پرش به محتوا

خبر مستفیض: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۹۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ مارس ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''خَبَر مُستَفیض''' یا حدیث مستفیض حدیثی است که تعداد راویان آن بیش از یک نفر است ولی تعداد آن‌ها به حد راویان [[حدیث متواتر|خبر متواتر]] نمی‌رسد. خبر مستیض در کنار [[خبر واحد]] و خبر متواتر، یک گونه از اقسام سه‌گانه [[حدیث]] است. این تقسیم‌بندی بر اساس تعداد راویان حدیث شکل گرفته است. برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] و نیز فقیهان خبر مستفیض را مثل خبر واحد نیازمند بررسی شرایط راویان و احراز [[وثاقت|وثاقت راویان]] آنان دانسته‌اند. برخی دیگر نیز هنگام تعارض روایات خبر مستفیض را بر خبر واحد ترجیح داده‌اند.
'''خَبَر مُستَفیض''' یا حدیث مستفیض حدیثی است که تعداد راویان آن بیش از یک نفر است ولی تعداد آن‌ها به حد راویان [[حدیث متواتر|خبر متواتر]] نمی‌رسد. خبر مستیض در کنار [[خبر واحد]] و خبر متواتر، یک گونه از اقسام سه‌گانه [[حدیث]] است. این تقسیم‌بندی بر اساس تعداد راویان حدیث شکل گرفته است. برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] و نیز فقیهان خبر مستفیض را مثل خبر واحد نیازمند بررسی شرایط راویان و احراز [[وثاقت|وثاقت راویان]] آنان دانسته‌اند. برخی دیگر نیز هنگام تعارض روایات، خبر مستفیض را بر خبر واحد ترجیح داده‌اند.
== تعریف ==
== تعریف ==
خبر مستفیض از نظر [[شیخ بهائی]] حدیثی است که در هر مرتبه از ناقلان آن بیش از سه نفر باشند <ref>شیخ بهائی، الوجیزه، ص۴.</ref> [[محمدآصف محسنی قندهاری|محسنی]] فقیه و حدیث‌شناس معاصر همین تعریف را به اکثر عالمان نسبت می‌دهد.<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> هرچند برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] روایت بیش از دو نفر را نیز کافی دانسته‌اند<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> چنان‌که این تعریف در [[مقباس الهدایه فی علم الدرایة (کتاب)|مقباس الهدایه]] نوشته [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] نیز آمده است. <ref>مامقانی، مقباس الهدایة، ج۱، ص۱۲۸.</ref>
خبر مستفیض از نظر [[شیخ بهائی]] حدیثی است که در هر مرتبه از ناقلان آن بیش از سه نفر باشند <ref>شیخ بهائی، الوجیزه، ص۴.</ref> [[محمدآصف محسنی قندهاری|محسنی]] فقیه و حدیث‌شناس معاصر همین تعریف را به اکثر عالمان نسبت می‌دهد.<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> هرچند برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] روایت بیش از دو نفر را نیز کافی دانسته‌اند<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> چنان‌که این تعریف در [[مقباس الهدایه فی علم الدرایة (کتاب)|مقباس الهدایه]] نوشته [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] نیز آمده است. <ref>مامقانی، مقباس الهدایة، ج۱، ص۱۲۸.</ref>
خط ۹: خط ۹:


== اعتبار==
== اعتبار==
مامقانی معتقد است خبر مستفیض گونه‌ای از خبرهای واحد است و همین باور را از [[شهید ثانی]] نیز نقل می‌کند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref> به گفته او همین که عالمان شیعه حدیث مستفیض را در مقابل [[حدیث متواتر]] قرار داده‌اند نشانگر آن است که اعتبار خبر مستفیض را مثل اعتبار خبر واحد می‌دانند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref>
مامقانی معتقد است خبر مستفیض گونه‌ای از خبرهای واحد است و همین باور را از [[شهید ثانی]] نیز نقل می‌کند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref> به گفته او همین که عالمان شیعه حدیث مستفیض را در مقابل [[حدیث متواتر]] قرار داده‌اند نشانگر آن است که اعتبار خبر مستفیض را مثل اعتبار خبر واحد می‌دانند.<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۱.</ref> که برای انسان علم نمی‌آورد و برای معتبر بودن باید صفات راویان آن بررسی و وثاقت آنان ثابت شود. مامقانی همین قول را به [[میرزای قمی]] نیز نسبت می‌دهد<ref> مامقانی، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۳۳.</ref>


نویسنده مقاله «الشیخ المفید و علوم الحدیث» از کاربردهای خبر مستفیض در آثار شیخ مفید نتیجه گرفته‌ است که شیخ مفید اعتبار خبر مستفیض را بیش از خبر واحد می‌داند و به همین دلیل در فرض تعارض روایات خبر مستفیض را بر خبر واحد ترجیح می‌دهد.<ref>الغرباوی، الشیخ المفید و علوم الحدیث، ص۴۰-۴۲.</ref>
[[محمد سند|محمد سَنَد]] مجتهد و محقق معاصر نیز معتقد است خبر مستفیض، ظن اطمینانی ایجاد می‌کند که قوی‌تر از خبر واحدِ صحیح است.<ref>سند، بحوث فی مبانی علم الرجال، ص۲۶۰.</ref> او هم‌چنین معتقد است که برخی از اخبار ضعیف اگر به سایر احادیث ضمیمه شوند ممکن است تبدیل به خبر مستفیض شوند.<ref>سند، بحوث فی مبانی علم الرجال، ص۲۶۰.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
* سند، محمد، بحوث فی مبانی علم الرجال، به قلم محمدصالح تبریزی، قم، انتشارات مدین، ۱۴۲۹ق.
* شیخ بهائی، الوجیزه فی علم الدرایة، قم، انتشارات بصیرتی، ۱۳۹۰ق.
* شیخ بهائی، الوجیزه فی علم الدرایة، قم، انتشارات بصیرتی، ۱۳۹۰ق.
* الغرباوی، ماجد، الشیخ المفید و علوم الحدیث، در مجموع المقالات و الرسالات،قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
* مامقانی،عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، تحقیق: محمدرضا مامقانی، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۱۱ق.
* مامقانی،عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، تحقیق: محمدرضا مامقانی، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۱۱ق.
* محسنی، محمدآصف، بحوث فی علم الرجال، قم، مرکز المصطفی، ۱۴۳۲ق.
* محسنی، محمدآصف، بحوث فی علم الرجال، قم، مرکز المصطفی، ۱۴۳۲ق.
{{علوم حدیث}}
{{علوم حدیث}}


[[رده:اقسام حدیث]]
[[رده:اقسام حدیث]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۹۹

ویرایش