فرزدق: تفاوت میان نسخه‌ها

فرزدق (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۱۹:۵۸

۸۱۴ بایت حذف‌شده ، ‏۷ دسامبر ۲۰۱۵

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Ahmadnazem

confirmed، protected، templateeditor

۱۹۸

ویرایش

@@ خط ۱۰۰: / خط ۱۰۰: @@
 ==فرزدق و حاکمان اموی==
-به رسمیت شناختن فرزدق به عنوان یکی از شعرای عصر اموی،<ref>کلبی، الاصنام، ص 83.</ref> نشان دهندهی حضور وی در دستگاه خلافت و حمایت معنوی آنان بوده است. وی در دربار خلفای اموی از جمله ولید، سلیمان، عمر بن عبدالعزیز و... حضور داشت و در تایید جایگاه و مقام خلیفه اللهی آنان اشعاری سروده است، به عنوان مثال دربارهی عبدالملک چنین سروده است:
+به رسمیت شناختن فرزدق به عنوان یکی از شعرای عصر اموی،<ref>کلبی، الاصنام، ص 83.</ref> نشان دهنده حضور وی در دستگاه خلافت و حمایت معنوی آنان بوده است. وی در دربار خلفای اموی از جمله ولید، سلیمان، عمر بن عبدالعزیز و... حضور داشته و در تایید جایگاه و مقام خلیفه اللهی آنان اشعاری سروده است، برای نمونه درباره عبدالملک چنین سروده است:
-فالارض لله ولاها خلیفه                          وصاحب الله فیها غیر مغلوب
+{{شعر}}
-زمین از آن خداست که آن را به دست خلیفهاش داده و صاحب خدا در زمین شکست نمیخورد.
+{{ب|فالارض لله ولاها خلیفه|وصاحب الله فیها غیر مغلوب}}
-و دربارهی ولید گفت:
+{{پایان شعر}}
-اما ولید فان الله اورثه                              بعلمه فیه ملکا ثابت الدعم [33]
+<small>{{وسط چین}}زمین از آن خداست که آن را به دست خلیفه‌اش داده و صاحب خدا در زمین شکست نمی‌خورد..<ref>امالی شیخ صدوق، ص۱۱۶</ref>{{پایان}}</small>
-ولید، خداوند او را به علم خود وراثت داده که در آن پادشاهی استوار است.
-و دربارهی سلیمان بن عبدالملک گفت:
+این اشعار بیانگر دیدگاه نظری فرزدق درباره جایگاه خلافت است و دست کم وی را از قلمرو شیعه اعتقادی بیرون می‌برد.
-به امن الله البلاد فساکن                             بکل طرید لیلها ونهارها [34]
-خداوند به دست او امنیت بلاد را تامین کرد؛ آن گونه که در شب و روز هر مطرودی را آرامش داد.
-این اشعار مبین دیدگاه نظری فرزدق دربارهی جایگاه امامت و خلافت است و دست کم وی را از قلمرو شیعهی اعتقادی بیرون میراند.
-وی در موقعیتهای مورد نیاز در رثا، هجا و یا پاسخ گویی به حریف شعر میسرود. به عنوان مثال در پاسخ به پادشاه روم به درخواست ولید شعری گفت[35] در مدح طلحه بن عبدالله حاکم مدینه دو هزار درهم دریافت کرد و در رثای عمر بن عبدالعزیز پس از مرگش اشعاری سرود.[36]
-با این حال نمیتوان وی را شاعر درباری محض دانست. وی در مقابل رفتار برخی از امرای عرب که خلاف مبانی اسلام رفتار میکردند نیز اشعاری به هجو سروده است. هجو زیاد بن ابیه[37] و معاویه[38] از این جملهاند. وی خالد را به جهت خراب کردن منارههای مساجد هجو نمود[39] و حجاج را به جهت طغیان و سرکشیاش[40] مورد هجو و مذمت قرارداد؛ البته هجو برخی از امرا نیز به دستور خلفای اموی صورت میگرفت.[41] شاید از این گفتهی او بتوان سیاست وی را در مدح و ذم امرا و بزرگان دریافت. نقل است به فرزدق گفته شد: «حجاج را تا آن زمان که زنده بود مدح میکردی، چون مرد او را هجو میکنی؟» وی در پاسخ گفت: «ما تا زمانی که خداوند با آنان است، با آنان هستیم؛ وقتی خدا آنان را ترک کرد ما هم آنان را ترک میکنیم.[42]
+ولی با این اوصاف نمی‌توان وی را شاعر درباری محض دانست. وی در مقابل رفتار برخی از امرای عرب که خلاف مبانی اسلام رفتار می‌کردند نیز اشعاری به هجو سروده است. هجو [[زیاد بن ابیه]]<ref>الکامل، ابن اثیر، ج 11، ص 37؛ تاریخ طبری، ج 7، ص 2853.</ref> و [[معاویه]]<ref>ابن هشام؛ السیره النبویه، ج 2، ص 350.</ref> از این جمله‌اند. وی خالد را به جهت خراب کردن منارههای مساجد هجو نمود[39] و حجاج را به جهت طغیان و سرکشیاش[40] مورد هجو و مذمت قرارداد؛ البته هجو برخی از امرا نیز به دستور خلفای اموی صورت میگرفت.[41] شاید از این گفتهی او بتوان سیاست وی را در مدح و ذم امرا و بزرگان دریافت. نقل است به فرزدق گفته شد: «حجاج را تا آن زمان که زنده بود مدح میکردی، چون مرد او را هجو میکنی؟» وی در پاسخ گفت: «ما تا زمانی که خداوند با آنان است، با آنان هستیم؛ وقتی خدا آنان را ترک کرد ما هم آنان را ترک میکنیم.[42]
-با وجود ارادت فرزدق به خاندان اهل بیت، توجه او به خلفای [[اموی]] و حضور در دستگاه آنان، با توجه به نقش و جایگاه اجتماعی یک شاعر و میزان تاثیرگذاری شعر در آن عصر، تامل برانگیز است.
+با وجود ارادت فرزدق به خاندان اهل بیت، توجه او به خلفای [[اموی]] و حضور در دستگاه آنان، با توجه به نقش و جایگاه اجتماعی یک شاعر و میزان تاثیرگذاری شعر در آن عصر، تامل برانگیز است.
 بنابراین نمی‌توان وی را در ردیف کمیت و دعبل که سراسر شیفته اهل بیت بودند قرار داد.