قیام امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

قیام امام حسین(ع) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۰۴

۱٬۱۴۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۵ اوت ۲۰۲۲

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۶٬۵۸۰

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{سوگواری محرم}}
 {{درباره ۲|تحلیل قیام امام حسین(ع)|اطلاع از بُعد تاریخی این قیام| واقعه کربلا|و|وقایع روز عاشورا }}
-'''قیام امام حسین(ع)''' حرکت اعتراضی [[امام حسین(ع)]] علیه حکومت [[یزید بن معاویه]] بود که به شهادت او و [[شهدای کربلا|یارانش]] در [[روز عاشورا|دهم محرم]] [[سال ۶۱ هجری]] و [[اسرا کربلا|اسارت خانواده‌اش]] انجامید. این حرکت با خودداری امام حسین(ع) از بیعت با حاکم [[مدینه]] به‌عنوان نماینده یزید و خروج از [[مدینه]] در [[رجب]] [[سال ۶۰ قمری]] آغاز شد و با برگشت اسیران به مدینه پایان یافت.
+'''قیام امام حسین(ع)''' حرکت اعتراضی [[امام حسین(ع)]] علیه حکومت [[یزید بن معاویه]] بود که به شهادت او و [[شهدای کربلا|یارانش]] در [[روز عاشورا|دهم محرم]] [[سال ۶۱ هجری]] و [[اسرا کربلا|اسارت خانواده‌اش]] انجامید. این حرکت با خودداری امام حسین(ع) از بیعت با حاکم [[مدینه]] به‌عنوان نماینده یزید و خروج از [[مدینه]] در [[رجب]] [[سال ۶۰ هجری قمری|سال ۶۰ق]] آغاز شد و با برگشت اسیران به مدینه پایان یافت.
 قیام امام حسین(ع) سبب شکل‌گیری قیام‌هایی علیه [[حکومت بنی‌امیه]] شد و در سقوط آن نقش داشت. شیعیان هر ساله در سالگرد این واقعه، مراسم‌های مختلفی برگزار می‌کنند. رواج آیین‌های عزاداری، شکل‌گیری [[ادبیات عاشورایی]]، ساخت بناها و اماکن مذهبی، تولید آثار هنری و تقویت روحیه ظلم‌ستیزی و شهادت‌طلبی از تأثیرات این واقعه بر جامعه و فرهنگ شیعی به شمار می‌آید.
@@ خط ۶۱: / خط ۶۱: @@
 === شکل‌گیری حرکت‌های اعتراضی علیه حکومت بنی‌امیه===
-پس شهادت امام حسین(ع) حرکت‌های اعتراضی علیه امویان شکل گرفت. نخستین اعتراض، برخورد [[عبدالله بن عفیف ازدی]] با ابن زیاد بود. او در مسجد کوفه به سخنرانی ابن‌ زیاد که امام حسین(ع) را کذاب خوانده بود اعتراض کرد و او و پدرش را دروغ‌گو خواند.<ref> ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۹۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۵۹.</ref> همچنین بر اساس گزارشی در [[تاریخ سیستان (کتاب)|تاریخ سیستان]]، مردم سیستان به محض شنیدن خبر شهادت امام حسین(ع) علیه حاکم سیستان که برادر [[عبیدالله بن زیاد]] بود شورش کردند.<ref> تاریخ سیستان، ص۱۰۰.</ref> مردم [[مدینه]] نیز در [[سال ۶۳ قمری]] به رهبری عبدالله بن حَنظَلة بن ابی‌‌عامر علیه حکومت یزید بن معاویه شورش کردند.<ref>الامامة و السیاسة، ج۱، ص۱۸۵؛ابن سعد، کتاب عیون‌الاخبار، ج۱، جزء۱، ص۱.</ref> [[مسعودی]] قتل امام حسین(ع) را از عوامل شورش مردم مدینه می‌داند.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ج۳، ص۶۸.</ref>
+پس شهادت امام حسین(ع) حرکت‌های اعتراضی علیه امویان شکل گرفت. به گزارش [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]] آغاز قیام علیه بنی‌امیه مربوط به سال ۶۱ق است که پس از شهادت امام حسین(ع) همواره گروهی از مردم برای گرفتن انتقام او اقداماتی انجام می‌دادند.<ref>طبری، تاریخ الامم والملوک، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۴۳۱.</ref> نخستین اعتراض، برخورد [[عبدالله بن عفیف ازدی]] با ابن زیاد بود. او در مسجد کوفه به سخنرانی ابن‌ زیاد که امام حسین(ع) را کذاب خوانده بود اعتراض کرد و او و پدرش را دروغ‌گو خواند.<ref> ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۹۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۵۹.</ref> همچنین بر اساس گزارشی در [[تاریخ سیستان (کتاب)|تاریخ سیستان]]، مردم سیستان به محض شنیدن خبر شهادت امام حسین(ع) علیه حاکم سیستان که برادر [[عبیدالله بن زیاد]] بود شورش کردند.<ref> تاریخ سیستان، ص۱۰۰.</ref> مردم [[مدینه]] نیز در [[سال ۶۳ قمری]] به رهبری عبدالله بن حَنظَلة بن ابی‌‌عامر علیه حکومت یزید بن معاویه شورش کردند.<ref>الامامة و السیاسة، ج۱، ص۱۸۵؛ابن سعد، کتاب عیون‌الاخبار، ج۱، جزء۱، ص۱.</ref> [[مسعودی]] قتل امام حسین(ع) را از عوامل شورش مردم مدینه می‌داند.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ج۳، ص۶۸.</ref>
 === قیام توابین===
@@ خط ۹۶: / خط ۹۶: @@
 ===تقویت روحیه ظلم‌ستیزی===
 {{جعبه نقل قول| عنوان = مهاتما گاندی؛ رهبر استقلال هند|: «من زندگی امام حسین(ع) آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خوانده‌ام و توجه کافی به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستی از سرمشق امام حسین(ع ) پیروی کند.»|تاریخ بایگانی|| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
-قیام امام حسین(ع) در شکل‌گیری روحیه ظلم‌ستیزی و مبارزه شیعیان با حکومت‌های ظالم در دروره‌های مختلف نقش داشته است. برخی از نویسندگان حرکت‌های اصلاحی و انقلاب‌های مردمی همچون [[انقلاب اسلامی ایران]] را الهام گرفته از این قیام می‌دانند.<ref>جعفرزاده، «حماسه‌ی حسینی و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی ایران(۱)، به نقل از نشريه کنگره امام حسين(ع) و مقاومت، ج۲.</ref>
+قیام امام حسین(ع) در شکل‌گیری روحیه ظلم‌ستیزی و مبارزه شیعیان با حکومت‌های ظالم در دروره‌های مختلف نقش داشته است. برخی از نویسندگان حرکت‌های اصلاحی و انقلاب‌های مردمی همچون [[انقلاب اسلامی ایران]] را الهام گرفته از این قیام می‌دانند.<ref>جعفرزاده، «حماسه‌ی حسینی و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی ایران(۱)»، به نقل از نشريه کنگره امام حسين(ع) و مقاومت، ج۲؛ گلی‌زواره قمشه‌ای، «حماسه حسینی و انقلاب اسلامی»، </ref>
 [[امام خمینی]] معتقد بود که جمله [[کل یوم عاشورا]] بیانگر لزوم مبارزه همیشگی با ظلم است.<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۹، ص۴۴۵ و ج۱۰ ص۱۰و ۱۲۲و ۳۱۵.</ref>
@@ خط ۱۰۸: / خط ۱۰۹: @@
 {{شعر۲
-|ابکی الحسین و ارثی حجاحا  |  من اهل بیت رسول الله مصباحا<ref>رازی، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۳۷۰.</ref> }}
+|ابکی الحسین و ارثی حجاحا
+|من اهل بیت رسول الله مصباحا<ref>رازی، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۳۷۰.</ref> }}
 == کتابشناسی==
 درباره قیام امام حسین آثار مختلفی نوشته شده است برخی از آثاری که با رویکرد تحلیل چرایی و اهداف قیام امام حسین نوشته شده است عبارتند از:
@@ خط ۱۲۱: / خط ۱۲۳: @@
 ==منابع==
 {{منابع}}
-* ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
+*امام خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
-* ابن‌اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت: دارالأضواء، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
+*ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
-* ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة،‌ بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
+*ابن‌اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت: دارالأضواء، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
-* ابومخنف، مقتل الحسین(ع)، تحقیق و تعلیق حسین غفاری، قم: مطبعة العلمیه، بی‌تا.
+*ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة،‌ بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
-* اسفندیاری، محمد، عاشوراشناسی پژوهشی درباره‌ هدف امام حسین(ع)، قم، صحیفه خرد، ۱۳۸۷ش۱۴۳۰ق.
+*ابومخنف، مقتل الحسین(ع)، تحقیق و تعلیق حسین غفاری، قم: مطبعة العلمیه، بی‌تا.
-* امام خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بی‌تا.
+*اسفندیاری، محمد، عاشوراشناسی پژوهشی درباره‌ هدف امام حسین(ع)، قم، صحیفه خرد، ۱۳۸۷ش۱۴۳۰ق.
-* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب‌الاشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، احسان عباس، عبدالعزیز دوری، محمد حمیدالله، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا.
+*امام خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بی‌تا.
-* جعفری، حسین محمد، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه محمدتقی آیت‌اللهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش.
+*بلاذری، احمد بن یحیی، انساب‌الاشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، احسان عباس، عبدالعزیز دوری، محمد حمیدالله، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا.
-* جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، قم، نشر مورخ، ۱۳۸۶ش.
+*جعفرزاده، علیرضا، «[https://rasekhoon.net/article/show/195207 حماسه‌ی حسینی و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی ایران(۱)]»، راسخون، مشاهده ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ش.
-* جمعی از نویسندگان، زمینه‌های قیام امام حسین، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۳ش.
+*جعفری، حسین محمد، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه محمدتقی آیت‌اللهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش.
-* خامنه‌ای، سید علی، انسان ۲۵۰ ساله، تهران، صهبا، چاپ پنجاهم، ۱۳۹۴ش.
+*جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، قم، نشر مورخ، ۱۳۸۶ش.
-* خزعلی، انسیه، قیام امام حسین از دیدگاه علمای اهل‌سنت، مندرج در: مجموعه مقالات همایش امام حسین، ج۱۱، مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، تهران، ۱۳۸۱ش.
+*جمعی از نویسندگان، زمینه‌های قیام امام حسین، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۳ش.
-* رازی قزوینی، عبدالجلیل، نقض (بعض مثالب النواصب)،‌ دار الحدیث، قم، ۱۳۹۱ش
+*خامنه‌ای، سید علی، انسان ۲۵۰ ساله، تهران، صهبا، چاپ پنجاهم، ۱۳۹۴ش.
-* رحمانی، جبار، آیین و اسطوره در ایران شیعی، انتشارات خیمه، تهران، ۱۳۹۴ش.
+*خزعلی، انسیه، قیام امام حسین از دیدگاه علمای اهل‌سنت، مندرج در: مجموعه مقالات همایش امام حسین، ج۱۱، مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، تهران، ۱۳۸۱ش.
-* سید مرتضی، علی بن حسین، التنزیه الانبیاء، قم، الشریف الرضی، بی‌تا.
+*رازی قزوینی، عبدالجلیل، نقض (بعض مثالب النواصب)،‌ دار الحدیث، قم، ۱۳۹۱ش
-* شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال؛ پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش.
+*رحمانی، جبار، آیین و اسطوره در ایران شیعی، انتشارات خیمه، تهران، ۱۳۹۴ش.
-* صحتی سردرودی، محمد، عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریف‌شناسی تاریخ امام حسین(ع)، قم، انتشارات خادم الرضا، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
+*سید مرتضی، علی بن حسین، التنزیه الانبیاء، قم، الشریف الرضی، بی‌تا.
-* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۹۶۷م.
+*شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال؛ پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش.
-* عنایت، حمید، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه: بهاء‌الدین خرمشاهی، انتشارات خوارزمی، تهران، ۱۳۶۵ش.
+*صحتی سردرودی، محمد، عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریف‌شناسی تاریخ امام حسین(ع)، قم، انتشارات خادم الرضا، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
-* فاضل دربندی، آغا بن عابد، [https://noorlib.ir/book/view/52281?pageNumber=56&viewType=html اکسیر العبادات]، کربلا، العتبة الحسینیة، بی‌تا.
+*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۹۶۷م.
-* کدیور، جمیله، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/647897 نقش نهضت عاشورا در شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی ایران]»، راهبرد، شماره۶، بهار ۱۳۷۴ش.
+*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، لیدن، ۱۸۷۹م.
-* محمدزاده، مرضیه، دانشنامه شعر عاشورایی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم، تهران، ۱۳۸۶ش.
+*عنایت، حمید، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه: بهاء‌الدین خرمشاهی، انتشارات خوارزمی، تهران، ۱۳۶۵ش.
-* مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر،‌ دار الهجره، قم، ۱۴۰۹ق.
+*فاضل دربندی، آغا بن عابد، [https://noorlib.ir/book/view/52281?pageNumber=56&viewType=html اکسیر العبادات]، کربلا، العتبة الحسینیة، بی‌تا.
-* مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، چاپ پنجاه و نهم ١٣٨٧ش
+*کدیور، جمیله، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/647897 نقش نهضت عاشورا در شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی ایران]»، راهبرد، شماره۶، بهار ۱۳۷۴ش.
-* مهماندار، مهدی، امام حسین در آیینه شعر و ادب، مندرج در: مجموعه مقالات همایش امام حسین، ج۱۲، مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، تهران، ۱۳۸۱ش.
+*گلی‌زواره قمشه‌ای، «[http://ensani.ir/fa/article/58377 حماسه حسینی و انقلاب اسلامی]»، فرهنگ کوثر، ش۷۳، ۱۳۸۷ش.
-* ناصری داودی، عبدالمجید، شهادت امام حسین از منظر اهل‌سنت، مندرج در: نگاهی نو به جریان عاشورا، زیر نظر سید علیرضا واسعی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۹۰ش.
+*محمدزاده، مرضیه، دانشنامه شعر عاشورایی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم، تهران، ۱۳۸۶ش.
+*مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر،‌ دار الهجره، قم، ۱۴۰۹ق.
+*مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، چاپ پنجاه و نهم ١٣٨٧ش
+*مهماندار، مهدی، امام حسین در آیینه شعر و ادب، مندرج در: مجموعه مقالات همایش امام حسین، ج۱۲، مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، تهران، ۱۳۸۱ش.
+*ناصری داودی، عبدالمجید، شهادت امام حسین از منظر اهل‌سنت، مندرج در: نگاهی نو به جریان عاشورا، زیر نظر سید علیرضا واسعی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۹۰ش.
 سید بن طاووس، موسی، اللهوف علی قتلی الطفوف، العالم، بی‌تا.
 {{پایان}}