پرش به محتوا

قیام امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (لینک)
جز (تمیزکاری)
خط ۲۰: خط ۲۰:
  |مرتبط      = [[سوگواری محرم]] • [[واقعه کربلا]]
  |مرتبط      = [[سوگواری محرم]] • [[واقعه کربلا]]
}}
}}
'''قیام امام حسین(ع)''' حرکت اعتراضی [[امام حسین(ع)]] علیه حکومت [[یزید بن معاویه]] بود که به شهادت او و [[شهدای کربلا|یارانش]] در [[روز عاشورا|دهم محرم]] [[سال ۶۱ هجری]] و [[اسرا کربلا|اسارت خانواده‌اش]] انجامید. این حرکت با خودداری امام حسین(ع) از بیعت با حاکم [[مدینه]] به‌عنوان نماینده یزید و خروج از [[مدینه]] در [[رجب]] [[سال ۶۰ هجری قمری|سال ۶۰ق]] آغاز شد و با برگشت اسیران به مدینه پایان یافت.
'''قیام امام حسین(ع)''' حرکت اعتراضی [[امام حسین(ع)]] علیه حکومت [[یزید بن معاویه]] بود که به شهادت او و [[شهدای کربلا|یارانش]] در [[روز عاشورا|دهم محرم]] [[سال ۶۱ هجری قمری|سال۶۱ق]] و [[اسرا کربلا|اسارت خانواده‌اش]] انجامید. این حرکت با خودداری امام حسین(ع) از بیعت با حاکم [[مدینه]] به‌عنوان نماینده یزید و خروج از [[مدینه]] در [[رجب]] [[سال ۶۰ هجری قمری|سال ۶۰ق]] آغاز شد و با برگشت اسیران به مدینه پایان یافت.


قیام امام حسین(ع) سبب شکل‌گیری قیام‌هایی علیه [[حکومت بنی‌امیه]] شد و در سقوط آن نقش داشت. شیعیان هر ساله در سالگرد این واقعه، مراسم‌های مختلفی برگزار می‌کنند. رواج آیین‌های عزاداری، شکل‌گیری [[ادبیات عاشورایی]]، ساخت بناها و اماکن مذهبی، تولید آثار هنری و تقویت روحیه ظلم‌ستیزی و شهادت‌طلبی از تأثیرات این واقعه بر جامعه و فرهنگ شیعی به شمار می‌آید.  
قیام امام حسین(ع) سبب شکل‌گیری قیام‌هایی علیه [[حکومت بنی‌امیه]] شد و در سقوط آن نقش داشت. شیعیان هر ساله در سالگرد این واقعه، مراسم‌های مختلفی برگزار می‌کنند. رواج آیین‌های عزاداری، شکل‌گیری [[ادبیات عاشورایی]]، ساخت بناها و اماکن مذهبی، تولید آثار هنری و تقویت روحیه ظلم‌ستیزی از تأثیرات این واقعه بر جامعه و فرهنگ شیعی به شمار می‌آید.  


هدف اصلی امام حسین(ع) از قیام چنانکه در وصیتش به [[محمد بن حنفیه|محمد بن حَنَفیّه]] آمده است بازگرداندن جامعه اسلامی به مسیر صحیح و مبارزه با انحرافات بوده است. با این حال تشکیل حکومت، [[شهادت]]، حفظ جان و خودداری از بیعت با یزید از دیگر اهداف وی شمرده شده است. پس از نگارش کتاب [[شهید جاوید (کتاب)|شهید جاوید]] و مطرح کردن تشکیل حکومت به عنوان هدف اصلی امام حسین(ع) و نقد آن توسط نویسندگان شیعه، بحث هدف‌شناسی قیام امام حسین(ع) وارد مطالعات عاشوراپژوهشی شد و نظریات مختلفی در این زمینه به وجود آمد که شهادت‌طلبی و تشکیل حکومت از مهمترین آنها است.
هدف اصلی امام حسین(ع) از قیام چنانکه در وصیتش به [[محمد بن حنفیه|محمد بن حَنَفیّه]] آمده است بازگرداندن جامعه اسلامی به مسیر صحیح و مبارزه با انحرافات بوده است. با این حال تشکیل حکومت، [[شهادت]]، حفظ جان و خودداری از بیعت با یزید از دیگر اهداف وی شمرده شده است. پس از نگارش کتاب [[شهید جاوید (کتاب)|شهید جاوید]] و مطرح کردن تشکیل حکومت به عنوان هدف اصلی امام حسین(ع) و نقد آن توسط نویسندگان شیعه، بحث هدف‌شناسی قیام امام حسین(ع) وارد مطالعات [[عاشوراپژوهشی]] شد و نظریات مختلفی در این زمینه به وجود آمد که شهادت‌طلبی و تشکیل حکومت از مهمترین آنها است.


==واقعه عاشورا==
==واقعه عاشورا==
خط ۵۰: خط ۵۰:
|شکل بندی خط آخر=
|شکل بندی خط آخر=
}}
}}
به گفته [[محمد اسفندیاری]] در کتاب «عاشوراشناسی» هدف اصلی امام حسین(ع) از قیام عاشورا احقاق حق، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، احیای سنت و از بین بردن [[بدعت]] بود.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۳۳.</ref> همچنین [[آیت‌الله خامنه‌ای]] هدف امام حسین(ع) را بازگرداندن جامعه اسلامی به مسیر صحیح خود و مبارزه با انحرافات بزرگ دانسته است.<ref> خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۹.</ref> به اعتقاد او میان هدف و نتیجه خلط شده است چرا که نتیجه این هدف تشکیل حکومت یا شهادت بود در حالی که برخی این دو را هدف امام حسین می‌دانند.<ref>خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۲.</ref>  
به گفته [[محمد اسفندیاری]] تاریخ‌پژوه (زاده ۱۳۳۸ش) در کتاب «عاشوراشناسی» هدف اصلی امام حسین(ع) از قیام عاشورا احقاق حق، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، احیای سنت و از بین بردن [[بدعت]] بود.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۳۳.</ref> همچنین [[آیت‌الله خامنه‌ای]] هدف امام حسین(ع) را بازگرداندن جامعه اسلامی به مسیر صحیح خود و مبارزه با انحرافات بزرگ دانسته است.<ref> خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۹.</ref> به اعتقاد او میان هدف و نتیجه خلط شده است چرا که نتیجه این هدف تشکیل حکومت یا شهادت بود در حالی که برخی این دو را هدف امام حسین می‌دانند.<ref>خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۲.</ref>  


به گفته اسفندیاری بحث درباره هدف امام حسین(ع) به صورت جدی با نگارش کتاب [[شهید جاوید (کتاب)|شهید جاوید]] متداول شد.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۲۵.</ref> او معتقد است ین هدف و برنامه امام حسین خلط شده است. از این رو از برنامه امام حسین(ع) برای رسیدن به هدفش با عنوان اهداف درجه دوم یاد کرده و در این باره هفت نظریه را گردآوری کرده است:<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹.</ref>  
به گفته اسفندیاری بحث درباره هدف امام حسین(ع) به صورت جدی با نگارش کتاب [[شهید جاوید (کتاب)|شهید جاوید]] متداول شد.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۲۵.</ref> او معتقد است ین هدف و برنامه امام حسین خلط شده است. از این رو از برنامه امام حسین(ع) برای رسیدن به هدفش با عنوان اهداف درجه دوم یاد کرده و در این باره هفت نظریه را گردآوری کرده است:<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹.</ref>