کاربر ناشناس
تکلیف مالایطاق: تفاوت میان نسخهها
اصلاح پاورقی
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Baqer h (اصلاح پاورقی) |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
[[فخر رازی|فخرالدین رازی]] برای اثبات جایز بودن تکلیف مالایطاق، یک دلیل عقلی ارائه کرده است. | [[فخر رازی|فخرالدین رازی]] برای اثبات جایز بودن تکلیف مالایطاق، یک دلیل عقلی ارائه کرده است. | ||
این دلیل بر اساس [[علم الهی|علم مطلق خداوند]] خداوند است. او بیان میکند که: | این دلیل بر اساس [[علم الهی|علم مطلق خداوند]] خداوند است. او بیان میکند که: | ||
#خداوند در [[قرآن]] بیان کرده که [[کفر|کافران]] نمیتوانند [[ایمان]] بیاورند؛<ref>بقره | #خداوند در [[قرآن]] بیان کرده که [[کفر|کافران]] نمیتوانند [[ایمان]] بیاورند؛<ref>بقره:۶</ref> | ||
#اگر ایمان آوردن کافر ممکن باشد، یعنی خداوند به این مسئله آگاه نبوده و خبر اشتباهی داده است؛ | #اگر ایمان آوردن کافر ممکن باشد، یعنی خداوند به این مسئله آگاه نبوده و خبر اشتباهی داده است؛ | ||
#[[علم الهی|علم خداوند]] محدودیت ندارد و نسبت به همه امور آگاه است؛ | #[[علم الهی|علم خداوند]] محدودیت ندارد و نسبت به همه امور آگاه است؛ | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
===دلایل عقلی عدلیه=== | ===دلایل عقلی عدلیه=== | ||
به عقیدۀ این متکلمان، قدرت، تمایل، اختیار و هر آنچه لازمه [[تکلیف]] است، برای [[کفر|کافر]] و [[ایمان|مؤمن]] پیش از انجام فعل به طور یکسان وجود دارد.<ref>مانکدیم، ص۴۱۹؛ طوسی، ص۱۲۱-۱۲۳</ref> | به عقیدۀ این متکلمان، قدرت، تمایل، اختیار و هر آنچه لازمه [[تکلیف]] است، برای [[کفر|کافر]] و [[ایمان|مؤمن]] پیش از انجام فعل به طور یکسان وجود دارد.<ref>مانکدیم، (تعلیق) شرح الاصول الخمسه، ۱۳۸۴، ص۴۱۹؛ طوسی، الاقتصاد، ۱۴۰۶، ص۱۲۱-۱۲۳</ref> | ||
این افراد برای اثبات ادعای خود، چند دلیل عقلی نیز ارائه کردهاند. | این افراد برای اثبات ادعای خود، چند دلیل عقلی نیز ارائه کردهاند. | ||
---- | ---- | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
#خداوند [[حکمت الهی|حکیم]] است؛ | #خداوند [[حکمت الهی|حکیم]] است؛ | ||
در نتیجه، از آنجا که چنین دستوری با حکمت خداوند سازگار نیست، پس خدا چنین دستوری نمیدهد.<ref>مانکدیم، ص۳۰۱</ref><ref> | در نتیجه، از آنجا که چنین دستوری با حکمت خداوند سازگار نیست، پس خدا چنین دستوری نمیدهد.<ref>مانکدیم، (تعلیق) شرح الاصول الخمسه، ۱۳۸۴، ص۳۰۱</ref><ref>عضدالدین ایجی، المواقف، بیروت، ص۳۳۱</ref><ref> تفتازانی، شرح العقائد النسفیه، ۲۰۰۵، ص۱۴۹</ref><ref>ابن میثم، قواعد المرام فی علم الکلام، ۱۳۹۸، ص۱۱۵</ref><ref> حمصی، المنقذ من التقلید، ۱۴۱۲، ج۱، ص۲۰۳</ref><ref>علامۀ حلی، انوار الملکوت، ۱۳۶۳، ص۱۵۲</ref><ref>طوسی، الاقتصاد، ۱۴۰۶، ص۱۰۵</ref> | ||
---- | ---- | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
#دستور دادن به کسی که توانایی انجام آن کار را ندارد، لغو و بیهوده است؛ | #دستور دادن به کسی که توانایی انجام آن کار را ندارد، لغو و بیهوده است؛ | ||
در نتیجه، اگر ایمان آوردن کافر، ممکن نباشد و خداوند به او دستور بدهد که ایمان بیاورد، خداوند کار بیهودهای انجام داده است و چون انجام کار بیهوده در مورد خداوند غیر ممکن است پس خدا چنین کاری را انجام نمیدهد.<ref>مانکدیم، ص۵۱۰ </ref><ref>علامۀ حلی، ص۱۵۰</ref> | در نتیجه، اگر ایمان آوردن کافر، ممکن نباشد و خداوند به او دستور بدهد که ایمان بیاورد، خداوند کار بیهودهای انجام داده است و چون انجام کار بیهوده در مورد خداوند غیر ممکن است پس خدا چنین کاری را انجام نمیدهد.<ref>مانکدیم، (تعلیق) شرح الاصول الخمسه، ۱۳۸۴، ص۵۱۰ </ref><ref>علامۀ حلی، انوار الملکوت، ۱۳۶۳، ص۱۵۰</ref> | ||
=== نقد دلایل اشاعره=== | === نقد دلایل اشاعره=== | ||
نقد دلایل اشاعره به شرح ذیل است: | نقد دلایل اشاعره به شرح ذیل است: | ||
*نقد دلیل نقلی اشاعره | *نقد دلیل نقلی اشاعره | ||
این افراد برخلاف [[اشاعره]] معتقدند که ایمان آوردن کافران ممکن است و آنها میتوانند [[ایمان]] بیاورند. اما اینکه ایمان نمیآوردند به این دلیل است که خودشان چنین خواستهاند، نه اینکه [[خدا|خداوند]] جلوی ایمان آوردن آنان را گرفته باشد.<ref>مانکدیم، ص۴۱۹</ref><ref> طوسی، ص۱۲۱-۱۲۳</ref> | این افراد برخلاف [[اشاعره]] معتقدند که ایمان آوردن کافران ممکن است و آنها میتوانند [[ایمان]] بیاورند. اما اینکه ایمان نمیآوردند به این دلیل است که خودشان چنین خواستهاند، نه اینکه [[خدا|خداوند]] جلوی ایمان آوردن آنان را گرفته باشد.<ref>مانکدیم، (تعلیق) شرح الاصول الخمسه، ۱۳۸۴، ص۴۱۹</ref><ref>طوسی، الاقتصاد، ۱۴۰۶، ص۱۲۱-۱۲۳</ref> | ||
*نقد دلیل عقلی | *نقد دلیل عقلی | ||
خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
نتیجه معنای اینکه خداوند میداند که کافر ایمان میآورد یا نه، این است که خدا میداند که کافر با توانایی و انتخاب خود، ایمان را انتخاب میکند یا کفر را. | نتیجه معنای اینکه خداوند میداند که کافر ایمان میآورد یا نه، این است که خدا میداند که کافر با توانایی و انتخاب خود، ایمان را انتخاب میکند یا کفر را. | ||
پس هیچ گاه علم خدا به جهل مبدّل نمیشود، بلکه خدا از [[ازل]] میداند که هر شخص به اختیار خودش ایمان میآورد یا ایمان نمیآورد.<ref>مانکدیم، ص۵۱۳-۵۱۴</ref> | پس هیچ گاه علم خدا به جهل مبدّل نمیشود، بلکه خدا از [[ازل]] میداند که هر شخص به اختیار خودش ایمان میآورد یا ایمان نمیآورد.<ref>مانکدیم، (تعلیق) شرح الاصول الخمسه، ۱۳۸۴، ص۵۱۳-۵۱۴</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
*باقلانی، محمد، التمهید، به کوشش مکارتی، بیروت، ۱۹۵۷م | *باقلانی، محمد، التمهید، به کوشش مکارتی، بیروت، ۱۹۵۷م | ||
*تفتازانی، مسعود، شرح العقائد النسفیه، به کوشش محمدعدنان درویش، بیروت، ۲۰۰۵م | *تفتازانی، مسعود، شرح العقائد النسفیه، به کوشش محمدعدنان درویش، بیروت، ۲۰۰۵م | ||
* | *تفتازانی، مسعود، شرح المقاصد، به کوشش عبدالرحمان عمیره، بیروت، ۱۴۰۹ق/ ۱۹۸۹م | ||
* | *حمصی، محمود، المنقذ من التقلید، قم، ۱۴۱۲ق | ||
*شهرستانی، محمد، الملل و النحل، به کوشش ویلیام کیورتن، لایپزیگ، ۱۹۲۳م | *شهرستانی، محمد، الملل و النحل، به کوشش ویلیام کیورتن، لایپزیگ، ۱۹۲۳م | ||
*طوسی، محمد، الاقتصاد، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م | *طوسی، محمد، الاقتصاد، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م | ||
خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
*فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، بیروت، داراحیاء التراث العربی | *فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، بیروت، داراحیاء التراث العربی | ||
*فخرالدین رازی، المطالب العالیه، به کوشش احمد حجازی سقا، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م | *فخرالدین رازی، المطالب العالیه، به کوشش احمد حجازی سقا، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م | ||
*مانکدیم، احمد، | *مانکدیم، احمد، (تعلیق) شرح الاصول الخمسه، به کوشش عبدالکریم عثمان، قاهره، ۱۳۸۴ق/ ۱۹۶۵م | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== |