|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۹|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
| |
| [[پرونده:مشکاة الانوار.jpg|بندانگشتی|کتاب مشکاة الانوار]] | | [[پرونده:مشکاة الانوار.jpg|بندانگشتی|کتاب مشکاة الانوار]] |
| '''مشكاة الأنوار فی غرر الأخبار''' کتابی به زبان عربی نوشته ابوالفضل، [[علی بن حسن طبرسی|على بن حسن بن فضل طبرسى]] نوه [[فضل بن حسن طبرسی|امين الاسلام طبرسى]] و از علماى قرن ششم و هفتم هجرى در موضوع اخلاق و آداب اسلامی است. او این کتاب را در ادامه و تکمیل [[مکارم الاخلاق]] اثر پدرش نگاشته و در ده باب آن را منظم ساخته است. طبرسی در این راه از منابع بسیاری خصوصا [[المحاسن]] بهره برده است. کتابهای فراوانی با عنوان مشکاة الانوار در کتب تراجم نام برده شده که می‌توان به کتب [[کفعمی]] و [[مجلسی دوم|مجلسی]] اشاره کرد. | | '''مشكاة الأنوار فی غرر الأخبار''' کتابی به زبان عربی نوشته ابوالفضل، [[علی بن حسن طبرسی|على بن حسن بن فضل طبرسى]] نوه [[فضل بن حسن طبرسی|امين الاسلام طبرسى]] و از علماى قرن ششم و هفتم هجرى در موضوع اخلاق و آداب اسلامی است. او این کتاب را در ادامه و تکمیل [[مکارم الاخلاق]] اثر پدرش نگاشته و در ده باب آن را منظم ساخته است. طبرسی در این راه از منابع بسیاری خصوصا [[المحاسن]] بهره برده است. کتابهای فراوانی با عنوان مشکاة الانوار در کتب تراجم نام برده شده که می‌توان به کتب [[کفعمی]] و [[مجلسی دوم|مجلسی]] اشاره کرد. |
| خط ۱۰: |
خط ۹: |
| این اثر منبعی براى دستيابى به روايات معصومين (ع) است و در كتابهاى ديگران، احاديث آن مكررا آمده است، از جمله [[علامه مجلسی|علامه مجلسى]] در [[بحارالانوار]] از آن بسيار نقل كرده و گفته: مشكاة الأنوار كتاب ظريفى است و اخبار غريبى در آن ديده مىشود.<ref>بحارالانوار، ج 1، ص 28.</ref> [[محدث نوری|محدث نورى]] نيز در [[مستدرک الوسائل]] به اين كتاب استناد نموده است.<ref>مستدرک الوسائل، ج 1، ص 119، 128، 257 و مجلدات دیگر.</ref> | | این اثر منبعی براى دستيابى به روايات معصومين (ع) است و در كتابهاى ديگران، احاديث آن مكررا آمده است، از جمله [[علامه مجلسی|علامه مجلسى]] در [[بحارالانوار]] از آن بسيار نقل كرده و گفته: مشكاة الأنوار كتاب ظريفى است و اخبار غريبى در آن ديده مىشود.<ref>بحارالانوار، ج 1، ص 28.</ref> [[محدث نوری|محدث نورى]] نيز در [[مستدرک الوسائل]] به اين كتاب استناد نموده است.<ref>مستدرک الوسائل، ج 1، ص 119، 128، 257 و مجلدات دیگر.</ref> |
|
| |
|
| با توجه به اينكه نام «مشكاة الأنوار» بر دهها عنوان كتاب اطلاق مىشود كه از حيث موضوع نيز با يكديگر تفاوت فراوان دارند. از مهمترين آنها مىتوان به «مشكاة الانوار» كفعمى و «مشكاة الأنوار» علامه مجلسى اشاره نمود. بعضى براى امين الاسلام طبرسى، جد علی بن حسن نيز كتابى با نام مشكاة الأنوار ذكر نمودهاند كه بر فرض صحتِ اصل ادعا، كتابى است در ادعيه و ربطى به كتاب حاضر ندارد.<ref>الذریعه، ج 21، ص 53 - 56.</ref> | | با توجه به اينكه نام «مشكاة الأنوار» بر دهها عنوان كتاب اطلاق مىشود كه از حيث موضوع نيز با يكديگر تف |
| | |
| == انگيزه تاليف ==
| |
| مولف در مقدمه كتاب چنين مىگويد:
| |
| پدرم پس از آنكه «مكارم الأخلاق» را نوشت و مورد توجه و مقبوليت عام واقع شد، شروع به تصنيف كتابى کرد كه در آن اخلاق و آداب را جمع نمايد و براى اين منظور اخبار فراوانى نيز جمع آورى نمود؛ اما قبل از اتمام كتاب از دنيا رفت. عدهاى از مؤمنين از من خواستند اين كتاب را مرتب نمايم، لذا با قصد قربت الهى آن روايات را جمع و تنظيم نمودم و مطالبى نيز به آنها افزودم و آن را«مشكاة الأنوار فی غرر الأخبار» نام نهادم.<ref>مشکاة الانوار، ص 1.</ref>
| |
| | |
| == ساختار کتاب ==
| |
| طبرسى كتاب خود را به 10 باب تقسيم كرده و در هر باب فصلهاى متعددى ذكر كرده است.
| |
| در مقدمه كتاب نيز عناوين ابواب و فصول را برشمرده است.
| |
| طبرسى كه كتابى روايى تأليف كرده، جنبه مواعظ و اخلاقيات كتابش نيز بسيار زياد است و براى طولانى نشدن روايات و تأثير گذارى هر چه بيشتر، سلسله اسناد روايات را حذف كرده و تنها نام آخرين راوى را ذكر كرده است.
| |
| البته براى اعتبار روايات و سهولت دستيابى به منابع نقل، در ابتداى هر عده رواياتى كه از يک منبع نقل كرده نام كتاب مرجع را نيز آورده و ظاهرا رواياتى كه پس از آن و بدون ذكر منبع آمده مربوط به همان منبع است.<ref>کتابشناخت جامع الاحادیث.</ref>
| |
| === ابواب کتاب ===
| |
| * باب اول: در ايمان و اسلام كه شامل 15 فصل است از جمله [[توحید|توحيد]]، [[اخلاص]]، يقين، [[توکل|توكل]]
| |
| * باب دوم: صفات شيعه و احوال و علامات آنها در 9 فصل
| |
| * باب سوم: اخلاق و افعال حسنه شامل 26 فصل و هر فصل در يک موضوع خاص مانند توبه، عبادت، زهد، خوف و محبت
| |
| * باب چهارم: آداب معاشرت در 12 فصل
| |
| * باب پنجم: در مكارم اخلاق نظير [[حسن خلق]] و [[تواضع]] و عفو شامل 7 فصل
| |
| * باب ششم: ذكر عيوب نفس و مجاهده نفس در 8 فصل
| |
| * باب هفتم: مصيبت و گرفتار‌ی‌ها و ثوابهاى مترتب بر آنها در 9 فصل
| |
| * باب هشتم: اخلاق رذيله در 10 فصل مانند [[غضب]]، [[حسد]]، [[ریا|ريا]] و [[عجب]]
| |
| * باب نهم: مواعظ و پندهاى اخلاقى
| |
| * باب دهم: روايات متفرقه مانند [[دعا]] براى ديگران در غياب آنها و...<ref>مشکاة الانوار، ص 2 - 7.</ref>
| |
| | |
| == منابع کتاب ==
| |
| بيشترين استفاده طبرسى در این کتاب از [[محاسن برقی|محاسن برقى]] است. بسيارى از روايات موجود در اين كتاب كه از محاسن نقل شده در نسخههاى فعلى محاسن وجود ندارد و اين مؤيدى است بر نظر كسانى كه مىگويند كتاب محاسن حجمى به مراتب بيشتر از كتاب حاضر داشته و مقدار زيادى از آن به دست ما نرسيده است. طبرسی، همچنين از [[روضة الواعظین|روضة الواعظين]]، [[عیون الاخبار|عيون الأخبار]]، [[مجمع البیان|مجمع البيان]]، [[الارشاد|الإرشاد]] و... هم نقل مىكند.<ref>کتابشناخت جامع الاحادیث.</ref> <ref>مشکاة الانوار، ترجمه هوشمند و محمدی، ص 16.</ref>
| |
| | |
| == ترجمه و چاپ ==
| |
| این اثر دو بار به زبان فارسی ترجمه شده است.<ref>ترجمه عزیزالله عطاردی و ترجمه مهدی هوشمند و عبدالله محمدی.</ref> این کتاب در یک جلد به زبان عربی، توسط كتابخانه حیدریه [[نجف]] در سال 1385 هـ.ق و توسط ناشران دیگری نیز به چاپ رسیده است.
| |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس|2}}
| |
| == منابع ==
| |
| * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403 ق.
| |
| * طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الانوار، نجف، المکتبة الحیدریة، 1385 ق.
| |
| * طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الانوار، ترجمه هوشمند و محمدی، قم، دار الثقلين، 1379 ش.
| |
| * طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الانوار، ترجمه عطاردی، تهران، عطارد، 1374 ش.
| |
| * نوری، حسین، مستدرک الوسائل، بیروت، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ ه.ق.
| |
| * تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
| |
| * کتاب شناخت جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.
| |
