پرش به محتوا

عبدالجواد جودی خراسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:دیوان جودی.jpg|بندانگشتی|دیوان جودی]]
[[پرونده:دیوان جودی.jpg|بندانگشتی|دیوان جودی]]
عبدالجواد جودی‌ خراسانی‌، شاعر مرثیه‌سرای‌ قرن‌ سیزدهم‌.
'''عبدالجواد جودی‌ خراسانی‌،'''(درگذشته ۱۳۰۱یا ۱۳۰۲ق) از شاعران شیعه مرثیه‌سرای‌ قرن‌ سیزدهم‌ قمری است، او علاقه بسیاری به اهل بیت و مرثیه‌سرایی برای آنان داشت.
 
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۱۹|سال=۲۰۱۴|چند = ۲}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[جودی خراسانی]]{{شعر|نستعلیق}}
{{ب|او می‌دوید و من می‌دویدم|او سوی مقتل من سوی قاتل}}
{{ب|او می‌نشست و من می‌نشستم|او روی سینه من در مقابل}}
{{ب|او می کشید و من می کشیدم|او از کمر تیغ من آه باطل}}
{{ب|او می‌برید و من می‌بریدم|او از حسین سر من غیر از او دل}}
{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>دیوان</small>| تراز = وسط| عرض = ۳۰۰px| اندازه خط = ۱۵px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


جودی، قصیدهایی نیز در مدح پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی(ص) و عید غدیر سروده است.
او در اشعارش متأثر از سعدی و حافظ بوده است. دیوانی از او به جای مانده است که بارها به چاپ رسیده است. وی سرانجام در ۱۳۰۱یا ۱۳۰۲ق درگذشت و در حرم امام رضا به خاک سپرده شد.
==لقب==
==لقب==
عبدالجواد جودی‌ خراسانی‌، متخلص‌ به‌ جودی‌ و معروف‌ به‌ جودی‌ خراسانی‌ یا عَنبرانی‌ است‌ و به‌ اعتبار اینكه‌ در دوران‌ او، میرزا لقب‌ عمومی‌ شاعران‌ بوده‌، میرزای‌ جودی‌ هم‌ خوانده‌ شده‌ است‌.<ref>جودی‌، مقدمه ساعدی‌، ص‌ ده‌؛ ریاضی‌، ص‌ ۲۸۳</ref>
عبدالجواد جودی‌ خراسانی‌، متخلص‌ به‌ جودی‌ و معروف‌ به‌ جودی‌ خراسانی‌ یا عَنبرانی‌ است‌ و به‌ اعتبار اینكه‌ در دوران‌ او، میرزا لقب‌ عمومی‌ شاعران‌ بوده‌، میرزای‌ جودی‌ هم‌ خوانده‌ شده‌ است‌.<ref>جودی‌، مقدمه ساعدی‌، ص‌ ده‌؛ ریاضی‌، ص‌ ۲۸۳</ref>


==مرثیه اهل بیت==
==مرثیه اهل بیت==
{{دارای نستعلیق}}
جودی‌ علاقه فراوانی‌ به‌ [[اهل بیت|اهل‌ بیت‌]] [[پیامبر(ص)|پیامبر]] و سرودن‌ مرثیه‌ برای‌ آنان‌ داشت‌. او هنگام‌ خواندن‌ این‌ مرثیه‌ها گریه‌ می‌كرد و دیگران‌ را هم‌ به‌ گریستن‌ دعوت‌ می‌نمود.<ref>رجوع کنید به جودی‌، مقدمه ساعدی‌، ص‌ یازده‌؛ مروّج‌الاسلام‌، ج‌ ۱، ص‌ ۱۵۴، پانویس‌ ۱</ref>
جودی‌ علاقه فراوانی‌ به‌ [[اهل بیت|اهل‌ بیت‌]] [[پیامبر(ص)|پیامبر]] و سرودن‌ مرثیه‌ برای‌ آنان‌ داشت‌. او هنگام‌ خواندن‌ این‌ مرثیه‌ها گریه‌ می‌كرد و دیگران‌ را هم‌ به‌ گریستن‌ دعوت‌ می‌نمود.<ref>رجوع کنید به جودی‌، مقدمه ساعدی‌، ص‌ یازده‌؛ مروّج‌الاسلام‌، ج‌ ۱، ص‌ ۱۵۴، پانویس‌ ۱</ref>


مرثیه‌های‌ او در مردم‌ [[خراسان]] شور و هیجانی‌ به‌پا می‌كرد و كوچك‌ و بزرگ‌ آنها را می‌خواندند و از بر می‌كردند. مداحان‌ [[اهل بیت]] نیز اشعار او را در مجالس‌ حسینی‌ می‌خواندند<ref>جودی‌، مقدمه‌ ساعدی، ص‌ دوازده‌</ref> اشتغال‌ جودی‌ به‌ مرثیه‌سرایی‌ و عامه‌پسند بودن‌ اشعارش‌ باعث‌ شد كه‌ فضلا و خواص‌ به‌ شعر او تمایلی‌ نداشته‌ باشند، چنان‌ كه‌ [[عبدالجواد ادیب نیشابوری]] در باره وی‌ گفته‌ است‌ كه‌ شهرت‌ مرثیه‌سرایی‌ جودی‌، مقام‌ ادبی‌ او را تحت‌الشعاع‌ قرار داده‌ است‌.<ref> جودی‌، مقدمه‌ ساعدی، ص‌ دوازده‌؛ ارمغان‌، سال‌ ۱۱، ش‌ ۵، ص‌ ۳۹۶</ref>
مرثیه‌های‌ او در مردم‌ [[خراسان]] شور و هیجانی‌ به‌پا می‌كرد و كوچك‌ و بزرگ‌ آنها را می‌خواندند و از بر می‌كردند. مداحان‌ [[اهل بیت]] نیز اشعار او را در مجالس‌ حسینی‌ می‌خواندند<ref>جودی‌، مقدمه‌ ساعدی، ص‌ دوازده‌</ref> اشتغال‌ جودی‌ به‌ مرثیه‌سرایی‌ و عامه‌پسند بودن‌ اشعارش‌ باعث‌ شد كه‌ فضلا و خواص‌ به‌ شعر او تمایلی‌ نداشته‌ باشند، چنان‌ كه‌ [[عبدالجواد ادیب نیشابوری]] در باره وی‌ گفته‌ است‌ كه‌ شهرت‌ مرثیه‌سرایی‌ جودی‌، مقام‌ ادبی‌ او را تحت‌الشعاع‌ قرار داده‌ است‌.<ref> جودی‌، مقدمه‌ ساعدی، ص‌ دوازده‌؛ ارمغان‌، سال‌ ۱۱، ش‌ ۵، ص‌ ۳۹۶</ref>
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[جودی خراسانی]]{{شعر|نستعلیق}}
{{ب|او می‌دوید و من می‌دویدم|او سوی مقتل من سوی قاتل}}
{{ب|او می‌نشست و من می‌نشستم|او روی سینه من در مقابل}}
{{ب|او می کشید و من می کشیدم|او از کمر تیغ من آه باطل}}
{{ب|او می‌برید و من می‌بریدم|او از [[امام حسین|حسین]] سر من غیر از او دل}}
{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>دیوان</small>| تراز = وسط| عرض = ۳۰۰px| اندازه خط = ۱۵px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


قصاید او بیشتر در مدح‌ [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام‌]]، [[امام‌ حسين‌|امام‌ حسین]]، میلاد [[امام علی|امام‌ علی‌]] و نیز [[عید غدیر]] است‌. قصیده هفت‌ كوكب‌ او در مدح‌ و منقبت‌ رسول‌ اكرم‌، معروف‌ است‌.<ref> رجوع کنید به جودی‌، ص‌ ۶ـ۱۲، ۱۷ـ۲۰</ref> گفتنی‌ است‌ كه‌ بیشتر قصاید مدحی‌ او به‌ رثای‌ [[اهل بیت|خاندان‌ پیامبر]] ختم‌ می‌شود. وی‌ حتی‌ در پایان‌ قصایدی‌ كه‌ به‌ مناسبت‌ میلاد حضرت‌ علی‌ و عید غدیر سروده‌، مرثیه‌سرایی‌ كرده‌ است‌.<ref> رجوع کنید به جودی، ص‌ ۱۸ـ۲۰</ref>
قصاید او بیشتر در مدح‌ [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام‌]]، [[امام‌ حسين‌|امام‌ حسین]]، میلاد [[امام علی|امام‌ علی‌]] و نیز [[عید غدیر]] است‌. قصیده هفت‌ كوكب‌ او در مدح‌ و منقبت‌ رسول‌ اكرم‌، معروف‌ است‌.<ref> رجوع کنید به جودی‌، ص‌ ۶ـ۱۲، ۱۷ـ۲۰</ref> گفتنی‌ است‌ كه‌ بیشتر قصاید مدحی‌ او به‌ رثای‌ [[اهل بیت|خاندان‌ پیامبر]] ختم‌ می‌شود. وی‌ حتی‌ در پایان‌ قصایدی‌ كه‌ به‌ مناسبت‌ میلاد حضرت‌ علی‌ و عید غدیر سروده‌، مرثیه‌سرایی‌ كرده‌ است‌.<ref> رجوع کنید به جودی، ص‌ ۱۸ـ۲۰</ref>
خط ۲۳: خط ۲۵:


==دیوان==
==دیوان==
دیوان‌ جودی‌ در حدود سه‌ هزار بیت‌ (شامل‌ قصیده‌، مثنوی‌، مرثیه‌ و نوحه‌های‌ [[سینه زنی|سینه‌زنی‌]]) است‌ و بارها چاپ‌ شده‌ است‌.<ref>گلشن‌ آزادی‌، ص‌۱۹۰</ref> [[آقا بزرگ طهرانی]] نیز از دیوان‌ و مقتل‌ فارسی‌ جودی‌ خراسانی‌ یاد كرده‌<ref> [[آقا بزرگ طهرانی]]، ج‌ ۹، قسم‌ ۱، ص‌ ۲۰۹</ref> و گفته‌ است‌ كه‌ او را نباید با جودی‌ تبریزی‌، صاحب‌ مراثی‌ فارسی‌ به‌نام‌ الدر المنثور، اشتباه‌ گرفت‌.<ref> آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌ ۵، ص‌ ۲۸۶</ref>
دیوان‌ جودی‌ در حدود سه‌ هزار بیت‌ (شامل‌ قصیده‌، مثنوی‌، مرثیه‌ و نوحه‌های‌ [[سینه زنی|سینه‌زنی‌]]) است‌ و بارها چاپ‌ شده‌ است‌.<ref>گلشن‌ آزادی‌، ص‌۱۹۰</ref> [[آقا بزرگ طهرانی]] نیز از دیوان‌ و مقتل‌ فارسی‌ جودی‌ خراسانی‌ یاد كرده‌<ref> [[آقا بزرگ طهرانی]]، ج‌ ۹، قسم‌ ۱، ص‌ ۲۰۹</ref> و گفته‌ است‌ كه‌ او را نباید با جودی‌ تبریزی‌، صاحب‌ مراثی‌ فارسی‌ به‌ نام‌ الدر المنثور، اشتباه‌ گرفت‌.<ref> آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌ ۵، ص‌ ۲۸۶</ref>


دیوان‌ جودی‌، نخستین‌ بار در ۱۲۹۹ به‌ امر [[ناصر الدین شاه|ناصرالدین‌شاه‌]] (حك: ۱۲۶۴ـ۱۳۱۳) و به‌همت‌ میرزاسعیدخان‌ مؤتمن‌الملك‌ (نیابت‌ تولیت‌ [[آستان قدس رضوی|آستان‌ قدس‌]]) در چاپخانه سنگی‌ آستان‌ قدس‌، به‌ خط‌ میرزاشفیع‌ اعتمادالتولیه، چاپ‌ شد و در ۱۳۰۳ در مشهد تجدید چاپ‌ گردید<ref>گلشن‌ آزادی‌، ص‌ ۱۹۱</ref> دیوان‌ جودی‌ در ۱۶۰ صفحه‌ در ۱۳۱۰ در تهران‌ به‌چاپ‌ رسید<ref>آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌ ۹، قسم‌ ۱، ص‌ ۲۰۹</ref> آصفی‌<ref>رجوع کنید به جودی‌، مقدمه‌، ص‌ نوزده‌</ref> از كامل‌ترین‌ نسخه دیوان‌ او، معروف‌ به‌ نسخه محمدرضا (متخلص‌ به‌ صفا و ملقب‌ به‌ سلطان‌الكتاب‌)، نام‌ برده‌ كه‌ در ۱۳۰۶ در تهران‌ چاپ‌ شده‌ است‌. بنگرید:
دیوان‌ جودی‌، نخستین‌ بار در ۱۲۹۹ به‌ امر [[ناصر الدین شاه|ناصرالدین‌شاه‌]] (حك: ۱۲۶۴ـ۱۳۱۳) و به‌همت‌ میرزاسعیدخان‌ مؤتمن‌الملك‌ (نیابت‌ تولیت‌ [[آستان قدس رضوی|آستان‌ قدس‌]]) در چاپخانه سنگی‌ آستان‌ قدس‌، به‌ خط‌ میرزاشفیع‌ اعتمادالتولیه، چاپ‌ شد و در ۱۳۰۳ در مشهد تجدید چاپ‌ گردید<ref>گلشن‌ آزادی‌، ص‌ ۱۹۱</ref> دیوان‌ جودی‌ در ۱۶۰ صفحه‌ در ۱۳۱۰ در تهران‌ به‌چاپ‌ رسید<ref>آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌ ۹، قسم‌ ۱، ص‌ ۲۰۹</ref> آصفی‌<ref>رجوع کنید به جودی‌، مقدمه‌، ص‌ نوزده‌</ref> از كامل‌ترین‌ نسخه دیوان‌ او، معروف‌ به‌ نسخه محمدرضا (متخلص‌ به‌ صفا و ملقب‌ به‌ سلطان‌الكتاب‌)، نام‌ برده‌ كه‌ در ۱۳۰۶ در تهران‌ چاپ‌ شده‌ است‌. بنگرید:
خط ۵۶: خط ۵۸:


{{مرثیه سرایان عاشورا}}
{{مرثیه سرایان عاشورا}}
[[رده:شاعران شیعه قرن13(قمری)]]
[[رده:مدفونان در حرم امام رضا]]