کاربر ناشناس
فاطمه بنت اسد: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Aghaie جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
==نسب خانوادگی و زندگینامه== | ==نسب خانوادگی و زندگینامه== | ||
فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حالنگاران نسب او را چنین ثبت کردهاند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، | فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حالنگاران نسب او را چنین ثبت کردهاند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، ج۴،ص:۱۸۹۱؛ ابن اثیر، ج۶،ص:۲۱۷.</ref> در [[مکه]] بزرگ شد و با [[ابوطالب]] ازدواج و پس از ظهور [[اسلام]]، به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و همانجا درگذشت. گویند نخستین زن از دودمان هاشمی بوده که همسرش هاشمی بوده و فرزندان از هر دو سوی هاشمی به دنیا آورده و نخستین زن هاشمی بوده که فرزندش [[خلیفه]] مسلمانان شده است.<ref>ابن عبدالبر، ج۴،ص:۱۸۹۱؛ زرکلی، ج۵،ص:۱۳۰.</ref> | ||
==فرزندان== | ==فرزندان== | ||
فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نامهای: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، ج ۱۹، ص۵۷.</ref> | فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نامهای: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، ج ۱۹، ص۵۷.</ref> | ||
==فضایل== | ==فضایل== | ||
برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شدهاند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، | برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شدهاند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، ج۲، ص:۳۶.</ref> عمده منابع تاریخ اسلام کهن و معاصر، این ادعا را رد کرده و از روایات آنها برمیآید که او در مکه اسلام آورده و سپس به مدینه هجرت کرده است.<ref>برای نمونه نک: ابن عبدالبر، ج۴،ص:۱۸۹۱.</ref> برای این بانو، فضایل بسیاری در منابع ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | ||
===سرپرستی پیامبر(ص)=== | ===سرپرستی پیامبر(ص)=== | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقلقول = {{سخ}}او بهراستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر | {{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقلقول = {{سخ}}او بهراستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۹.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 11px| رنگ پسزمینه = #FFFFE0| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | ||
از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، ص ۳۷-۳۸.</ref> فاطمه بنت اسد به عنوان همسر ابوطالب در سرپرستی [[محمد|رسول خدا(ص)]] شریک بود. مهربانی فاطمه بنت اسد نسبت به پیامبر(ص) چنان بود که پس از درگذشت وی، پیامبر(ص) فرمود: «امروز مادرم وفات کرد.» و او را در پیراهن خویش کفن کرد و در قبرش فرود آمد و در [[لحد]] او خوابید، و چون به او گفتند:«ای رسول خدا! برای فاطمه سخت بیتاب گشتهای!» گفت: «او بهراستی مادرم بود، چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت، و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، صص ۳۶۸-۳۶۹؛ به نقل آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۹.</ref>نیز نقل است که فرمود: «پس از ابوطالب، کسی چون فاطمه به من نیکی نکرد.»<ref>ابن عبدالبر، | از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، ص ۳۷-۳۸.</ref> فاطمه بنت اسد به عنوان همسر ابوطالب در سرپرستی [[محمد|رسول خدا(ص)]] شریک بود. مهربانی فاطمه بنت اسد نسبت به پیامبر(ص) چنان بود که پس از درگذشت وی، پیامبر(ص) فرمود: «امروز مادرم وفات کرد.» و او را در پیراهن خویش کفن کرد و در قبرش فرود آمد و در [[لحد]] او خوابید، و چون به او گفتند:«ای رسول خدا! برای فاطمه سخت بیتاب گشتهای!» گفت: «او بهراستی مادرم بود، چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت، و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، صص ۳۶۸-۳۶۹؛ به نقل آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۹.</ref>نیز نقل است که فرمود: «پس از ابوطالب، کسی چون فاطمه به من نیکی نکرد.»<ref>ابن عبدالبر، ج۴،ص:۱۸۹۱.</ref> | ||
===ولادت فرزند در کعبه=== | ===ولادت فرزند در کعبه=== | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
===اولین زن بیعتکننده با پیامبر (ص)=== | ===اولین زن بیعتکننده با پیامبر (ص)=== | ||
پس از [[فتح مکه]]، هنگامى كه [[پیامبر(ص)]] بر [[كوه صفا]] قرار گرفته بود و از مردان بيعت میگرفت، زنان [[مكه]] كه ايمان آورده بودند براى بيعت خدمتش آمدند. در این زمان، [[آیه]] ۱۲ [[سوره ممتحنه]] نازل شد<ref>طباطبایی، المیزان، ج | پس از [[فتح مکه]]، هنگامى كه [[پیامبر(ص)]] بر [[كوه صفا]] قرار گرفته بود و از مردان بيعت میگرفت، زنان [[مكه]] كه ايمان آورده بودند براى بيعت خدمتش آمدند. در این زمان، [[آیه]] ۱۲ [[سوره ممتحنه]] نازل شد<ref>طباطبایی، المیزان، ج ۱۹، ص۲۴۶.</ref> که خطاب به پیامبر (ص) میفرماید: «ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، [[تهمت]] و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایستهای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها [[بیعت]] کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است.» | ||
[[ابن ابی الحدید]]، میگوید: «فاطمه بنت اسد نخستین زنی بود که با پیامبر (ص) [[بیعت]] کرد.»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص۱۴.</ref> [[ابن عباس]] میگوید که این آیه در شأن فاطمه بنت اسد، نازل شده است.<ref>ابن جوزی، ص۱۰</ref> | [[ابن ابی الحدید]]، میگوید: «فاطمه بنت اسد نخستین زنی بود که با پیامبر (ص) [[بیعت]] کرد.»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص۱۴.</ref> [[ابن عباس]] میگوید که این آیه در شأن فاطمه بنت اسد، نازل شده است.<ref>ابن جوزی، ص۱۰</ref> | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس2}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ | {{منابع}} | ||
* آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸. | * آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸. | ||
*ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م. | *ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م. | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
*ابن شبه نمیری، ''تاریخ المدینه''، تحقیق فهیم محمد شلتوت، دارالفکر، قم. | *ابن شبه نمیری، ''تاریخ المدینه''، تحقیق فهیم محمد شلتوت، دارالفکر، قم. | ||
*ابن صباغ مالکی، ''الفصول المهمّه''، دارالحدیث، قم. | *ابن صباغ مالکی، ''الفصول المهمّه''، دارالحدیث، قم. | ||
*ابن عبدالبر، أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد، ''الاستيعاب فى معرفة الأصحاب''، تحقيق على محمد البجاوى، بيروت، دار الجيل، ط الأولى، | *ابن عبدالبر، أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد، ''الاستيعاب فى معرفة الأصحاب''، تحقيق على محمد البجاوى، بيروت، دار الجيل، ط الأولى، ۱۴۱۲/۱۹۹۲. | ||
*اسکداری، ''ترغیب اهل المودة و الوفاء'' تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مکتبة الثقافة، مدینه منوره. | *اسکداری، ''ترغیب اهل المودة و الوفاء'' تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مکتبة الثقافة، مدینه منوره. | ||
*امینی، ''الغدیر''، دارالکتاب العربی، بیروت. | *امینی، ''الغدیر''، دارالکتاب العربی، بیروت. | ||
* شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۰. | * شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۰. | ||
*حاکم نیشابوری، ''المستدر ک علی الصحیحین''، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، دارالمعرفه، بیروت. | *حاکم نیشابوری، ''المستدر ک علی الصحیحین''، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، دارالمعرفه، بیروت. | ||
*طباطبایی، محمد حسین، ''المیزان فی تفسیر القرآن''، قم، اسماعیلیان، | *طباطبایی، محمد حسین، ''المیزان فی تفسیر القرآن''، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱. | ||
*کلینی، ''کافی''، تصحیح علی اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیه، تهران. | *کلینی، ''کافی''، تصحیح علی اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیه، تهران. | ||
*مجلسی، ''بحارالانوار''، الوفاء، بیروت. | *مجلسی، ''بحارالانوار''، الوفاء، بیروت. |