تواضع: تفاوت میان نسخه‌ها
←جایگاه
(←جایگاه) |
|||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==جایگاه== | ==جایگاه== | ||
در آیه ۳۵ [[سوره احزاب]] نیز [[خشوع]] ـ که در برخی تفاسیر <ref> رجوع کنید به طوسی؛ فیض کاشانی، ۱۴۱۶، ذیل آیه </ref> همان تواضع معنا شده است ـ در شمار صفات و ویژگی‌های [[مؤمن|مؤمنان]] آمده است. همچنین در آیه ۶۳ [[سوره فرقان]]، به هنگام توصیف «عبادالرحمن»، آمده است که آنان بر زمین، سبک گام می‌نهند. این وصف طبق برخی تفاسیر، می‌تواند به معنای تواضع در برابر انسان‌های دیگر باشد. <ref> رجوع کنید به طبری؛ طوسی؛ طباطبائی، ذیل آیه؛ برای سایر تعبیرات مرتبط با تواضع رجوع کنید به همین تفاسیر، ذیل حج: ۳۴ </ref> از ارتباط ویژه تواضع با [[ایمان]]، می‌توان دریافت که اصل تواضع، فروتنی در برابر عظمت خداوند است و تواضع در برابر انسان‌ها از اینجا ناشی می‌شود. <ref> رجوع کنید به مصباح الشریعه، ص ۷۲ـ۷۳؛ خمینی، ج ۴، ص ۳۴۰ </ref> | در آیه ۳۵ [[سوره احزاب]] نیز [[خشوع]] ـ که در برخی تفاسیر <ref> رجوع کنید به طوسی؛ تبیان، فیض کاشانی، ۱۴۱۶، ذیل آیه </ref> همان تواضع معنا شده است ـ در شمار صفات و ویژگی‌های [[مؤمن|مؤمنان]] آمده است. همچنین در آیه ۶۳ [[سوره فرقان]]، به هنگام توصیف «عبادالرحمن»، آمده است که آنان بر زمین، سبک گام می‌نهند. این وصف طبق برخی تفاسیر، می‌تواند به معنای تواضع در برابر انسان‌های دیگر باشد. <ref> رجوع کنید به طبری؛ طوسی؛ تبیان و طباطبائی، المیزان ذیل آیه؛ برای سایر تعبیرات مرتبط با تواضع رجوع کنید به همین تفاسیر، ذیل حج: ۳۴ </ref> از ارتباط ویژه تواضع با [[ایمان]]، می‌توان دریافت که اصل تواضع، فروتنی در برابر عظمت خداوند است و تواضع در برابر انسان‌ها از اینجا ناشی می‌شود. <ref> رجوع کنید به مصباح الشریعه، ص ۷۲ـ۷۳؛ خمینی، ج ۴، ص ۳۴۰ </ref> | ||
[[پیامبر اسلام(ص)]] به عنوان اسوه همگان <ref> رجوع کنید به احزاب: ۲۱ </ref> در قرآن امر به خَفْضِ جناح در برابر مؤمنان شده است <ref> رجوع کنید به شعراء: ۲۱۵ </ref> و این، اهمیت خوی تواضع را از منظر قرآن می‌رساند. | [[پیامبر اسلام(ص)]] به عنوان اسوه همگان <ref> رجوع کنید به احزاب: ۲۱ </ref> در قرآن امر به خَفْضِ جناح در برابر مؤمنان شده است <ref> رجوع کنید به شعراء: ۲۱۵ </ref> و این، اهمیت خوی تواضع را از منظر قرآن می‌رساند. | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
در سیره پیامبر (ص) روایات متعددی از تواضع ایشان نقل شده، از جمله اشاره شده است که تواضع نزد پیامبر (ص) از دوره کودکی محبوب بود و برای تواضع در برابر خداوند، همچون بندگان (بدون تکیه زدن بر جایی) می‌نشست و همچون بندگان غذا می‌خورد. <ref> مجلسی، ج ۱۵، ص ۳۶۶، ج ۱۶، ص ۲۶۱؛ برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به ابن ماجه، ج ۱، ص ۴۰۳، ج ۲، ص ۱۳۹۸ـ ۱۳۹۹؛ بخاری جعفی، ج ۷، ص ۱۹۰؛ کلینی، ج ۲، ص ۱۲۲؛ فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۴، ص ۱۵۱ـ۱۵۲؛ مجلسی، ج ۱۶، ص ۱۹۹، ۲۷۷ـ ۲۷۸ </ref> در باره تواضع [[امامان شیعه]] نیز گزارش‌های فراوانی موجود است.امام عسکری در روایتی نقل کرده که پدر و پسرى به منزل امير المؤمنين( ع) رفتند حضرت به احتراماشان برخاست و آن دو را تکریم کرد و در بالاى مجلس نشاند و خود مقابل آنها نشست. سپس دستور داد غذایی آوردند و آن دو غذا خورند، پس از غذا، قنبر (خدمتکار امام)، آبریز و لگنى چوبى و حوله اى براى خشک کردن دست هایشان آورد و جلو آمد که روى دست مرد آب بریزد. امير المؤمنين عليه السلام از جا جَست و آبریز را گرفت تا به دست مرد آب بريزد، اما مرد خودش را به خاک افکند و عرض كرد: يا امیر المؤمنين! خدا مرا در حالى ببیند كه شما روى دست من آب می ریزيد؟! حضرت فرمود: بنشین و بشوى؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ تو را مى بیند كه برادرت كه بر تو امتياز و فضيلتى ندارد خدمتت مى کند و قصدش از این خدمت آن است که خداوند در بهشت ده برابر دنيا عطايش فرمايد. امام عسکری(ع) در پایان حدیث فرمود: شیعه حقیقی کسی است که در این کار از علی پیروی کند.{{یادداشت|فمن اتّبع علياً على ذلك فهو الشیعي حقا }} <ref>علامه مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۱۱۸. | در سیره پیامبر (ص) روایات متعددی از تواضع ایشان نقل شده، از جمله اشاره شده است که تواضع نزد پیامبر (ص) از دوره کودکی محبوب بود و برای تواضع در برابر خداوند، همچون بندگان (بدون تکیه زدن بر جایی) می‌نشست و همچون بندگان غذا می‌خورد. <ref> مجلسی، ج ۱۵، ص ۳۶۶، ج ۱۶، ص ۲۶۱؛ برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به ابن ماجه، ج ۱، ص ۴۰۳، ج ۲، ص ۱۳۹۸ـ ۱۳۹۹؛ بخاری جعفی، ج ۷، ص ۱۹۰؛ کلینی، ج ۲، ص ۱۲۲؛ فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۴، ص ۱۵۱ـ۱۵۲؛ مجلسی، ج ۱۶، ص ۱۹۹، ۲۷۷ـ ۲۷۸ </ref> در باره تواضع [[امامان شیعه]] نیز گزارش‌های فراوانی موجود است.امام عسکری در روایتی نقل کرده که پدر و پسرى به منزل امير المؤمنين( ع) رفتند حضرت به احتراماشان برخاست و آن دو را تکریم کرد و در بالاى مجلس نشاند و خود مقابل آنها نشست. سپس دستور داد غذایی آوردند و آن دو غذا خورند، پس از غذا، قنبر (خدمتکار امام)، آبریز و لگنى چوبى و حوله اى براى خشک کردن دست هایشان آورد و جلو آمد که روى دست مرد آب بریزد. امير المؤمنين عليه السلام از جا جَست و آبریز را گرفت تا به دست مرد آب بريزد، اما مرد خودش را به خاک افکند و عرض كرد: يا امیر المؤمنين! خدا مرا در حالى ببیند كه شما روى دست من آب می ریزيد؟! حضرت فرمود: بنشین و بشوى؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ تو را مى بیند كه برادرت كه بر تو امتياز و فضيلتى ندارد خدمتت مى کند و قصدش از این خدمت آن است که خداوند در بهشت ده برابر دنيا عطايش فرمايد. امام عسکری(ع) در پایان حدیث فرمود: شیعه حقیقی کسی است که در این کار از علی پیروی کند.{{یادداشت|فمن اتّبع علياً على ذلك فهو الشیعي حقا }} <ref>علامه مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۱۱۸. | ||
</ref> | </ref> | ||
در باره سایر پیامبران نیز به این خصلت اشاره شده است؛ چنانکه بنا به روایتی، خداوند به [[حضرت موسی]] گفت: تو را بدان سبب به پیامبری بر گزیدم که در میان همه مردم، کسی متواضع‌تر از تو نیست. <ref> مجلسی، ج ۱۳، ص ۷؛ نیز رجوع کنید به نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲؛ مجلسی، ج ۱۴، ص ۲۷۸ </ref> | در باره سایر پیامبران نیز به این خصلت اشاره شده است؛ چنانکه بنا به روایتی، خداوند به [[حضرت موسی]] گفت: تو را بدان سبب به پیامبری بر گزیدم که در میان همه مردم، کسی متواضع‌تر از تو نیست. <ref> مجلسی، بحارالانوار، ج ۱۳، ص ۷؛ نیز رجوع کنید به نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲؛ مجلسی، ج ۱۴، ص ۲۷۸ </ref> | ||
متون دینی سرشار از نمونه‌های اخلاقی تواضع است و بسیاری از بزرگان دین، به این صفت ستوده شده‌اند. <ref> برای نمونه رجوع کنید به کلینی، ج ۲، ص ۱۲۳؛ علی بن حسن طبرسی، ص ۴۰۰؛ فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۲۲۴؛ مجلسی، ج ۲۲، ص ۴۲۱، ج ۴۱، ص ۵۴ ـ۵۹، ج ۴۴، ص ۱۹۱، ج ۴۶، ص ۹۵، ج ۴۹، ص ۱۰۴، ج ۶۳، ص ۴۰۷ </ref> همچنین از پیامبر (ص) و امامان شیعه، احادیث و روایات فراوانی در باره تواضع نقل شده است. در [[نهج البلاغه]] <ref> نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳ </ref> ضمن [[خطبه متقین]]، تواضع در شمار اوصاف پرهیزگاران ذکر شده و [[امام باقر (ع)]] در حدیثی، علامت اصلی [[شیعه]] را تواضع و [[خضوع]] دانسته است. <ref> رجوع کنید به علی بن حسن طبرسی، ص ۱۲۱؛ مجلسی، ج ۷۵، ص ۱۷۵، نیز رجوع کنید به مجلسی، ج ۱۰، ص ۴۰۵ </ref> | متون دینی سرشار از نمونه‌های اخلاقی تواضع است و بسیاری از بزرگان دین، به این صفت ستوده شده‌اند. <ref> برای نمونه رجوع کنید به کلینی، ج ۲، ص ۱۲۳؛ علی بن حسن طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ص ۴۰۰؛ فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۲۲۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج ۲۲، ص ۴۲۱، ج ۴۱، ص ۵۴ ـ۵۹، ج ۴۴، ص ۱۹۱، ج ۴۶، ص ۹۵، ج ۴۹، ص ۱۰۴، ج ۶۳، ص ۴۰۷ </ref> همچنین از پیامبر (ص) و امامان شیعه، احادیث و روایات فراوانی در باره تواضع نقل شده است. در [[نهج البلاغه]] <ref> نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳ </ref> ضمن [[خطبه متقین]]، تواضع در شمار اوصاف پرهیزگاران ذکر شده و [[امام باقر (ع)]] در حدیثی، علامت اصلی [[شیعه]] را تواضع و [[خضوع]] دانسته است. <ref> رجوع کنید به علی بن حسن طبرسی، ص ۱۲۱؛ مجلسی، ج ۷۵، ص ۱۷۵، نیز رجوع کنید به مجلسی، بحارالانوار، ج ۱۰، ص ۴۰۵ </ref> | ||
==تواضع در برابر عظمت خدا== | ==تواضع در برابر عظمت خدا== | ||