محمدجواد باهنر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محمد جواد باهنر''' (۱۳۱۲-۱۳۶۰ ش) سومین نخست وزیر [[جمهوری اسلامی ایران]] و از شاگردان [[سید حسین بروجردی|آیت اللّه بروجردی]] ، [[امام خمینی]] و [[علامه طباطبایی]] بود. باهنر در مبارزات علیه [[رژیم پهلوی]] فعالیت داشت. او عضو [[شورای انقلاب]] و نخست وزیر [[محمدعلی رجایی]] بود.

محمد جواد باهنر در شهریور سال ۱۳۶۰ ش در حالی‌که در جلسه شورای امنیت کشور شرکت کرده بود، در اثر انفجار بمب، همراه با [[محمدعلی رجایی]]، رییس جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران به [[شهادت]] رسید. محمدرضا باهنر برادر اوست.

محمدجواد باهنر، در سال ۱۳۱۲ شمسی در خانواده‌ای کم‌بضاعت و پرعائله در [[کرمان]] متولد شد. او تحصیلات [[حوزه علمیه|حوزوی]] را از سن یازده سالگی در مدرسه معصومیه کرمان آغاز کرد و به موازات آن در مدارس جدید نیز تحصیل کرد. در ۱۳۳۲ش برای ادامه تحصیلات حوزوی به [[قم]] عزیمت کرد و پس از تکمیل درس‌های سطح ، در [[درس خارج]] [[فقه]] [[سید حسین بروجردی|آیت اللّه بروجردی]] به مدت شش سال و در درس فقه و [[اصول]] [[امام خمینی]] به مدت هفت سال شرکت جست. او در این ایام از درس‌ [[اسفار اربعه|اسفار]] و [[تفسیر]] [[علامه طباطبایی]] نیز بهره‌مند شد. باهنر مدتی نیز در [[حوزه علمیه نجف]] از درس استادان آن حوزه استفاده کرد.

باهنر در قم تحصیلات دبیرستانی را نیز ادامه داد. او پس در سال ۱۳۳۷ ش به دانشکده الهیات دانشگاه تهران راه یافت، دوره کارشناسی این دانشکده را به پایان رساند و دوره کارشناسی ارشد علوم تربیتی را نیز در دانشگاه تهران با موفقیت گذراند. و سپس به ادامه تحصیل در دوره دکتری همان دانشکده پرداخت.<ref>1. رضا مرادی، زندگينامه پيشوايان انقلاب، حجر، ۱۳۶۱. ص۸۷-۸۹، [http://iichs.org/index.asp?id=1063&doc_cat=7 به نقل از موسسه مطالعات تاریخ ایران].</ref>

سال ۱۳۴۲ به استخدام وزارت آموزش و پرورش در آمد و علاوه بر تدريس با دفتر تحقيقات و برنامه‌ريزی وزارتخانه همکاری داشت و برنامه‌‌های تعليمات‌ دينی کلاسهای مختلف تحت نظر ايشان تهيه و تنظيم می شد. کتابهای دينی تأليف ايشان نقش چشمگيری در آگاه سازی جوانان و نوجوانان قبل از انقلاب ايفا نمود. شهيد باهنر با سخنرانيهای خود در مساجد، مجالس روضه، هيئتها و حسينيه‌ها ضمن ابلاغ انديشه‌های امام خمينی و برنامه‌‌های نهضت، مقدمات آمادگی اعتقادی مردم مسلمان ايران را براي مبارزه با رژيم پهلوی فراهم می کرد.<ref>شهيد راه دانش و فرهنگ دکتر محمدجواد باهنر، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاريخی، ۱۳۷۹، ص ۱۳-۲۵، [http://iichs.org/index.asp?id=1063&doc_cat=7 به نقل از موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران].</ref>

در پی اظهارات باهنر در سال ۱۳۵۰ در خصوص جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی؛ توسط [[ساواک]] احضار و سپس ممنوع‌المنبر گرديد. باهنر در دوران ممنوع‌المنبر بودن فعاليتهاي فرهنگي بسياری از جمله تأسيس دفتر نشر و فرهنگ اسلامی، تأسيس مدرسه راهنمايی مفيد، تأسيس و بناي کانون توحيد و تأسيس مکتب اميرالمؤمنين (ع) را در کارنامه خود دارد.

سال ۱۳۵۶ همزمان با گسترش تظاهرات و مخالفتهای مردم عليه رژيم پهلوی، باهنرهمگام با روحانيون متعهد ديگر به تلاشهای خود برای افشای چهره واقعي حکومت افزود و سخنرانی وی در [[شيراز]] منجر به دستگيری اش شد. تشکيل روحانيت مبارز و سازماندهی تظاهرات و اعتصابات از جمله اقدامات ايشان در آن برهه به شمار می رود.

امام خمينی چند ماه قبل از پيروزی [[انقلاب اسلامی]] به منظور سازماندهی انقلاب و هدايت نيروها دستور تشکيل شورای انقلاب اسلامی را صادر و شهيد [[مرتضی مطهری|مطهری]]، شهيد [[شهید بهشتی|بهشتی]]، شهيد باهنر، [[عبدالکریم موسوی اردبيلی]]، [[اکبر هاشمي ‌رفسنجانی]] را به عنوان هسته اوليه آن شورا تعيين نمودند. اين شورا در دی ماه ۱۳۵۷ شکل گرفت و با توجه به وضعيت خاص کشور در پيش از پيروزي انقلاب اسلامي، نقش مهمی در هدايت و برنامه‌ريزی امور انقلاب ايفا نمود. اهداف کلي از تأسيس شورای انقلاب پاسداری از ثمرات مبارزات آزاديخواهانه مردم ايران، اجرای اهداف انقلاب، تأسيس نهادهای سياسي جديد و ايجاد حکومت جمهوری اسلامی در ايران بود. باهنر در ۲۰/۶/۱۳۵۹ در کنفرانسی خبری و راديو تلويزيونی گزارش کاملی از عملکرد و فعاليتهای اين شورا ارائه کرد. اعضاي [[شورای انقلاب]] مانند حلقه‌‌هايی پيوند قوای سه‌گانه را با شورای انقلاب ميسر می کردند.<ref>مجيد سائلی کرده ده، شورای انقلاب اسلامی ايران، تهران: مرکز اسناد انقلاب ‌اسلامي، ۱۳۸۴، ص ۷۵. [http://iichs.org/index.asp?id=1063&doc_cat=7 بنقل از موسسه مطالعات تاریخ ایران]. </ref>

محمدجواد باهنر و [[شهید بهشتی|سيد محمد حسينی ‌بهشتی]] به همراه جمعی از شخصيتهای ديگر به تأسيس حزب جمهوری ‌اسلامی در سال ۱۳۵۷ اقدام کردند. نقش باهنر در حزب تعيين‌ کننده بود. پس از شهادت بهشتی، باهنر به دبيرکلی حزب انتخاب شد و اين مسئوليت را تا زمان پذيرش پست نخست‌وزيری بر عهده داشت.

در پی برکناری بنی صدر از مقام رياست جمهوری و انتخاب شهيد رجايی به عنوان رئيس‌جمهور، در سال ۱۳۶۰ دکتر باهنر به عنوان نخست‌وزير به مجلس شورای اسلامی معرفی شد. عمر کابينه او بسيار کوتاه بود زيرا هشتم شهريور ۱۳۶۰ دفتر رياست جمهوری توسط سازمان مجاهدین ایران (منافقين) منفجر شد و [[محمدعلی رجايی]] رئيس‌جمهور و باهنر نخست‌وزير و عده‌ای ديگر به شهادت رسيدند.<ref> احمد عبدالله‌پور، نخست‌وزيران ايران، [تهران]: علمي، ۱۳۶۹، ص ۳۲۷. [http://iichs.org/index.asp?id=1063&doc_cat=7 بنقل از موسسه مطالعات تاریخ ایران].</ref>

* مشارکت در بنیانگذاری فعالیت‌های موسوم به «امور تربیتی » (با همکاری [[شهید رجایی]])

محمد جواد باهنر در شهریور سال ۱۳۶۰ ش در حالی‌که در جلسه شورای امنیت کشور شرکت کرده بود، در اثر انفجار بمب، همراه با [[محمدعلی رجایی]]، رییس جمهور وقت [[جمهوری اسلامی ایران]]، و چند تن دیگر به [[شهادت]] رسید.

از محمد جواد باهنر آثار بسیاری برجای مانده است. وی برخی از این آثار را به صورت مستقل و برخی دیگر را با همکاری شهید بهشتی و علی گلزاده غفوری و سیّدرضا برقعی نوشت.<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/409 دانشنامه جهان اسلام.]</ref>

*شناخت اسلام ، مجموعه ای از کتابهای «تعلیمات دینی » دبیرستانی ؛

*یک دوره درسهایی از قرآن مجید ، با ترجمه و شرح فارسی برای سالهای سوم تا ششم دبیرستان ؛

*یک دوره درس قرآن ، برای سالهای اول و دوم و سوم راهنمایی ؛

*تربیت و تعلیم دینی و روش تدریس قرآن و مسائل دینی ، برای سال اول دانشسرای راهنمایی مقدماتی ؛

*تربیت و تعلیم دینی و روش تدریس دینی و قرآن و مسائل دینی ، برای سال اول تربیت معلم دوره راهنمایی و تربیت معلم یکساله و دانشسرای مقدماتی روستایی و عشایری ؛

*تعلیمات دینی و روش تدریس آن ، برای دانشکدة مکاتبه ای ؛

*خداشناسی با همکاری علی گلزاده غفوری و سیّدرضا برقعی ؛

* مقالة «جهان در عصر بعثت »، با همکاری [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] ، در محمّد خاتم پیامبران .