کاربر ناشناس
حلم: تفاوت میان نسخه‌ها
←در لغت و اصطلاح
imported>S.j.mousavi جز (درج لینک زبان‌ها) |
imported>Alikhosravi |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==در لغت و اصطلاح== | ==در لغت و اصطلاح== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|إنْ لَمْ تَکُنْ حَلیما فَتَحَلَّمْ فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ إِلاّ أَوشَکَ أَنْ یکونَ مِنْهُمْ.|ترجمه=اگر بردبار نیستی خود را به بردباری وادار؛ کم‌اند کسانی که خود را همانند مردمی کنند و از جمله آنان نشوند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> [[نهج البلاغه]]، ترجمه شهیدی، ص ۳۹۶. </small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|إنْ لَمْ تَکُنْ حَلیما فَتَحَلَّمْ فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ إِلاّ أَوشَکَ أَنْ یکونَ مِنْهُمْ.|ترجمه=اگر بردبار نیستی خود را به بردباری وادار؛ کم‌اند کسانی که خود را همانند مردمی کنند و از جمله آنان نشوند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> [[نهج البلاغه]]، ترجمه شهیدی، ص ۳۹۶. </small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
واژه حلم، | واژه حلم، از ریشه «ح ل م» معادل بردباری در زبان فارسی است.<ref> ابن فارس، ذیل واژه؛ بیهقی، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> لغت شناسان، حلم را علاوه بر بردباری، به درنگ و تأمل، تأخیر در کیفر خطاکار، خویشتنداری از هیجان [[غضب]] و همچنین به [[عقل]] معنا کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به خلیل بن احمد، ذیل واژه؛ ابن فارس، دیل واژه؛ عسکری، ص ۱۹۹ و ۲۰۰؛ راغب اصفهانی، ۱۳۳۲ش، ذیل واژه.</ref> سبک‌سری، سبک‌مغزی (طَیش) و سَفَه (بی‌خردی) را مفهوم مخالف آن دانسته‌اند<ref>ابن فارس، ص۱۹۹ و ۲۰۰؛ ابن منظور، ذیل واژه.</ref> عقل از معانی حقیقی حلم نیست، اما چون یکی از اسباب بروز حلم است، مجازاً حلم را عقل معنا کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به راغب اصفهانی، ۱۳۳۲ش، ذیل واژه؛ زبیدی، ذیل واژه</ref> | ||
مفاهیم دیگری چون [[صبر]]، وَقار، عَفو، و [[کظم غیظ|کَظْمِ غَیظ]] (فروخوردن خشم)، معنایی نزدیک به حلم دارند، اما بعضی بین حلم و برخی مفاهیم یاد شده، تفاوتهایی ذکر کرده‌اند.<ref> رجوع کنید به عسکری، ص۷۴، ۱۹۷۲۰۰؛ غزالی، ج ۳، ص۱۷۵۱۷۷؛ فخررازی، ص۲۴۹؛ نراقی، ج ۱، ص۳۳۲۳۳۳ </ref> | مفاهیم دیگری چون [[صبر]]، وَقار، عَفو، و [[کظم غیظ|کَظْمِ غَیظ]] (فروخوردن خشم)، معنایی نزدیک به حلم دارند، اما بعضی بین حلم و برخی مفاهیم یاد شده، تفاوتهایی ذکر کرده‌اند.<ref> رجوع کنید به عسکری، ص۷۴، ۱۹۷۲۰۰؛ غزالی، ج ۳، ص۱۷۵۱۷۷؛ فخررازی، ص۲۴۹؛ نراقی، ج ۱، ص۳۳۲۳۳۳ </ref> | ||