Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۹۹
ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←تعریف) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''خَبَر مُستَفیض''' یا حدیث مستفیض حدیثی است که تعداد راویان آن بیش از یک نفر است ولی تعداد آنها به حد راویان [[حدیث متواتر|خبر متواتر]] نمیرسد. خبر مستیض در کنار [[خبر واحد]] و خبر متواتر، یک گونه از اقسام سهگانه [[حدیث]] است. این تقسیمبندی بر اساس تعداد راویان حدیث شکل گرفته است. برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] و نیز فقیهان خبر مستفیض را مثل خبر واحد نیازمند بررسی شرایط راویان و احراز [[وثاقت|وثاقت راویان]] آنان دانستهاند. برخی دیگر نیز هنگام تعارض | '''خَبَر مُستَفیض''' یا حدیث مستفیض حدیثی است که تعداد راویان آن بیش از یک نفر است ولی تعداد آنها به حد راویان [[حدیث متواتر|خبر متواتر]] نمیرسد. خبر مستیض در کنار [[خبر واحد]] و خبر متواتر، یک گونه از اقسام سهگانه [[حدیث]] است. این تقسیمبندی بر اساس تعداد راویان حدیث شکل گرفته است. برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] و نیز فقیهان خبر مستفیض را مثل خبر واحد نیازمند بررسی شرایط راویان و احراز [[وثاقت|وثاقت راویان]] آنان دانستهاند. برخی دیگر نیز هنگام تعارض روایات، خبر مستفیض را بر خبر واحد ترجیح دادهاند. | ||
== تعریف == | == تعریف == | ||
خبر مستفیض از نظر [[شیخ بهائی]] حدیثی است که در هر مرتبه از ناقلان آن بیش از سه نفر باشند <ref>شیخ بهائی، الوجیزه، ص۴.</ref> [[محمدآصف محسنی قندهاری|محسنی]] فقیه و حدیثشناس معاصر همین تعریف را به اکثر عالمان نسبت میدهد.<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> هرچند برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] روایت بیش از دو نفر را نیز کافی دانستهاند<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> چنانکه این تعریف در [[مقباس الهدایه فی علم الدرایة (کتاب)|مقباس الهدایه]] نوشته [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] نیز آمده است. <ref>مامقانی، مقباس الهدایة، ج۱، ص۱۲۸.</ref> | خبر مستفیض از نظر [[شیخ بهائی]] حدیثی است که در هر مرتبه از ناقلان آن بیش از سه نفر باشند <ref>شیخ بهائی، الوجیزه، ص۴.</ref> [[محمدآصف محسنی قندهاری|محسنی]] فقیه و حدیثشناس معاصر همین تعریف را به اکثر عالمان نسبت میدهد.<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> هرچند برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] روایت بیش از دو نفر را نیز کافی دانستهاند<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> چنانکه این تعریف در [[مقباس الهدایه فی علم الدرایة (کتاب)|مقباس الهدایه]] نوشته [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] نیز آمده است. <ref>مامقانی، مقباس الهدایة، ج۱، ص۱۲۸.</ref> | ||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== اعتبار== | == اعتبار== | ||
مامقانی معتقد است خبر مستفیض گونهای از خبرهای واحد است و همین باور را از [[شهید ثانی]] نیز نقل میکند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref> به گفته او همین که عالمان شیعه حدیث مستفیض را در مقابل [[حدیث متواتر]] قرار دادهاند نشانگر آن است که اعتبار خبر مستفیض را مثل اعتبار خبر واحد میدانند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | مامقانی معتقد است خبر مستفیض گونهای از خبرهای واحد است و همین باور را از [[شهید ثانی]] نیز نقل میکند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref> به گفته او همین که عالمان شیعه حدیث مستفیض را در مقابل [[حدیث متواتر]] قرار دادهاند نشانگر آن است که اعتبار خبر مستفیض را مثل اعتبار خبر واحد میدانند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref> که برای انسان علم نمیآورد و برای معتبر بودن باید صفات راویان آن بررسی و وثاقت آنان ثابت شود. مامقانی همین قول را به [[میرزای قمی]] نیز نسبت میدهد<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۳.</ref> | ||
نویسنده مقاله «الشیخ المفید و علوم الحدیث» از کاربردهای خبر مستفیض در آثار شیخ مفید نتیجه گرفته است که شیخ مفید اعتبار خبر مستفیض را بیش از خبر واحد میداند و به همین دلیل در فرض تعارض روایات خبر مستفیض را بر خبر واحد ترجیح میدهد.<ref>الغرباوی، الشیخ المفید و علوم الحدیث، ص۴۰-۴۲.</ref> | |||
[[محمد سند|محمد سَنَد]] مجتهد و محقق معاصر نیز معتقد است خبر مستفیض، ظن اطمینانی ایجاد میکند که قویتر از خبر واحدِ صحیح است.<ref>سند، بحوث فی مبانی علم الرجال، ص۲۶۰.</ref> او همچنین معتقد است که برخی از اخبار ضعیف اگر به سایر احادیث ضمیمه شوند ممکن است تبدیل به خبر مستفیض شوند.<ref>سند، بحوث فی مبانی علم الرجال، ص۲۶۰.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* سند، محمد، بحوث فی مبانی علم الرجال، به قلم محمدصالح تبریزی، قم، انتشارات مدین، ۱۴۲۹ق. | |||
* شیخ بهائی، الوجیزه فی علم الدرایة، قم، انتشارات بصیرتی، ۱۳۹۰ق. | * شیخ بهائی، الوجیزه فی علم الدرایة، قم، انتشارات بصیرتی، ۱۳۹۰ق. | ||
* الغرباوی، ماجد، الشیخ المفید و علوم الحدیث، در مجموع المقالات و الرسالات،قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | |||
* مامقانی،عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، تحقیق: محمدرضا مامقانی، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۱۱ق. | * مامقانی،عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، تحقیق: محمدرضا مامقانی، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۱۱ق. | ||
* محسنی، محمدآصف، بحوث فی علم الرجال، قم، مرکز المصطفی، ۱۴۳۲ق. | * محسنی، محمدآصف، بحوث فی علم الرجال، قم، مرکز المصطفی، ۱۴۳۲ق. | ||
{{علوم حدیث}} | {{علوم حدیث}} | ||
[[رده:اقسام حدیث]] | [[رده:اقسام حدیث]] |