کاربر ناشناس
حرم حضرت رقیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جز (←تولیت حرم) |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
| ویژگی‌های دیگر = | | ویژگی‌های دیگر = | ||
| پانویس = }} | | پانویس = }} | ||
'''حرم حضرت رقیه''' دومین زیارتگاه [[شیعیان]] در شهر [[دمشق]]. بنا بر برخی نقل‌ها [[حضرت رقیه]] پس از اسارت اهل بیت [[امام حسین(ع)]]، در مکانی به نام باب الفرادیس در دمشق از دنیا رفت و او را در مقبره‌ای عمومی به نام مقبرۀ باب الفرادیس | '''حرم حضرت رقیه''' دومین زیارتگاه [[شیعیان]] در شهر [[دمشق]]. بنا بر برخی نقل‌ها [[حضرت رقیه]] پس از اسارت اهل بیت [[امام حسین(ع)]]، در مکانی به نام باب الفرادیس در دمشق از دنیا رفت و او را در مقبره‌ای عمومی به نام مقبرۀ باب الفرادیس به خاک سپردند. | ||
آستانه حضرت رقیه امروزه از ساختمانی وسیع تشکیل شده است که آمیخته‌ای از هنر و معماری اسلامی محلی و ایرانی است. تولیت حرم حضرت رقیه برعهده [[نبیل الحلباوی]] است. | آستانه حضرت رقیه امروزه از ساختمانی وسیع تشکیل شده است که آمیخته‌ای از هنر و معماری اسلامی محلی و ایرانی است. تولیت حرم حضرت رقیه برعهده [[نبیل الحلباوی]] است. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
شواهد متعدد تاریخی نشان می دهد حرم حضرت رقیه در اصل زیارتگاه [[راس الحسین|رأس‌الحسین(ع)]] در [[دمشق]] بوده است که بنابه قولی، محل دفن سر آن حضرت دانسته شده است. | شواهد متعدد تاریخی نشان می دهد حرم حضرت رقیه در اصل زیارتگاه [[راس الحسین|رأس‌الحسین(ع)]] در [[دمشق]] بوده است که بنابه قولی، محل دفن سر آن حضرت دانسته شده است. | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
[[پرونده:حرم حضرت رقیه.jpg|بندانگشتی|250px|مناره حرم حضرت رقیه]] | [[پرونده:حرم حضرت رقیه.jpg|بندانگشتی|250px|مناره حرم حضرت رقیه]] | ||
اطلاعات زیادی درباره بنای نخستین زیارتگاه و روند بازسازی و توسعه آن تا پیش از قرن نهم قمری در دست نیست. به نوشته ابن طولون دمشقی، در نیمه دوم این قرن، امیر بردبک ظاهری که در سال ۸۷۱ه.ق منصب نیابت دمشق را از سوی پادشاه مملوکی بر عهده گرفت، ساختمان مزار را بازسازی کرد. یکی از کتیبه‌های سنگی که در مزار وجود داشته نشان می‌دهد که میرزا بابا مستوفی گیلانی، در سال ۱۱۲۵ق. بنای حرم را بازسازی کرد. سپس در اواخر دوره عثمانی، [[علی اصغر خان اتابک]]، صدر اعظم دربار قاجار، مزار را در سال ۱۳۲۳ه.ق بازسازی کرد.<ref>خامه یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص ۲۴۶</ref> | |||
در سال ۱۳۴۳ه.ق، کامل و محمدعلی آل نظام، از شیعیان دمشق، بنای زیارتگاه را با هزینه خود بازسازی کردند. بنای زیارتگاه حضرت رقیه در گذشته، شامل اتاقی بوده که قبر میان آن قرار داشته است. مسجد کوچکی نیز در مجاورت آن وجود داشته و مساحت بنا در مجموع از ۶۰ مترمربع فراتر نمی‌رفته است.<ref>خامه یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص ۲۴۷</ref> | در سال ۱۳۴۳ه.ق، کامل و محمدعلی آل نظام، از شیعیان دمشق، بنای زیارتگاه را با هزینه خود بازسازی کردند. بنای زیارتگاه حضرت رقیه در گذشته، شامل اتاقی بوده که قبر میان آن قرار داشته است. مسجد کوچکی نیز در مجاورت آن وجود داشته و مساحت بنا در مجموع از ۶۰ مترمربع فراتر نمی‌رفته است.<ref>خامه یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص ۲۴۷</ref> | ||
==توسعه حرم== | ==توسعه حرم== | ||
در اوایل دهه ۷۰ قرن بیستم میلادی، با توجه به اینکه ساختمان قدیمی زیارتگاه حضرت رقیه، گنجایش زائران را نداشت، تعدادی از شیعیان از جمله [[نصرالله خلخالی]] و [[امام موسی صدر]] گرد هم آمدند و کمیته‌ای را با هدف توسعه زیارتگاه حضرت رقیه تشکیل دادند. آنها تعدادی از خانه‌ها و مغازه‌های مجاور را خریداری کردند. کار توسعه بنا در سال ۱۴۰۴ق. ۱۹۸۴م. آغاز شد و بخش عمده آن در سال ۱۴۱۰ق. به پایان رسید.<ref>خامه یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص ۲۵۰ـ۲۴۹</ref> | |||
در اوایل دهه ۷۰ قرن بیستم میلادی، با توجه به اینکه ساختمان قدیمی زیارتگاه حضرت رقیه، گنجایش | |||
به گفته فهری زنجانی در توسعه‌ای که صورت گرفت برخی در اطراف حرم به فروش خانه‌هایشان راضی نبودند و وضع به همین حال مانده بود تا در سال ۱۳۶۳ش. با خرید آن خانه‌ها و پرداخت چندین برابر قیمت آنها، امر پی‌ریزی بنای جدید حرم از سوی [[جمهوری اسلامی ایران]] و با حضور مقامات [[سوریه]] آغاز شد.<ref>قائدان، اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ص ۵۸</ref> | به گفته فهری زنجانی در توسعه‌ای که صورت گرفت برخی در اطراف حرم به فروش خانه‌هایشان راضی نبودند و وضع به همین حال مانده بود تا در سال ۱۳۶۳ش. با خرید آن خانه‌ها و پرداخت چندین برابر قیمت آنها، امر پی‌ریزی بنای جدید حرم از سوی [[جمهوری اسلامی ایران]] و با حضور مقامات [[سوریه]] آغاز شد.<ref>قائدان، اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ص ۵۸</ref> | ||
==مساحت حرم== | ==مساحت حرم== | ||
مجموع مساحت حرم تقریباً ۴۵۰۰ متر مربع است که ۶۰۰ متر مربع از این مساحت فضای باز و باقی زیربنا است و در قسمت جنوبی ساختمان مسجدی به وسعت ۸۰۰ متر مربع ساخته شده است و وسعت حرم و رواق‌هایش در بنای جدید تقریباً ۲۶۰۰ متر مربع می‌باشد.<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی در کشور سوریه، ۱۲۱</ref> | مجموع مساحت حرم تقریباً ۴۵۰۰ متر مربع است که ۶۰۰ متر مربع از این مساحت فضای باز و باقی زیربنا است و در قسمت جنوبی ساختمان مسجدی به وسعت ۸۰۰ متر مربع ساخته شده است و وسعت حرم و رواق‌هایش در بنای جدید تقریباً ۲۶۰۰ متر مربع می‌باشد.<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی در کشور سوریه، ۱۲۱</ref> | ||
==معماری حرم== | ==معماری حرم== | ||
[[پرونده:ضریح حضرت رقیه.jpg|بندانگشتی|ضریح حضرت رقیه]] | [[پرونده:ضریح حضرت رقیه.jpg|بندانگشتی|ضریح حضرت رقیه]] | ||
آستانه حضرت رقیه امروزه از | آستانه حضرت رقیه امروزه از ساختمانی وسیع تشکیل شده است که آمیخته‌ای از هنر و معماری اسلامی محلی و ایرانی است. نماهای خارجی آستانه با قالب‌های سنگی بزرگ سفیدرنگ پوشیده شده است. در بالاترین قسمت نما، یک کتیبه نواری از آیات [[قرآن]] با رنگ طلایی بر زمینه سبزرنگ به چشم می‌خورد. بنا دارای چند ورودی است که مهم‌ترین آن، ورودی جنوب غربی است. سردر این ورودی دارای طاقی است که در آن مقرنس‌هایی پوشیده شده با کاشی است و بالای این سردر، مناره‌ای به ارتفاع ۳۴ متر از کف زمین قرار دارد. | ||
ورودی متصل به صحن اصلی بنا به شکل مستطیل می‌باشد و گرداگرد آن رواق‌هایی وجود دارد. این رواق‌ها با سنگ‌های سفیدرنگ پوشیده شده است و نمای آنها شامل طاق‌های بزرگ و کوچک متوالی است؛ به‌گونه‌ای که هر طاق بزرگ، میان دو طاق کوچک قرار دارد. بالای طاق‌های کوچک، اسامی [[ائمه معصومین|ائمه معصوم(ع)]] درون قاب‌های مدوّری نقش بسته است. سقف رواق‌ها از داخل، با نقوش گیاهی تزیین یافته است.<ref>خامه یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص ۲۵۰</ref> | ورودی متصل به صحن اصلی بنا به شکل مستطیل می‌باشد و گرداگرد آن رواق‌هایی وجود دارد. این رواق‌ها با سنگ‌های سفیدرنگ پوشیده شده است و نمای آنها شامل طاق‌های بزرگ و کوچک متوالی است؛ به‌گونه‌ای که هر طاق بزرگ، میان دو طاق کوچک قرار دارد. بالای طاق‌های کوچک، اسامی [[ائمه معصومین|ائمه معصوم(ع)]] درون قاب‌های مدوّری نقش بسته است. سقف رواق‌ها از داخل، با نقوش گیاهی تزیین یافته است.<ref>خامه یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص ۲۵۰</ref> | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۱: | ||
در ضلع شمالی دو صحن، بخش اصلی بنا قرار دارد که شامل حرم اصلی در غرب، و دو شبستان وسیع در مرکز و شرق است که هر بخش نیز دارای یک ورودی در رواق‌های شمالی صحن می‌باشد. ورودی حرم، مقابل رواق غربی صحن قرار دارد. گرداگرد حرم رواق‌هایی با سقف آینه‌کاری شده وجود دارد که رواق واقع در شرق حرم، آن را از شبستان میانی جدا می‌کند. سقف حرم با کاشی‌کاری‌هایی پوشیده، و بخش‌هایی از آن مقرنس‌کاری شده است. میان کاشی‌کاری‌ها، نوشته‌هایی از آیات قرآن و احادیثی در فضایل اهل‌بیت(ع) به چشم می‌خورد. | در ضلع شمالی دو صحن، بخش اصلی بنا قرار دارد که شامل حرم اصلی در غرب، و دو شبستان وسیع در مرکز و شرق است که هر بخش نیز دارای یک ورودی در رواق‌های شمالی صحن می‌باشد. ورودی حرم، مقابل رواق غربی صحن قرار دارد. گرداگرد حرم رواق‌هایی با سقف آینه‌کاری شده وجود دارد که رواق واقع در شرق حرم، آن را از شبستان میانی جدا می‌کند. سقف حرم با کاشی‌کاری‌هایی پوشیده، و بخش‌هایی از آن مقرنس‌کاری شده است. میان کاشی‌کاری‌ها، نوشته‌هایی از آیات قرآن و احادیثی در فضایل اهل‌بیت(ع) به چشم می‌خورد. | ||
قبر حضرت رقیه میان حرم قرار گرفته است و روی آن نیز یک صندوقچه چوبی پوشیده از پارچه‌های سبزرنگ و حاوی آیات قرآن وجود دارد. روی قبر یک ضریح نقره‌ای | قبر حضرت رقیه میان حرم قرار گرفته است و روی آن نیز یک صندوقچه چوبی پوشیده از پارچه‌های سبزرنگ و حاوی آیات قرآن وجود دارد. روی قبر یک ضریح نقره‌ای وجود دارد که در سال ۱۳۷۶ق. ـ ۱۹۵۶م. از سوی مجمع بنی‌زهرای [[تهران]]، به حرم حضرت رقیه اهدا شده است. این ضریح، میان ضریح نقره و طلاکوب جدید و بزرگ‌تری قرار گرفته که در اصفهان ساخته و در سال ۱۴۱۴ق. ـ ۱۹۹۴م. نصب شده است. | ||
بالای ضریح، گنبد اصلی حرم به ارتفاع ۱۴ متر از کف زمین قرار دارد که سطح خارجی آن با تزیینات هندسی پوشیده شده است. سطح داخلی آن نیز مقرنس‌کاری و آینه‌کاری شده است. گنبد دارای گردن مدوّری حاوی شانزده پنجره کوچک است و گرداگرد آن، بالای پنجره‌ها، کتیبه‌ای از آیات قرآنی وجود دارد. | بالای ضریح، گنبد اصلی حرم به ارتفاع ۱۴ متر از کف زمین قرار دارد که سطح خارجی آن با تزیینات هندسی پوشیده شده است. سطح داخلی آن نیز مقرنس‌کاری و آینه‌کاری شده است. گنبد دارای گردن مدوّری حاوی شانزده پنجره کوچک است و گرداگرد آن، بالای پنجره‌ها، کتیبه‌ای از آیات قرآنی وجود دارد. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۴: | ||
==حمله‌های تروریستی به حرم== | ==حمله‌های تروریستی به حرم== | ||
در سال اول وقوع تحرکات تروریستی در سوریه، [[شیخ عباس اللحام]]، امام جماعت حرم حضرت رقیه در مقابل درب ورودی حرم هدف حمله تروریست‌ها قرار گرفته و با شلیک چندین گلوله به [[شهادت]] رسید. تروریست‌های مستقر در منطقه جوبر واقع در شرق شهر دمشق چندین بار اقدام به پرتاب خمپاره به سمت مقام حضرت رقیه کرده‌اند ولی خمپاره ها به هدف اصابت نکرده است. | در سال اول وقوع تحرکات تروریستی در سوریه، [[شیخ عباس اللحام]]، امام جماعت حرم حضرت رقیه در مقابل درب ورودی حرم هدف حمله تروریست‌ها قرار گرفته و با شلیک چندین گلوله به [[شهادت]] رسید. تروریست‌های مستقر در منطقه جوبر واقع در شرق شهر دمشق چندین بار اقدام به پرتاب خمپاره به سمت مقام حضرت رقیه کرده‌اند ولی خمپاره ها به هدف اصابت نکرده است. | ||
با هماهنگی مسئولان نظامی و امنیتی سوریه، مسئولیت حفاظت از حرم حضرت زینب و حضرت رقیه در شهر دمشق بر عهده یگانی متشکل از رزمندگان [[حزب الله لبنان]] و حزب الله سوریه قرار دارد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/366805 آیا تروریست ها به حرم حضرت رقیه حمله کرده اند]</ref> | با هماهنگی مسئولان نظامی و امنیتی سوریه، مسئولیت حفاظت از حرم حضرت زینب و حضرت رقیه در شهر دمشق بر عهده یگانی متشکل از رزمندگان [[حزب الله لبنان]] و حزب الله سوریه قرار دارد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/366805 آیا تروریست ها به حرم حضرت رقیه حمله کرده اند]</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||