|
|
| خط ۷۰: |
خط ۷۰: |
|
| |
|
| ==آثار== | | ==آثار== |
| شیخ محمد آثار و تألیفات بسیاری در علوم گوناگون داشت که به گفته نوه‌اش، محمدحسین حرزالدین،<ref>رجوع کنید به حرزالدین، معارف الرجال، ج۱، مقدمه، ص۹.</ref> بالغ بر هفتاد اثر است. برخی از آنها عبارت‌اند از:<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج۲۱، ص۳۵۴؛ عواد، معجم المؤلفین العراقیین، ج۳، ص۱۳۲؛ حرزالدین، معارف الرجال، ج۱، همان مقدمه، ص۱۰ـ۱۲؛ قس آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج۲۰، ص۳۳۰، که برخی از این آثار را جزئی از کتاب المسائل دانسته است.</ref> | | اصلی|آثار محد حرزالدین}} |
| # کتاب المسائل که دوره کامل [[فقه استدلالی]] است، در سه جلد
| | شیخ محمد حرزالدین آثار و تألیفات بسیاری در علوم گوناگون داشت که به گفته نوه‌اش، محمدحسین حرزالدین،<ref>رجوع کنید به حرزالدین، معارف الرجال، ج۱، مقدمه، ص۹.</ref> بالغ بر هفتاد اثر است. |
| # الطهارة و انواعها، در دو جلد
| | [[معارف الرجال]]، مشهورترین اثر رجالی و تراجمی شیخ محمد حرزالدین است. این کتاب به زبان عربی است و شرح حال ۵۵۶ تن از عالمان و ادیبان حدود نیمه قرن دوازدهم تا نیمه قرن چهاردهم را دربر دارد. این اثر در [[سال ۱۳۶۵هجری قمری|۱۳۶۵ق]] در نجف به چاپ رسیده است. دیگر اثر مشهورش، کتاب [[مراقد المعارف]] در معرفی آرامگاه و بارگاه شخصیت‌های سرشناس نگاشته شده و مؤلف تلاش کرده تا مرقد، صاحب قبر و ویژگی‌های تاریخی و جغرافیایی آن مکان را روشن سازد. |
| # کتاب الصلاة و الصوم و الزکاة و الخمس
| |
| # احکام المَوْتی
| |
| # مفتاح النجاة
| |
| # مفتاح النجاح و مختصرالمفتاح، که رساله عملیه مختصر اوست و در ۱۳۴۳ق در نجف به چاپ رسید.
| |
| # القواعدالفقهیة و قواعدالاحکام
| |
| | |
| ===آثار اصولی===
| |
| | |
| # مصادرالاصول
| |
| # جامع الاصول
| |
| # حاشیه بر برخی کتاب‌های اصولی، از جمله [[معالم الاصول (کتاب)|معالم الاصول]] [[حسن بن زین الدین]]، [[القوانین]] [[میرزای قمی]] و [[رسائل شیخ انصاری|الرسائل]] [[شیخ مرتضی انصاری]].<ref>رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج۲۱، ص۹۶؛ خاقانی، شعراء الغری، ج۱۰، ص۵۰۸ـ۵۰۹؛ حرزالدین، معارف الرجال، ج۱، مقدمه، ص۹.</ref>
| |
| | |
| ===آثار کلامی===
| |
| | |
| # الاحتجاج
| |
| # الاحتجاج علی الکتابیینْ (یا علی الیهود و النصاری)
| |
| # الاسلام و الایمان، الامامة
| |
| # الغیبة که در آن به اثبات زنده بودن [[امام دوازدهم]] [[شیعه]] (عج) پرداخته است و چند تن از علما بر آن تقریظ نگاشته‌اند.و به گفتۀ جعفر شیخ باقر آل محبوبه مشهورترین آثار او است.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج۱۶، ص۱۷۵، ج۲۶، ص۳۰، ۴۶؛ آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها،ج۲، ص۱۶۷ـ۱۶۸؛ حرزالدین، معارف الرجال، ج۱، همان مقدمه، ص۱۰.</ref>
| |
| | |
| ===دیگر آثار===
| |
| همچنین حرزالدین درباره طب و [[هیئت]] و ریاضی قدیم و نیز [[علوم غریبه]] کتاب‌ها و رساله‌هایی نگاشته است، از جمله:
| |
| {{ستون-شروع}}
| |
| # الطب و اساس العلاج
| |
| # کتاب الفوائد در طب یونانی، به فارسی
| |
| # ایضاح التحریر، در هندسه، که شرحِ کتاب تحریر اصول اقلیدس [[خواجه نصیرالدین طوسی]] است
| |
| # نجاةالداعین و وسیلة الخاطئین، در ادعیه و طلسمات
| |
| # مفاتیح الفوائد
| |
| # شرح الدائرة الهندیة
| |
| # الاسرار النجفیة<ref>نک: آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج۱۱، ص۶۶، ۱۲۴، ج۲۱، ص۳۰۶، ۳۷۷، ج۲۴، ص۵۸؛ خاقانی، شعراء الغری، ج۱۰، ص۵۰۸ـ۵۰۹؛ حزرالدین، ج۱، همان مقدمه، ص۱۱ـ۱۲.</ref>
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| وی در ادبیات نیز آثار متعددی دارد، از جمله:
| |
| | |
| # المصادر الصرفیة
| |
| # قواعداللغات
| |
| # وَشی البُرود که دیوان شعر اوست<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج۹، قسم ۳، ص۹۸۶، ج۲۵، ص۹۳؛ خاقانی، شعراء الغری، ج۱۰، ص۵۰۹؛ حرزالدین، معارف الرجال، ج۱، همان مقدمه، ص۱۱.</ref>
| |
| | |
| [[پرونده:معارف الرجال.jpg|150px|بندانگشتی]]
| |
| ===آثار رجالی===
| |
| همچنین درباره علم رجال و تراجم چند اثر مهم نگاشته است:
| |
| | |
| # الفوائد الرجالیة
| |
| # قواعدالرجال و فوائد المقال
| |
| # [[مراقدالمعارف]]، که تحقیقی است درباره مقابر سادات و علما، که ابتدا در ۱۳۹۱ در نجف و سپس در ۱۴۱۲ در [[قم]] چاپ شد.
| |
| {{اصلی|معارف الرجال}}
| |
| مَعارِفُ الرِّجال فی تَراجُمِ العلماءِ و الاُدَباء، معروف به معارف الرجال، مشهورترین اثر رجالی و تراجمی شیخ محمد حرزالدین است. این کتاب به زبان عربی است و شرح حال ۵۵۶ تن از عالمان و ادیبان حدود نیمه قرن دوازدهم تا نیمه قرن چهاردهم را دربر دارد. این اثر در [[سال ۱۳۶۵هجری قمری|۱۳۶۵ق]] در نجف به چاپ رسیده است.
| |
|
| |
|
| ==اعقاب== | | ==اعقاب== |
