حرم عسکریین: تفاوت میان نسخه‌ها

به گفته ذبیح‌الله محلاتی خانه‌ای که امامین عسکریین در آن دفن بودند تا سال ۳۲۸ق به همان حالت اولیه بود البته پنجره‌ای بر آن نصب شده بود و برخی از مردم از همان بیرون خانه قبر امامان را زیارت می‌کردند.<ref>محلاتی، مآثر الکبرا، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۳۱۷.</ref> محلاتی با استناد به سروده محمد سماوی نخستین کسی که بر این مرقد تعمیراتی انجام داد را ناصرالدوله حمدانی از حاکمان منطقه دانسته که در این سال به مرقد قبه‌ای ساخت.<ref>محلاتی، مآثر الکبرا، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref>

 

[[معزالدوله دیلمی]] از حاکمان آل‌بویه در سال‌های ۳۳۵ تا ۳۳۷ق تعمیراتی در حرم انجام داد از جمله ضریح چوبی برای مرقد تهیه کرد. [[عضدالدوله دیلمی]] در سال ۳۶۸ق به قصد زیارت وارد سامرا شد و درهای آنجا را از چوب ساج ساخت و صحن را وسیع کرد.

 

* [[ارسلان بساسیری]] در سال ۴۴۵ق تعمیراتی در حرم صورت داد و ساختمانی از گچ و آجر بر روی قبور ساخت، دو ضریح از چوب ساج تهیه کرد و بر قبر امامین قرار داد.

 

* به دستور سلطان برکیارق بن ملکشاه سلجوقی، مجدالدوله قمی در سال ۴۹۵ تعمیراتی را در بقعه عسکریین نمود. تعمیرات او عبارت بود از: فرش کردن کف حرم، تعمیر رواق‌ها، ساختن حجره‌هایی در صحن و تهیه درهای نفیس از چوب‌های قیمتی برای حرم.

 

* ابن فوطی بغدادی در کتاب الحوادث الجامعه فی المائه السابعه می‌نویسد: در سال ۶۰۴ق آتش‌سوزی در سامرا رخ داد که به ضریح حرم سرایت کرد. در سال ۶۰۶ق به دستور [[الناصر لدین الله|احمدالناصر لدین الله]] تعمیراتی در حرم امامین انجام گردید.

 

* در سال ۶۴۰ق حریقی در حرم روی داد که در آن ضریح امامین که بساسیری ساخته بود آتش گرفت و به دستور [[المستنصربالله]] حرم و ضریح تعمیر شد.

 

* در اواخر [[صفویه]] آتش شمع در چوب‌های ضریح و صندوق قبور اثر کرد و بخش‌هایی از حرم سوخت. در زمان سلطنت [[شاه سلطان حسین صفوی]] در ۱۱۰۶ق [[ضریح]] از فولاد ساخته شد و حرم و رواق سنگ‌فرش شد.<ref>نیلفروشان، زمین آسمانی، ص۳۱۵-۳۲۰.</ref> در نسخه خطی شماره ۱۶۳۶۲ [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] که مجموعه‌ای متعلق به [[آقا جمال خوانساری]] است تاریخ این بازسازی [[سال ۱۱۰۹ هجری قمری|۱۱۰۹ق]] ثبت شده است.<ref>آقا جمال، نسخه خطی شماره ۱۶۳۶۲، ص۲۴۵-۲۴۶ به نقل از واثقی، ماده تاریخ دو تعمیر حرم عسکریین، ص۱۸۹-۱۹۰.</ref>

 

* احمدخان دنبلی از حکام آذربایجان در حدود سال ۱۲۰۰ق تعمیرات اساسی و کامل از حرم و سرداب انجام داد. در این تعمیرات به کلی وضع حرم عوض شد و سرداب که در قدیم به وسیله پله و راهی تاریک به حرم متصل بود به وسیله راه دیگری مجزا شد.

 

* پس از کشته شدن احمدخان دنبلی، فرزندش حسنقلی خان در سال ۱۲۲۵ امر به اتمام تعمیرات داد، گنبد را به کاشی مزین نمود و مسجد، حمام و کاروانسرایی جهت زوار احداث کرد.<ref>واثقی،  ماده تاریخ دو تعمیر حرم عسکریین، ص۸۱-۸۲.</ref>

 

* به دستور [[ناصرالدین شاه قاجار]] در سال ۱۲۸۲ق و با نظارت [[عبدالحسین طهرانی]] تعمیرات مهم و کلی صورت گرفت. این تعمیرات عبارتند از: طلاکاری قبه، تعمیر صحن و ایوان، به کار بردن سنگ‌های مرمر سبز رنگ در اطراف مرقد و ترمیم قسمتی از دیوارهای صحن و کاشی کردن آنها.

 

* زمانی که [[میرزای شیرازی]] در سال ۱۲۸۸ق از نجف به سامرا مهاجرت کرد به دستور او تعمیراتی در صحن و حرم انجام شد. این تعمیرات عبارت است از: سنگ فرش کردن صحن، آئینه کاری بعضی از رواق‌ها، حرم و ساخت نماهای زیبا برای آن، نصب ساعتی بزرگ بر سردر بزرگ قبلی، تهیه پرده‌های قیمتی جهت درب‌های حرم و رواق، ساخت مدرسه دینی جهت سکونت طلاب علوم دینی.

 

* آقامیرزا محمد عسکری طهرانی تعمیراتی را بر حرمین عسکریین انجام داد که عبارتند از: نقره کردن درب‌های حرم و رواق و تهیه ۲۴ زوج در از چوب ساج جهت اطراف قبه؛ ۱۲ درب از داخل و ۱۲ درب از خارج به جای پنجره‌های قدیم جهت تهویه و روشنایی حرم. همچنین به دستور [[آیت الله بروجردی]] ساخت دو باب حمام و [[حسینیه]] جهت سکونت زوار صورت گرفت.<ref>نیلفروشان، زمین آسمانی، ص۳۱۵-۳۲۰.</ref>