مناظره امام رضا با سلیمان مروزی: تفاوت میان نسخه‌ها

مناظره با بحث درباره بدا آغاز می‌شود. امام رضا(ع) آیاتی از قرآن مانند آیات ۲۷ سوره روم،<ref>«وَهُوَ الَّذِی یبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ یعِیدُهُ» (و اوست آن کس که آفرینش را آغاز می‌کند و باز آن را تجدید می‌نماید).</ref> ۱۱۷ سوره بقره<ref>«بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» ([او] پدید آورنده آسمانها و زمین [است‏]).</ref> و ۱۰۶ سوره توبه<ref>«وَآخَرُ‌ونَ مُرْ‌جَوْنَ لِأَمْرِ‌ اللَّـهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ» ( و عدّه‌اى ديگر [كارشان‌] موقوف به فرمان خداست: يا آنان را عذاب مى‌كند و يا توبه آنها را مى‌پذيرد).</ref> پیش می‌کشد و از سلیمان می‌پرسد با وجود این‌ها، چگونه بدا را منکر می‌شود. سلیمان توضیحات بیشتری می‌طلبد و پس از توضیح امام،  سخن او درباره بدا را می‌پذیرد.<ref>شیخ صدوق، توحید، ۱۳۹۸ق، ۴۴۳-۴۴۵؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۸۰-۱۸۲؛ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۰۱.</ref>

سپس سلیمان بحثی درباره اراده خداوند و تفاوت آن با دیگر صفات او، مانند سمیع و بصیر و قدیر مطرح می‌کند. او در این مسئله، بر این باور است که اراده خدا همچون سمیع و بصیر و قدیر بودنش، از صفات ذات او است؛ اما امام رضا(ع) معتقد است که این‌ها با هم تفاوت دارند؛ زیرا سمیع و بصیر و قدیر بودن خداوند، پیش از آنکه چیزی را به وجود بیاورد یا در چیزی تغییر دهد، در او وجود دارد؛ اما تنها زمانی که خداوند چیزی را می‌آفریند، اراده می‌کند. هیچ‌گاه نمی‌گوییم خدا چیزی را آفرید یا در چیزی تغییر ایجاد کرد، چون سمیع و بصیر و قدیر است؛ بلکه می‌گوییم چون خواسته و اراده کرده، چیزی را ببه وجود آورد یا در چیزی تغییر داده است.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۸۳؛ شیخ صدوق، توحید، ۱۳۹۸ق، ۴۴۵؛ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۰۲.</ref>

این بحث با پرسش‌های متعدد امام از سلیمان پیش می‌رود و در نهایت با ساکت‌ماندن سلیمان و پاسخ‌ندادن به پرسش آخر امام رضا، پایان می‌یابد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۰۲-۴۰۴؛‌ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۸۳-۱۹۱؛ شیخ صدوق، توحید، ۱۳۹۸ق، ۴۴۵-۴۵۴.</ref>