ 568</ref> در جواز مصرف‌ جزیه‌ برای‌ مجاهدان‌ تردیدی‌ نیست‌، لذا بعضی‌ فقها آن‌ را در حكم‌ غنیمت‌ می‌دانند؛<ref>برای‌ نمونه‌ رجوع کنید به طوسی‌، 1387، ج‌ 2، ص‌ 50؛ نجفی‌، ج‌ 21، ص‌ 262</ref> اما، برخی‌ دیگر، با اینكه‌ آن‌ را فَیء دانسته‌اند،<ref>رجوع کنید به ابویوسف‌ قاضی‌، ص‌124؛ ابن‌قیم‌ جوزیه‌، قسم‌1، ص‌ 82</ref> به‌ حاكم‌ اختیار داده‌اند كه‌ آن‌ را در صورت‌ نیاز یا صلاحدید به‌ مجاهدان‌ اختصاص‌ دهد.<ref>رجوع کنید به منتظری‌، ج‌ 3، ص‌ 464</ref> بنا بر قولی‌ دیگر، جزیه‌ همچون‌ مالیاتهای‌ دیگر باید در راه‌ مصالح‌ مسلمانان‌ هزینه‌ شود.<ref>رجوع کنید به مفید، ص‌ 279؛ سَلاّر دیلمی‌، ص‌ 143؛ طوسی‌، 1407ـ1417، ج‌ 5، ص‌ 545 -546؛ ابوالبركات‌، ج‌ 2، ص‌ 19</ref> برخی‌ نیز جزیه‌ را در حكم‌ صدقه‌ دانسته‌اند.<ref>برای‌ نمونه‌ رجوع کنید به ابن‌قیم‌ جوزیه‌، قسم‌1، ص‌82</ref> ضامن‌ شدن‌ مسلمان‌ برای‌ جزیه ذمی‌ جایز نیست‌، اما ذمی‌ می‌تواند ضامن‌ جزیه دیگری‌شود.<ref>رجوع کنید به همان‌،قسم‌1، ص‌88 -89</ref>