جن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''جن'''، بنابر متون دین [[اسلام]]، موجودی اسرارآمیز است که مانند انسان دارای شعور، [[جبر و اختیار|اختیار]] و [[تکلیف]] است.  بنابر برخی [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]]، جن، آفریده شده از آتش و یا آمیخته‌ای از آتش  است. [[قرآن]] در ۲۲ آیه از جن یاد می‌کند و هفتاد و دومین سوره آن نیز [[سوره جن|جن]] نام دارد.

برخی محققان، جنّ در اعتقادات ایرانی را برگرفته از فرهنگ اسلامی و عربی دانسته‌اند و برخی دیگر احتمال می‌دهند باورهای خرافی مربوط به جنّ در میان ایرانیان، بازتاب موجوداتی در اعتقاد ایرانیانِ قبل از [[اسلام]] است که بعداً به جنّ تغییر نام داده‌اند و با اعتقادات عرب‌ها درباره جنّ، که پس از اسلام به [[ایران]] وارد گردیده، آمیخته شده‌اند.<ref> رجوع کنید به د. دین و اخلاق، ج ۱، ص۶۷۰ </ref><ref> نور ملکوت قرآن، ج ۲ ص۳۲۲-۳۲۱ </ref> تازه [[اسلام|مسلمانانی]] که میراث‌بَرِ انبوهی از باورهای عمیق دربارۀ موجودات وهمی همچون غول بودند، با مواجهه با مفهوم جن در قرآن، خود برسازندۀ انبوهی باورها دربارۀ جن شدند.<ref> دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۷، مدخل جن در فرهنگ عامیانه </ref>

این واژه مشتق از ریشه «ج ن ن» به معنای پوشش و استتار است<ref> خلیل بن احمد؛ جوهری ؛ ابن فارِس ؛ راغب اصفهانی ؛ ابن منظور، ذیل «جنن» </ref> و برخی<ref> ابن فارس ؛ راغب اصفهانی، همانجاها </ref> معتقدند معنای اصلی پوشش و استتار در بیشتر مشتقات این ریشه وجود دارد مانند جَنین که در رحم مادر پنهان است. برخی واژۀ «الجانّ» را که در قرآن به همراه انس به کار رفته است<ref> رحمان : ۳۹، ۷۴ </ref> اسمِ جمعِ جنّ دانسته‌اند.<ref> مرتضی زبیدی، ذیل واژه </ref> ابن قُتیبه<ref> ج ۲، ص۱۰۹ </ref> شیاطین را جنّیان سرکش و جانّ را جنّ‌های ضعیف دانسته است.

معادل واژه جنّ در فارسی، پری و دیو است.<ref> لسان التنزیل، ص۲؛ محمد مروزی، ص۳؛ زنجی سجزی، ص۶۵، ۷۸ </ref>

واژه جنّ ۲۲ بار در [[قرآن]] به کار رفته است؛<ref> رجوع کنید به عبدالباقی،، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، ذیل واژه </ref> یک بار در [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره مدنی]] الرحمان<ref>آیه ۳۳</ref> و بقیه در [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی]]. واژه جانّ نیز پنج بار به کار رفته که چهار بار آن در [[سوره الرحمن]] است. واژه «جِنّه» نیز ده بار در قرآن به کار رفته، که پنج بار آن قطعاً به معنای جنّ است.<ref> هود: ۱۱۹؛ سجده : ۱۳؛ صافات : ۱۵۸ دو بار؛ ناس : ۶ </ref> واژه‌های دیگری نیز مرتبط یا گاهی مرادف با واژه یا معنای جنّ است، مانند شیطان و شیاطین و ابلیس<ref> عبدالباقی، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، ذیل واژه‌های مذکور </ref> و عفریت.<ref> نمل : ۳۹ </ref>