علم رجال: تفاوت میان نسخه‌ها
←حرج و تعدیل
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
در برخی کتب رجالی مقدمه‌ای با عنوان نیاز به علم رجال مطرح شده که جایگاه و اهمیت این دانش را بیان کرده‌اند.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۹؛ سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۱۹.</ref> برخی از موارد مطرح شده توسط علمای رجالی در اهمیت و نیاز به علم رجال عبارتند از: | در برخی کتب رجالی مقدمه‌ای با عنوان نیاز به علم رجال مطرح شده که جایگاه و اهمیت این دانش را بیان کرده‌اند.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۹؛ سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۱۹.</ref> برخی از موارد مطرح شده توسط علمای رجالی در اهمیت و نیاز به علم رجال عبارتند از: | ||
* | * استنباط [[احکام شرعی]]: [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خوئی]] از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]]، استنباط احکام شرعی را در اکثر موارد متوقف بر [[حدیث|روایات]] دانسته و این در حالی است که همه روایات حجت نیستند بلکه فقط [[خبر ثقه]] و [[حدیث حسن|حسن]] حجت هستند که برای تشخیص وثاقت راوی نیاز به علم رجال است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۰.</ref> دست‌یابی به حکم قطعی در احکام شرعی اندک است. عمل به ظن مطابق آیات قرآن جایز نیست.<ref>یونس، آیه ۳۶، ۵۹؛ اسراء، آیه ۳۶؛ دیگر ادله: انصاری، رسائل، ج۱، ص۱۳۱–۱۳۳؛ خویی، ج۱، ص۱۹.</ref> منبع غالب حکم شرعی روایات است و در میان روایات خبر متواتر اندک است. همه اخبار آحاد حجیت ندارند و برای تشخیص صحت و ضعف اخبار به علم رجال نیاز است.<ref>خویی، ج۱، ص۲۰–۲۱.</ref> | ||
* حصول ظن و [[امتثال ظنی]]: خوئی افزوده است که حتی بنابر عدم [[حجیت خبر ثقه]] و حجیت [[ظن انسدادی]] یا تنزل به امتثال ظنی، باز هم یکی از روش‌های حصول ظن، اقوال علمای رجال است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۰.</ref> | * حصول ظن و [[امتثال ظنی]]: خوئی افزوده است که حتی بنابر عدم [[حجیت خبر ثقه]] و حجیت [[ظن انسدادی]] یا تنزل به امتثال ظنی، باز هم یکی از روش‌های حصول ظن، اقوال علمای رجال است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۰.</ref> | ||
* [[قطعیت صدور روایات کتب اربعه]] حدیثی: سید ابوالقاسم خوئی با اشاره به مبنای برخی از علما که روایات [[کتب اربعه|کتب اربعه حدیثی]] را حجت می‌دانند، این نکته را متذکر می‌شود که استنباط احکام منحصر در روایات کتب اربعه نیست و به سایر منابع حدیثی هم نیاز است و به همین علم رجال اهمیت دارد.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۱.</ref> | * [[قطعیت صدور روایات کتب اربعه]] حدیثی: سید ابوالقاسم خوئی با اشاره به مبنای برخی از علما که روایات [[کتب اربعه|کتب اربعه حدیثی]] را حجت می‌دانند، این نکته را متذکر می‌شود که استنباط احکام منحصر در روایات کتب اربعه نیست و به سایر منابع حدیثی هم نیاز است و به همین علم رجال اهمیت دارد.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۱.</ref> | ||
* [[تعارض ادله|تعارض روایات]]: به گفته [[جعفر سبحانی]] در برخی روایات برای ترجیح بین روایات متعارض، صفات راوی از جمله عادل‌تر و فقیه‌تر بودن، ملاک قرار داده شده که احراز این صفات نیاز به علم رجال دارد.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref>در روایاتی که برای رفع تعارض احادیث نقل شده‌است، بر صفات و ویژگی‌های راویان تأکید شده است.<ref>کلینی، ج۱، ص۶۷–۶۸، ج۷، ص ۴۱۲؛ طوسی، ج۶، ص۲۱۸، ۳۰۱–۳۰۳.</ref> شناخت این اوصاف موضوع علم رجال است.<ref>مامقانی، ج۱، ص۵۹–۶۲؛ سبحانی، ص۲۵.</ref> | * [[تعارض ادله|تعارض روایات]]: به گفته [[جعفر سبحانی]] در برخی روایات برای ترجیح بین روایات متعارض، صفات راوی از جمله عادل‌تر و فقیه‌تر بودن، ملاک قرار داده شده که احراز این صفات نیاز به علم رجال دارد.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref>در روایاتی که برای رفع تعارض احادیث نقل شده‌است، بر صفات و ویژگی‌های راویان تأکید شده است.<ref>کلینی، ج۱، ص۶۷–۶۸، ج۷، ص ۴۱۲؛ طوسی، ج۶، ص۲۱۸، ۳۰۱–۳۰۳.</ref> شناخت این اوصاف موضوع علم رجال است.<ref>مامقانی، ج۱، ص۵۹–۶۲؛ سبحانی، ص۲۵.</ref> | ||
* [[جعل حدیث]]: به عقیده جعفر سبحانی در بین راویان، جاعلان و دروغگویان وجود داشتند که برای تشخیص آنها نیاز به علم رجال است.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> آگاهی اجمالی درباره وجود اخبار جعلی و نیز روایات در باب اخبار مجعول، به ضرورت بررسی احوال راویان حکم می‌کند.<ref>کشی، ص۲۲۳–۲۲۸؛ محمدجعفر استرآبادی، ص۴۲۶؛ مامقانی، ج۱، ص۶۴–۶۷؛ نیز: سبحانی، ص۲۵–۲۸.</ref> | * [[جعل حدیث]]: به عقیده جعفر سبحانی در بین راویان، جاعلان و دروغگویان وجود داشتند که برای تشخیص آنها نیاز به علم رجال است.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> آگاهی اجمالی درباره وجود اخبار جعلی و نیز روایات در باب اخبار مجعول، به ضرورت بررسی احوال راویان حکم می‌کند.<ref>کشی، ص۲۲۳–۲۲۸؛ محمدجعفر استرآبادی، ص۴۲۶؛ مامقانی، ج۱، ص۶۴–۶۷؛ نیز: سبحانی، ص۲۵–۲۸.</ref> | ||
* وجود افراد غیرامامی در سلسله سند: این امر محتمل است که امام در برابر افراد غیرامامی پاسخ را بر اساس [[تقیه]] داده باشد، از این رو برای شناخت احادیثی که از سر [[تقیه]] صادر شده است، نیازمند به بررسی‌های رجالی است.<ref> | * وجود افراد غیرامامی در سلسله سند: این امر محتمل است که امام در برابر افراد غیرامامی پاسخ را بر اساس [[تقیه]] داده باشد، از این رو برای شناخت احادیثی که از سر [[تقیه]] صادر شده است، نیازمند به بررسی‌های رجالی است.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> | ||
* اجماع: بنابر گفته جعفر سبحانی، عالمان [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] در همه دوران بر ضبط صفات راویان و تالیف کتاب‌های رجالی تاکید داشتند و این نشان از اهمیت علم رجال در فهم علوم دینی دارد.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۲۸.</ref> عالمان امامیه و عالمان همه مذاهب اسلامی، بر اهمیت علم رجال اجماع داشته‌اند.<ref>کنی، ص۳۷؛ مامقانی، ج۱، ص۷۴–۷۶؛ سبحانی، ص۲۸–۲۹.</ref> | * اجماع: بنابر گفته جعفر سبحانی، عالمان [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] در همه دوران بر ضبط صفات راویان و تالیف کتاب‌های رجالی تاکید داشتند و این نشان از اهمیت علم رجال در فهم علوم دینی دارد.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۲۸.</ref> عالمان امامیه و عالمان همه مذاهب اسلامی، بر اهمیت علم رجال اجماع داشته‌اند.<ref>کنی، ص۳۷؛ مامقانی، ج۱، ص۷۴–۷۶؛ سبحانی، ص۲۸–۲۹.</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
* توثیقات عام: توثیق عده‌ای از راویان که تحت ضابطه خاصی بیان شده که برخی از مصادیق آن عبارتند از:<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۱۵۱.</ref> | * توثیقات عام: توثیق عده‌ای از راویان که تحت ضابطه خاصی بیان شده که برخی از مصادیق آن عبارتند از:<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۳۶۹ش، ص۱۵۱.</ref> | ||
*# شهادت علی بن ابراهیم در تفسیر: | *# شهادت علی بن ابراهیم در تفسیر: | ||
*# اصحاب اجماع: | *# [[اصحاب اجماع]]: نام هجده‌نفر از [[فهرست اصحاب امام باقر(ع)|اصحاب امام باقر(ع)]] تا [[فهرست اصحاب امام رضا(ع)|امام رضا(ع)]] است که را به‌عنوان اصحاب اجماع بیان کرده‌اند | ||
*# مشایخ کامل‌الزیارات: | *# مشایخ کامل‌الزیارات: | ||
*# مشایخ صفوان و بزنطی و ابن‌ابی‌عمیر: | *# مشایخ صفوان و بزنطی و ابن‌ابی‌عمیر: | ||