حفص بن سلیمان اسدی: تفاوت میان نسخه‌ها
←معرفی و اهمیت
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== معرفی و اهمیت == | == معرفی و اهمیت == | ||
حَفْص بن سلیمان بن مغیره اسدی، اهل [[کوفه]] و ربیب (فرزند همسر) [[عاصم بن ابی النجود کوفی|عاصم بن ابی‌النَجود]] از [[قاریان هفت‌گانه|قاریان هفت‌گانه قرآن]] بود. او علم قرائت را از عاصم آموخت به طوری که برخی حفص داناترین فرد روزگارش به علم قرائت دانسته‌اند.<ref>رجوع کنید به ابن‌جزری، غایةالنهایة فی طبقات القراء، ج۱، ص۲۵۴؛ همو، النشر فی القراءات العشر، مصر، ج۱، ص۱۵۶.</ref> | حَفْص بن سلیمان بن مغیره اسدی، اهل [[کوفه]] و ربیب (فرزند همسر) [[عاصم بن ابی النجود کوفی|عاصم بن ابی‌النَجود]] از [[قاریان هفت‌گانه|قاریان هفت‌گانه قرآن]] بود. او علم قرائت را از عاصم آموخت به طوری که برخی حفص را داناترین فرد روزگارش به علم قرائت دانسته‌اند.<ref>ابن‌جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۳۵۱ق، ج۱، ص۲۵۴؛ ابن‌جزری، النشر فی القرائات العشر، دار الکتب العلمیة، ج۱، ص۱۵۶؛ معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۲۴۸.</ref><ref>رجوع کنید به ابن‌جزری، غایةالنهایة فی طبقات القراء، ج۱، ص۲۵۴؛ همو، النشر فی القراءات العشر، مصر، ج۱، ص۱۵۶.</ref> | ||
وی قرائت منسوب به امام علی (ع) را در سرزمین‌های اسلامی از جمله [[کوفه]]، [[بغداد]] و [[مکه]] نشر داد.<ref>ابن‌جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۳۵۱ق، ج۱، ص۲۵۴؛ معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۲۴۸.</ref> طبق گزارش برخی پژوهشگران، قرائت حفص، [[تواتر|متواتر]] و مورد پذیرش همه مسلمانان است<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۲۴۶؛ باز، مباحث فی علم القرائات مع بیان اصول روایة حفص، ۱۴۲۵ق، ص۸۱.</ref> و در بیشتر سرزمین‌های اسلامی، قرآن مطابق با همین قرائت چاپ و تلاوت می‌شود.<ref>حبش، القراءات المتواترة و اثرها فی الرسم القرآنی و الاحکام الشرعیة، ۱۴۱۹ق، ص۶۶.</ref><ref>اسماعیل محمد المشهدانی، القیمة الدلالیة لقرائة عاصم بروایة حفص، ۱۴۳۰ق، ص۲۶.</ref> | |||
وی در [[سال ۹۰ هجری قمری|سال ۹۰ق]] به دنیا آمد.<ref>حموی، معجم الأدباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۱۸۰؛ جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۸۵؛ ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۴۰؛ ابن‌جزری، النشر فی القراءات العشر، مصر، ج۱، ص۱۵۶.</ref> شرح‌حال نگاران او را ملقب به حُفَیْص و کنیه‌اش را ابوعمر نگاشته‌اند.<ref>رجوع کنید به ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۴۰؛ جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۸۵؛ دانی، کتاب التیسیر فی القراءات السبع، ۱۹۳۰م، ص۶.</ref> شغلش پارچه‌فروشی (به عربی: بَزّاز) بود.<ref>دانی، کتاب التیسیر فی القراءات السبع، ۱۹۳۰م، ص۶؛ ابن‌حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> دربارهٔ زمان درگذشت او نظرات متفاوتی وجود دارد<ref>شاه‌پسند، [http://shared.hadith.net/AttachmentReader.aspx?k=1{@sp@}r59497a6487.pdf «پژوهشی درباره وضعیت حفص بن سلیمان قاری»]، ص۱۲۴.</ref> ولی طبق تحقیق برخی پژوهشگران بنابر نظر صحیح و بسیاری از تاریخ‌نگاران در [[سال ۱۸۰ هجری قمری|سال ۱۸۰ق]] و در [[مکه]] از دنیا رفت.<ref>شاه‌پسند، [http://shared.hadith.net/AttachmentReader.aspx?k=1{@sp@}r59497a6487.pdf «پژوهشی درباره وضعیت حفص بن سلیمان قاری»]، ص۱۲۴.</ref><ref>ذهبی، ۱۴۰۴، ج۱، ص۲۱۴؛ جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۸۶؛ حموی، معجم الأدباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۱۸۰.</ref> | وی در [[سال ۹۰ هجری قمری|سال ۹۰ق]] به دنیا آمد.<ref>حموی، معجم الأدباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۱۸۰؛ جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۸۵؛ ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۴۰؛ ابن‌جزری، النشر فی القراءات العشر، مصر، ج۱، ص۱۵۶.</ref> شرح‌حال نگاران او را ملقب به حُفَیْص و کنیه‌اش را ابوعمر نگاشته‌اند.<ref>رجوع کنید به ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۴۰؛ جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۸۵؛ دانی، کتاب التیسیر فی القراءات السبع، ۱۹۳۰م، ص۶.</ref> شغلش پارچه‌فروشی (به عربی: بَزّاز) بود.<ref>دانی، کتاب التیسیر فی القراءات السبع، ۱۹۳۰م، ص۶؛ ابن‌حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> دربارهٔ زمان درگذشت او نظرات متفاوتی وجود دارد<ref>شاه‌پسند، [http://shared.hadith.net/AttachmentReader.aspx?k=1{@sp@}r59497a6487.pdf «پژوهشی درباره وضعیت حفص بن سلیمان قاری»]، ص۱۲۴.</ref> ولی طبق تحقیق برخی پژوهشگران بنابر نظر صحیح و بسیاری از تاریخ‌نگاران در [[سال ۱۸۰ هجری قمری|سال ۱۸۰ق]] و در [[مکه]] از دنیا رفت.<ref>شاه‌پسند، [http://shared.hadith.net/AttachmentReader.aspx?k=1{@sp@}r59497a6487.pdf «پژوهشی درباره وضعیت حفص بن سلیمان قاری»]، ص۱۲۴.</ref><ref>ذهبی، ۱۴۰۴، ج۱، ص۲۱۴؛ جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۸۶؛ حموی، معجم الأدباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۱۸۰.</ref> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
{{اصلی|قرائت حفص از عاصم}} | {{اصلی|قرائت حفص از عاصم}} | ||
[[پرونده:سند قرآن به روایت حفص از عاصم.png|بندانگشتی|250px|صفحه اول توضیحات [[قرآن]] چاپ [[عربستان سعودی]] در سال [[۱۴۴۱ق]]]] | [[پرونده:سند قرآن به روایت حفص از عاصم.png|بندانگشتی|250px|صفحه اول توضیحات [[قرآن]] چاپ [[عربستان سعودی]] در سال [[۱۴۴۱ق]]]] | ||
حفص یکی از دو راوی مشهور عاصم است | حفص یکی از دو راوی مشهور عاصم است. حفص را در علم قرائت بر ابوبکربن عیاش (دیگر راوی قرائت عاصم؛ متوفی ۱۹۴) ترجیح داده‌اند<ref>رجوع کنید به دانی، کتاب التیسیر فی القراءات السبع، ۱۹۳۰م، ص۶؛ جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۸۶.</ref> در میان یاران و شاگردان عاصم از همه به قرائت او داناتر بود.<ref>ابن‌جزری، النشر فی القراءات العشر، مصر، ج۱، ص۱۵۶.</ref> | ||
طبق گزارشی او از کودکی آیات قرآن را پنج آیه، پنج آیه از عاصم آموخت. برخی این گونه تعلم را دلیل بر اتقان بیشتر او نسبت به سایرین دانسته‌اند. وی قرائت را در کوفه به شیوه تلاوت به مردم آموخت. سپس به بغداد رفت و مدتی در آنجا اقراء کرد. در دوران هارون الرشید به مکه رفت و تا پایان عمر به تعلیم و اقراء قرآن پرداخت. | ابن‌جزری، محدث شافعی از حفص چنین نقل کرده که استادش عاصم به وی گفت: همان قرائتی که از ابو عبدالرحمن سُلَّمی اخذ کرده و سلَّمی عیناً از امام علی (ع) فراگرفته را به او آموخته‌است.<ref name=":0" /><ref name=":0">برای نمونه نگاه کنید به ابن‌جزری، غایة النهایة فی طبقات القراء، ۱۳۵۱ق، ج۱، ص۳۴۸.</ref> | ||
طبق گزارشی او از کودکی آیات قرآن را پنج آیه، پنج آیه از عاصم آموخت. برخی این گونه تعلم را دلیل بر اتقان بیشتر او نسبت به سایرین دانسته‌اند.وی قرائت را در کوفه به شیوه تلاوت به مردم آموخت. سپس به بغداد رفت و مدتی در آنجا اقراء کرد. در دوران هارون الرشید به مکه رفت و تا پایان عمر به تعلیم و اقراء قرآن پرداخت. | |||
=== شاگردان === | === شاگردان === | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۲: | ||
* هبیرة بن حفص | * هبیرة بن حفص | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== جایگاه حدیثی == | == جایگاه حدیثی == | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۱: | ||
ابن‌حِبّان او را کسی معرفی کرده که در سند احادیث دست می‌برده و ابن‌خراش او را کذاب و جاعل حدیث شناسانده‌است.<ref>رجوع کنید به حلبی، الکشف الحثیث عَمّن رُمی بوضع الحدیث، ۱۹۸۴م، ص۱۵۴.</ref> نام او در بیشتر کتاب‌های شرح حال راویان ضعیف آمده‌است<ref>برای نمونه رجوع کنید به دارقطنی، کتاب الضُعفاء و المتروکین، ۱۴۰۶ق، ص۷۸؛ ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸، ج۱، ص۲۱۴.</ref> ابن‌حجر عسقلانی<ref>ابن‌حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> برخی از کسانی را که او از آنان روایت کرده و نیز شماری از راویان او را ذکر کرده‌است.<ref>نیز رجوع کنید به ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref> | ابن‌حِبّان او را کسی معرفی کرده که در سند احادیث دست می‌برده و ابن‌خراش او را کذاب و جاعل حدیث شناسانده‌است.<ref>رجوع کنید به حلبی، الکشف الحثیث عَمّن رُمی بوضع الحدیث، ۱۹۸۴م، ص۱۵۴.</ref> نام او در بیشتر کتاب‌های شرح حال راویان ضعیف آمده‌است<ref>برای نمونه رجوع کنید به دارقطنی، کتاب الضُعفاء و المتروکین، ۱۴۰۶ق، ص۷۸؛ ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸، ج۱، ص۲۱۴.</ref> ابن‌حجر عسقلانی<ref>ابن‌حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> برخی از کسانی را که او از آنان روایت کرده و نیز شماری از راویان او را ذکر کرده‌است.<ref>نیز رجوع کنید به ذهبی، دیوان الضعفاء و المتروکین، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref> | ||
بنا به گزارش بسیاری از رجال‌شناسان، حفص در قرائت، [[ثقه]] و در حفظ و ضبط قرائت عاصم، دقیق و متقن بود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۲۴۸؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۵۵۸؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۶۴.</ref> البته او را در نقل [[حدیث]]، ضعیف و [[حدیث متروک|متروک الحدیث]] دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۵۵۸؛ ذهبی، معرفة القراء الکبار، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۸۴؛ ابن‌جزری، غایة النهایة فی الطبقات القراء، ۱۳۵۱ق، ج۱، ص۲۵۴؛ الدانی، التیسیر فی القرائات السبع، ۱۴۰۴ق، ص۶؛ ابن‌الباذش، الاقناع فی القرائات السبع، دار الصحابة للتراث، ص۳۴.</ref> برخی نیز علاوه بر تضعیف حفص در نقل حدیث، او را غیر ثقه نیز دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۶۴؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، دار الزهراء، ص۱۳۱.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||