یا لثارات الحسین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''یا لثارات الحسین''' شعار خونخواهی [[امام حسین(ع)]]. این شعار ابتدا در [[قیام توابین]] به رهبری [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و سپس در [[قیام مختار]] به‎کار رفت. گویندگان این شعار برای اطلاع رسانی از آغاز قیام و تحریک دوستداران [[اهل بیت]] از این شعار استفاده می‌کردند. [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] نیز در شکست [[بنی امیه|امویان]] از این شعار بهره جست. بنا بر روایاتی شعار [[حضرت مهدی(ع)|حضرت مهدی(عج)]] و فرشتگان و یاران حضرت، در [[آخر الزمان]] همین شعار است.

'''یا لثارت الحسین''' يعنى اى طلب ‏كنندگان خون حسين.<ref>زندگانى حضرت امام حسن(ع)، ترجمه بحار الأنوار ،ص:307</ref> کاربرد این شعار در قیام‌هایی بود که پس از شهادت امام حسین(ع) و به منظور خونخواهی از امام اتفاق افتاد. پیروان [[بنی امیه]] معمولا در مقابل این شعار، شعار یا لثارات العثمان سر می دادند.<ref>تاريخ ‏الطبري،ج‏6،ص:50</ref> گاهی این شعار برای غیر از امام حسین(ع) نیز بکار برده شده‌است. [[قرامطه|قرمطیان]] با شعار یا لثارات الحسین به خوانخواهی از حسین بن زکرویه پرداختند. <ref>تجارب ‏الأمم،ج‏5،ص:43</ref>

شعار یالثارات تأثیر فراوانی در تحریک دوستداران اهل بیت علیه حکومت اموی داشت. [[باقر شریف قرشی|قرشی]] با اشاره این تأثیر می‌گوید: اين شعار حماسى در دل‌هاى [[شيعه]]، بلكه در دل هر مخالف حكومت اموى، حرارتى ايجاد كرد. <ref>حياة الإمام زين العابدين(ع)، القرشي ،ج‏2،ص:384</ref>

وی این شعار را باعث نابودی حکومت اموی دانسته و عنوان می‌کند، اين شعار، همان فرياد رعدآسايى بود كه تخت‌هاى سلطنت امويان را در هم كوبيد و قدرتشان را به نابودى كشيد. <ref>حياة الإمام الحسين(ع)، القرشي ،ج‏2،ص278 </ref>

مردم هنگامی‌که این شعار را می‌شنیدند از خانواده خود دل کنده، و با گریه آنان را وداع کرده و عازم میدان جنگ می‌شدند. <ref> تجارب‏ الأمم،ج‏2،ص:112</ref>

به گفته [[ابوالقاسم حالت]] عبارت «يا لثارات الحسين» پس از حادثه دلخراش [[عاشورا]]ى سال 61ق، مورد استفاده سياسى و مذهبى همه قيام كنندگان شيعى و ايرانى بر ضد خليفگان بود. وی علت استفاده قرمطیان از این شعار را، بهرگیری از تأثیر این شعار می داند اگر چه برای غیر امام حسین(ع) و برای حسین بن زکرویه بکار برده‌اند. <ref>تجار‏ب الأمم/ترجمه،ج‏5،ص:39</ref>

اولین قیامی که پس از شهادت امام حسین(ع) در [[کوفه]] اتفاق افتاد، قیام توابین بود، شرکت کنندگان در این قیام از شعار یالثارات الحسین استفاده می‌کردند. <ref>أنساب‏ الأشراف،ج‏6،ص:368</ref> اولین کسانی که این جمله را بیان کردند [[حكيم بن منقذ كندى]] و [[وليد بن غضين كنانى]] بودند،<ref>تاريخ ‏الطبري،ج‏5،ص:583</ref> سلیمان بن صرد خزاعی رهبر این قیام، با یارانش به [[زیارت]] امام حسین(ع) رفته و ندای یالثارات الحسین سر دادند. <ref>أنساب‏ الأشراف،ج‏6،ص:370</ref>

گزارش‌ها حاکی از آن است‌که این شعار، با عنوان بانگ اعلام در جای‌جای قیام مختار به کار می رفته است. اولین تحرک یاران مختار علیه [[عبدالله بن مطیع]] در کوفه با همین شعار آغاز می‌شود.<ref>الأخبارالطوال،ص:291</ref> مختار نیز هنگام پوشیدن لباس رزم، دستور می‌دهد مردم با شعار یا لثارات الحسین و [[یا منصور امت]] اعلام شروع قیام کنند.<ref>أنساب ‏الأشراف،ج‏6،ص:390</ref> <ref>تاريخ ‏الطبري،ج‏6،ص:20</ref><ref>الفتوح،ج‏6،ص:233</ref>

این شعار همواره در قیام مختار مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. سپاه [[خشبیه]] هنگامی‌که برای نجات [[بنی‌هاشم]] و در راس آنان [[محمد بن حنفیه]] وارد [[مکه]] شدند با شعار یالثارات الحسین بر طرفداران [[عبدالله بن زبیر]] تاختند.<ref>أخبارالدولةالعباسية،ص:106</ref><ref>تجارب ‏الأمم،ج‏2،ص:189</ref>

نیز هنگامی‌که [[عمر بن سعد]] کشته شد، کوفیان ندای یالثارات الحسین سر دادند.<ref>أنساب‏ الأشراف،ج‏6،ص:407</ref>

{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[یالثارات در شعر]]، [[عبدالله بن همام سلولی]] :{{سخ}}{{شعر|ثلث}}{{ب| او في ليلة المختار ما يذهل الفتى  | و يلهيه عن رود الشباب شموع‏}}{{ب|دعا: «يا لثارات الحسين،» فاقبلت| كتائب من همدان بعد هزيع‏ <ref>الأخبارالطوال،ص:291</ref>}}{{ب| و در آن شب مختار، يعنى آن جوان‏مرد | سراسيمه بود و شمعها واله آن جوان بودند.}}{{ب|به شعار (يا لثارات الحسين) دعوت كرد| و گردانهايى از همدان و بعد هزيع پذيرفتند.<ref>حياة الإمام زين العابدين(ع)، القرشي ،ج‏2،ص:394</ref>}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی || تراز = چپ| عرض = 450px |حاشیه= 5px| اندازه خط = 10px|رنگ پس‌زمینه = | گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}

شعار یا لثارات در قیام‌های بعدی پس از مختار دیده نمی‌شود. پس از شهادت امام حسین(ع) زید و یحیی علیه امویان و محمد نفس زکیه، برادرش ابراهیم بن عبدالله معروف به قتیل باخمرا، حسین بن علی معروف به شهید فخ و ... بر علیه عباسیان قیام کردند، ولی در هیچ یک از این قیام‌ها، این شعار به عنوان اهرم تحریک کننده، به کار نرفته‌است.

با این وجود خراسانیان در قیام علیه امویان از این شعار بهره برده‌اند.<ref>انساب الاشراف، ج9ص 317</ref>

در روایات آمده [[حضرت مهدی]] نیز با همین شعار قیام می‌کند.<ref>إلزام الناصب، اليزدي الحائري ،ج‏2،ص:244</ref> [[ابن مشهدی]] در [[المزار الکبیر (کتاب)|مزار کبیر]]، شعار شخص امام را یا لثارات ذکر کرده است.<ref>المزار الكبير، محمد بن المشهدي ،ص:107</ref> طبق گزارش [[صدوق دوم|صدوق]]،[[امام رضا(ع)]] در سخنانی به [[ریان بن شبیب]] ضمن توصیه به گریه‌کردن برای امام حسین، شعار اصحاب حضرت مهدی را یالثارات الحسین عنوان می نماید. <ref>عيون أخبار الرضا(ع)، الشيخ الصدوق ،ج‏1،ص:299 </ref> در همین روایت اشاره به فرشته‌گانی شده که تا [[ظهور|ظهور امام زمان(ع)]] بر سر مزار امام حسین(ع) تجمع کرده و هنگام ظهور امام عصر شعار یالثارات سر می‌دهند. <ref>بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏44، ص: 286</ref>

«[[نشریه یالثارات الحسین|يا لثارات الحسين]]» نام نشريه‏‌اى است كه از سال ۱۳۷۳ه.ش منتشر شد. این هفته‌نامه، در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۷۳ ه.ش نخستین شماره خود را منتشر کرد.

 

{{پانویس|3}}

 

* ابن اعثم، محمد بن احمد(م314) كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411ق.

* ابن مشهدى، محمد بن جعفر(610ق)، المزار الكبير( لابن المشهدي)، دفتر انتشارات اسلامى‏، قم‏،1419 ق.‏

* بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر(م279)، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقيق سهيل زكار و رياض زركلى، بيروت، دار الفكر، ط الأولى، 1417.

* دینوری، ابو حنيفه احمد بن داود(م 282)، الأخبار الطوال، ، تحقيق عبد المنعم عامر مراجعه جمال الدين شيال،قم، منشورات الرضى، 1368ش.

* صدوق، محمد بن على‏، عيون أخبار الرضا عليه السلام‏،نشر جهان‏، تهران‏، 1378 ق.‏

* طبری، محمد بن جریر(م310)، تاريخ الأمم و الملوك، تحقيق محمد أبو الفضل ابراهيم ، بيروت، دار التراث ، ط الثانية، 1387.

* قرشی، باقر شريف، ‏حياة الإمام الحسين عليه السلام‏، مدرسه علميه ايروانى‏، قم‏، 1413 ق‏.

* قرشی، باقر شريف‏ حياة، الإمام زين العابدين عليه السلام‏، دار الأضواء، بيروت‏، 1409 ق.‏

* مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام( ترجمه جلد 44 بحار الأنوار)، مترجم نجفى، محمد جواد، اسلاميه‏، تهران‏، 1362 ش‏.

* مجهول(ق 3)،أخبار الدولة العباسية و فيه أخبار العباس و ولده، تحقيق عبد العزيز الدورى و عبد الجبار المطلبى، بيروت، دار الطليعة، 1391.

* مسکویه رازی، ابوعلی(م421تجارب الأمم، تحقيق ابو القاسم امامى، تهران، سروش، ط الثانية، 1379ش.

* مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الأمم، جلدیکم، مترجم ابو القاسم امامى، تهران، سروش، 1369ش.

* يزدى حايرى، على(1323ق)‏، إلزام الناصب في إثبات الحجة الغائب عجّل الله تعالى فرجه الشريف‏، مؤسسة الأعلمى‏،  بيروت‏، 1422 ق‏.‏