Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
کمال الدین و تمام النعمة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←منابع کتاب) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''کَمالُ الدّین و تَمامُ | '''کَمالُ الدّین و تَمامُ النّعْمَة''' یا '''اِکْمالُ الدّین و اِتْمامُ النّعمَة'''، تألیف عالم بزرگ و برجسته [[شیعه]] محمد بن علی بن بابویه قمی معروف به [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ق) به موضوع [[غیبت امام زمان (عج)|غیبت]] و ظهور [[امام زمان]](عج) می‌پردازد. شیخ صدوق در این کتاب نمونه‌های فراوانی از غیبت پیامبران الهی را آورده و به بررسی کامل [[امامت]] [[حضرت مهدی]](ع)، تولد ایشان، روایات [[پیامبر اکرم|پیامبر]] و [[امامان|ائمه]](ع)، درباره ظهور آن حضرت، کسانی که به خدمت آن حضرت رسیده اند و شرایط دوران ظهور ایشان پرداخته است. | ||
== نامگذاری کتاب == | == نامگذاری کتاب == | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
===دیگر نامها=== | ===دیگر نامها=== | ||
نام‌های مختلفی برای کتاب ذکر شده است مانند «''اکمال الدین و اتمام النعمة''»،<ref>الذریعة، | نام‌های مختلفی برای کتاب ذکر شده است مانند «''اکمال الدین و اتمام النعمة''»،<ref>تهرانی، الذریعة، ج۲، ص۲۸۳. حر عاملی، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۴.</ref> «''اتمام النعمة فی الغیبة''»،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۶.</ref> و «''اکمال الدین''»؛ اما بنا بر آن چه در مقدمه کتاب آمده است بسیاری نام «''کمال الدین و تمام النعمه''» را ترجیح داده‌اند. | ||
== انگیزه نگارش کتاب و جایگاه آن == | == انگیزه نگارش کتاب و جایگاه آن == | ||
[[شیخ صدوق]] انگیزهٔ خود را از نگارش این کتاب، دفاع از مسأله [[غیبت امام زمان|غیبت]] بیان می‌کند. او می‌نویسد: | [[شیخ صدوق]] انگیزهٔ خود را از نگارش این کتاب، دفاع از مسأله [[غیبت امام زمان|غیبت]] بیان می‌کند. او می‌نویسد: | ||
::''بعد از سفر به [[مشهد]] و [[زیارت]] [[امام رضا(ع)|علی بن موسی الرضا]](ع) به [[نیشابور]] رفتم. در آنجا شیعیانی که به دیدن من می‌آمدند و شبهاتی را درباره امام زمان(ع)مطرح کردند که من هم سعی فراوانی در حل آن شبهات نمودم, تا آنکه به [[قم]] آمدم. در آنجا نیز شیخ نجم الدین ابو سعید محمد بن حسن بن محمد بن احمد بن علی بن صلت قمی به دیدارم آمد. او نیز از من درخواست نگارش کتابی در این باره داشت و من هم به ایشان وعده اجابت دادم, تا آنکه شبی [[امام زمان]](ع) را درخواب دیدم. آن حضرت به من فرمود: «چرا کتابی درباره غیبت نمی‌نویسی تا خداوند به وسیله آن حوائجت را برآورده سازد؟». عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا! من در این باره چند کتاب نوشتهام». آن حضرت فرمود: «اینک کتابی بنویس و در آن به غیبت‌های پیامبران الهی اشاره کن!». پس از آن از خواب بیدار شدم و بر آن شدم تا این کتاب را به نگارش درآورم.''<ref>مقدمه کتاب.</ref> | ::''بعد از سفر به [[مشهد]] و [[زیارت]] [[امام رضا(ع)|علی بن موسی الرضا]](ع) به [[نیشابور]] رفتم. در آنجا شیعیانی که به دیدن من می‌آمدند و شبهاتی را درباره امام زمان(ع)مطرح کردند که من هم سعی فراوانی در حل آن شبهات نمودم, تا آنکه به [[قم]] آمدم. در آنجا نیز شیخ نجم الدین ابو سعید محمد بن حسن بن محمد بن احمد بن علی بن صلت قمی به دیدارم آمد. او نیز از من درخواست نگارش کتابی در این باره داشت و من هم به ایشان وعده اجابت دادم, تا آنکه شبی [[امام زمان]](ع) را درخواب دیدم. آن حضرت به من فرمود: «چرا کتابی درباره غیبت نمی‌نویسی تا خداوند به وسیله آن حوائجت را برآورده سازد؟». عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا! من در این باره چند کتاب نوشتهام». آن حضرت فرمود: «اینک کتابی بنویس و در آن به غیبت‌های پیامبران الهی اشاره کن!». پس از آن از خواب بیدار شدم و بر آن شدم تا این کتاب را به نگارش درآورم.''<ref>صدوق، مقدمه کتاب.</ref> | ||
اهمیت ویژه این کتاب در نقل اقوال عالم بزرگ شیعی دوره [[غیبت صغری|غیبت صغری]]؛ یعنی ابو جعفر محمد بن عبد الرحمن [[ابن قبه رازی]] (متوفای قبل از ۳۱۹ق) است. دانسته‌های ما درباره این عالم شیعی محدود به نکاتی است که [[ابن ندیم|ابن ندیم]] و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] آوردهاند. دیگر عالمان رجالی نکته چندانی به نکات ایشان نیفزودهاند. به گفته نجاشی ابن قبه نخست از [[معتزله (اصول مذهب)|معتزلیان]] بوده و سپس به [[تشیع]] گرویده است. | اهمیت ویژه این کتاب در نقل اقوال عالم بزرگ شیعی دوره [[غیبت صغری|غیبت صغری]]؛ یعنی ابو جعفر محمد بن عبد الرحمن [[ابن قبه رازی]] (متوفای قبل از ۳۱۹ق) است. دانسته‌های ما درباره این عالم شیعی محدود به نکاتی است که [[ابن ندیم|ابن ندیم]] و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] آوردهاند. دیگر عالمان رجالی نکته چندانی به نکات ایشان نیفزودهاند. به گفته نجاشی ابن قبه نخست از [[معتزله (اصول مذهب)|معتزلیان]] بوده و سپس به [[تشیع]] گرویده است. | ||
از دیگر ویژگی‌های این کتاب نقل برخی از توقیعات صادر شده از [[ناحیه مقدسه]] است. [[شیخ صدوق]] برخی از مطالب این بخش را از متون کهن‌تر و گاه به نحو شفاهی از برخی مرتبطان با [[نواب اربعه]] نقل کرده است.<ref> | از دیگر ویژگی‌های این کتاب نقل برخی از توقیعات صادر شده از [[ناحیه مقدسه]] است. [[شیخ صدوق]] برخی از مطالب این بخش را از متون کهن‌تر و گاه به نحو شفاهی از برخی مرتبطان با [[نواب اربعه]] نقل کرده است.<ref>محمدکاظم رحمتی، چند نکته درباره کتاب کمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق.</ref> | ||
با نگاه به انگیزهٔ مؤلف و سبک نگارش کتاب، می‌توان آن را در زمره مطالب کلامی قرار داد اما با توجه به فراوانی مطالب تاریخی همچون تاریخ پیامبران، تاریخ جاهلیت، تاریخ [[پیامبر اسلام]] و تاریخ [[تشیع]] می‌توان آن راکتابی تاریخی دانست.<ref>نعمت الله صفری فروشانی، بررسی دو اثر تاریخ نگاری شیخ صدوق | با نگاه به انگیزهٔ مؤلف و سبک نگارش کتاب، می‌توان آن را در زمره مطالب کلامی قرار داد اما با توجه به فراوانی مطالب تاریخی همچون تاریخ پیامبران، تاریخ جاهلیت، تاریخ [[پیامبر اسلام]] و تاریخ [[تشیع]] می‌توان آن راکتابی تاریخی دانست.<ref>نعمت الله صفری فروشانی، بررسی دو اثر تاریخ نگاری شیخ صدوق.</ref> | ||
این کتاب از قدیمی ترین و معتبرترین منابع روایی [[شیعه]] درباره [[امام زمان]](ع) می‌باشد. [[شیخ صدوق]] در این کتاب بسیاری از مباحث اعتقادی [[شیعه]] را درباره آن حضرت و غیبت آن امام مطرح نموده و به پاسخ گویی شبهات منکران و مخالفان می‌پردازد.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11384 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref> | این کتاب از قدیمی ترین و معتبرترین منابع روایی [[شیعه]] درباره [[امام زمان]](ع) می‌باشد. [[شیخ صدوق]] در این کتاب بسیاری از مباحث اعتقادی [[شیعه]] را درباره آن حضرت و غیبت آن امام مطرح نموده و به پاسخ گویی شبهات منکران و مخالفان می‌پردازد.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11384 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref> | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
* [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]] | * [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]] | ||
* المعمرون و الوصایا نوشته [[ابو حاتم سجستانی]] | * المعمرون و الوصایا نوشته [[ابو حاتم سجستانی]] | ||
* الضیاء فی الرد علی المحمدیة و الجعفریة اثر [[سعد بن عبدالله اشعری]].<ref> | * الضیاء فی الرد علی المحمدیة و الجعفریة اثر [[سعد بن عبدالله اشعری]].<ref>محمدکاظم رحمتی، چند نکته درباره کتاب کمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق.</ref> | ||
== نسخه شناسی == | == نسخه شناسی == | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
== ترجمه و چاپ == | == ترجمه و چاپ == | ||
کمال الدین به زبان عربی در دو جلد با تحقیق [[علی اکبر غفاری]] توسط انتشارات دارالکتب الاسلامیه [[قم]] در سال ۱۳۹۵ق چاپ شده است.{{سخ}} | کمال الدین به زبان عربی در دو جلد با تحقیق [[علی اکبر غفاری]] توسط انتشارات دارالکتب الاسلامیه [[قم]] در سال ۱۳۹۵ق چاپ شده است.{{سخ}} | ||
این کتاب توسط [[محمدباقر | این کتاب توسط [[محمدباقر کمره ای]] به فارسی ترجمه و در دو جلد (جلد اول ۴۵۲ صفحه و جلد دوم ۴۰۰ صفحه) توسط انتشارات اسلامیه [[تهران]] منتشر شده است. ترجمه دیگری نیز از این کتاب توسط منصور پهلوان توسط انتشارات [[دارالحدیث]] [[قم]] منتشر شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس2}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت،دار الاضواء، ۱۴۰۳ ق. | * تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت،دار الاضواء، ۱۴۰۳ ق. | ||