اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

باید توجه داشت که طبرسی در دوره‌ای زندگی می‌کند که شیعیان گرچه در ایران فراوانند، حکومت در بیشتر نقاط در دست [[اهل سنت]] است. این مسأله سبب می‌شد تا نوشته‌های آنها به صورتی معتدل نگاشته شود تا باعث تحریک دیگران بر ضد شیعه نشود.

افزون بر آن، طبرسی همانند عالمان شیعه هم دوره خود در ایران، مثل [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل قزوینی]] ، [[قوامی رازی]] شیعه‌ای معتدل است. <ref>جعفریان ج۲، فصل: تشیع اعتدالی در ایران قرن ششم و هفتم.</ref> به همین دلیل در این کتاب و نیز در تفسیر او آثار این اعتدال را به روشنی درمی یابیم.

 

به عنوان نمونه در زندگی [[حضرت زهرا]](س) کمترین اشاره ای به برخورد وی با حاکمیت و روابط میان آن حضرت با خلیفه اول و دوم نشده است.<ref>اعلام الوری، ج۱، ص۳۰۰ـ۳۰۱</ref> وی در بحث دفن [[امام مجتبی]] (ع) با آن که اشاره به حضور [[عایشه]] و اعتراض وی کرده، اما این خبر را آورده که از اصل قرار نبود تا امام را در کنار جدش پیغمبر دفن کنند، بلکه وی را برای تجدید عهد به آن سمت آوردند و قرار بود تا در [[بقیع]] کنار جده اش [[فاطمه بنت اسد]] دفن شود.<ref>اعلام الوری، ج۱، صص۴۱۴ ـ ۴۱۵.</ref>

شیوه وی در بحث از زندگانی ائمه، درست مانند ارشاد و سایر آثار، در ابتدا، بیان خصوصیات شخصی، سن و سال تولد و وفات و کیفیت آن و نیز معرفی فرزندان و مدت خلافت و امامت و محل دفن است و به دنبال آن اثبات امامت هر امام با دلایل عقلی و نقلی مطرح می شود. در ادامه، نقلهایی که در معجزات امامان آورده شده و نیز به تناسب بخشی از اخبار زندگی هر امام عرضه می شود.

در این کتاب از سیره رسول اکرم(ص) به تفصیل سخن گفته شده است. همچنین از امام علی(ع) و به طور عمده از فضایل آن حضرت سخن رفته است. در زندگی امام حسین(ع) نیز این تفصیل رعایت شده و بحث عمده مقتل [[امام حسین]](ع) است.

برآورده کردن چنین هدفی، نیازی به ذکر اسناد احادیث و یا مآخذ آنها نداشته است. علاوه بر این، شیوه طبرسی در دیگر آثار او نیز نقل مصادر نیست. به همین دلیل وی بیشتر اخبار کتاب خود را بدون یاد از مآخذ آورده و با عبارت (روی نقلة الاثار) یا (نقلة الاخبار) (جاء فی الاثار)، (روی جماعة من اهل السیر)، (روی جماعة من اهل التاریخ) مطالب را نقل کرده است.

وی در مواردی که احادیث صحیحی را آورده از ذکر سند نیز خودداری کرده، می نویسد به دلیل (اشتهارها بین نقلة الاثار و اعتمادا علی أن نقلها من کتب محکومة بالصحة عند نقّاد الاخبار) سند را نیز حذف کرده است.<ref>نک: اعلام الوری، ج۱، ص۳۵۹.</ref>

با این حال مواردی وجود دارد که طبرسی نام کتابی را یاد کرده و یا اگر از شخصی نقل کرده، باید اطمینان داشت که کتاب خاصی از آن مؤلف مورد نظر وی بوده است. معمولا وقتی چیزی در این کتاب از [[شیخ مفید]] نقل می شود، می توان مطمئن بود که آن را از ارشاد نقل می کند.<ref>نکـ: ج۱، ص۴۷۷.</ref> در کنار آن، مواردی هست که از اشخاصی از مؤلفان نقل کرده، اما به دلیل آن که نام کتاب وی را نیاورده، اطمینان نداریم که از کدام یک از کتابهای او نقل کرده است; مثلا می نویسد: (و ذکر السید الاجل المرتضی فی بعض مسائله…).<ref>نکـ: اعلام الوری، ج۱، ص۴۷۷.</ref>

===استفاده ازدیگر منابع ===

در میان منابع وی، چند کتاب وجود دارد که اثری از آنها برجای نمانده است. برخی از آنها، تنها قسمتهای باقیمانده شان، همین چند نقلی است که طبرسی از آنها به دست داده است. نمونه آن کتاب اخبار [[ابوهاشم جعفری]]، الرد علی الزیدیه دوریستی، التفهیم ابومحمد حسینی، نوادر الحکمة [[اشعری قمی]]، و مهمتر از همه کتاب المغازی [[ابان بن عثمان احمر]] است که طبرسی قسمتهای فراوانی از آن را نقل کرده است.