کاربر ناشناس
تشت‌گذاری (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح و اضافه کردن
imported>Baqer h (اصلاح مدخل) |
imported>Baqer h (اصلاح و اضافه کردن) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:آیین تشت گذاری.jpeg|بندانگشتی|آیین تشت گذاری]] | [[پرونده:آیین تشت گذاری.jpeg|بندانگشتی|آیین تشت گذاری]] | ||
{{سوگواری محرم}} | {{سوگواری محرم}} | ||
'''تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی''' از مناسک و مراسم [[عزاداری امام حسین|عزاداری]] [[امام حسین(ع)]] در ایران، به‌ویژه در | '''تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی''' از مناسک و مراسم [[عزاداری امام حسین|عزاداری]] [[امام حسین(ع)]] در ایران، به‌ویژه در مناطق آذری‌نشین است. این آیین پیش از آغاز [[محرم]] در روزهای بیست و هفتم تا سی‌ام [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] و در [[مسجد|مساجد]] و [[حسینیه|حسینیه‌ها]] برگزار می‌شود. در این مراسم عزاداران تشت‌های آب را که نمادی از رود [[فرات]] است با خود می‌آورند. برخی این منسک را برگرفته از رفتار سپاه امام حسین(ع) در مقابله با سپاه [[حر بن یزید]]، در [[۲۷ ذی‌الحجه]] می‌دانند که در آن حسین(ع) دستور داد آب مشک‌ها را داخل تشت‌هایی ریخته، سپاه حر و اسبان‌شان را سیراب کنند. | ||
==تاریخچه برگزاری تشت‌گذاری== | ==تاریخچه برگزاری تشت‌گذاری== | ||
سابقه تشت‌گذاری به دوران [[صفویه]] باز می‌گردد، وجود تشتی در مسجد بازار چاقوسازان [[اردبیل]]، متعلق به دوران شاه عباس (۱۰۳۸ق) مؤید این مطلب است. در دوران [[قاجار]] این مراسم فقط در [[مسجد جامع اردبیل]] برگزار می‌شد؛ اما بعدها به دیگر محلات شهر و دیگر شهرهای ترک‌زبان گسترش یافت. در سال‌های اخیر در اکثر شهرهای [[آذربایجان]] و [[زنجان]] این مراسم برگزار می‌شود. برگزارکنندگان این مراسم، این آیین را نمادی از ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه [[حر بن یزید ریاحی|حر ابن یزید ریاحی]] و اسب‌های آنها در روز ۲۷ [[ذی الحجه]] سال ۶۰ق<ref>مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص ۳۳۰.</ref> و نمادی از فداکاری [[حضرت عباس علیه السلام|عباس(ع)]] در آب آوردن برای زنان و کودکان در [[روز عاشورا]] می‌دانند.<ref>تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز.</ref> | سابقه تشت‌گذاری به دوران [[صفویه]] باز می‌گردد، وجود تشتی در مسجد بازار چاقوسازان [[اردبیل]]، متعلق به دوران شاه عباس (۱۰۳۸ق) مؤید این مطلب است. در دوران [[قاجار]] این مراسم فقط در [[مسجد جامع اردبیل]] برگزار می‌شد؛ اما بعدها به دیگر محلات شهر و دیگر شهرهای ترک‌زبان گسترش یافت. در سال‌های اخیر در اکثر شهرهای [[آذربایجان]] و [[زنجان]] این مراسم برگزار می‌شود. برگزارکنندگان این مراسم، این آیین را نمادی از ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه [[حر بن یزید ریاحی|حر ابن یزید ریاحی]] و اسب‌های آنها در روز ۲۷ [[ذی الحجه]] سال ۶۰ق<ref>مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص ۳۳۰.</ref> و نمادی از فداکاری [[حضرت عباس علیه السلام|عباس(ع)]] در آب آوردن برای زنان و کودکان در [[روز عاشورا]] می‌دانند.<ref>تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز.</ref> | ||
==شیوه برگزاری== | ==زمان و شیوه برگزاری== | ||
در تشت‌گذاری، تشت‌های مخصوصی با احترام توسط بزرگان و ریش‌سفیدان وارد [[مساجد]] و [[حسینیه]]ها می‌شود. سپس دعای تشت‌گذاری که عباراتی فارسی و ترکی و عربی است خوانده شده و تشت‌ها را از آب پر می‌کنند. در این مراسم نوحه‌های مربوط به عزای حسینی خوانده شده و عملا مراسم عزاداری حسین(ع) آغاز می‌شود. مردم دست در آب تشت‌ها می‌زنند و آن را نوعی [[بیعت]] با حسین(ع) می‌دانند؛ سپس از این آب به عنوان [[تبرک]] می‌برند.<ref>فرهنگ عاشورا؛ ص ۲۷۲.</ref> این مراسم از روز ۲۷ ذی الحجه آغاز شده و تا پایان ذی الحجه ادامه دارد. در مساجد [[اردبیل]]، از سده‌های پیش، جایی مخصوص قرار دادن تشت‌ها وجود داشته که برای این مراسم طراحی شده است. | تشت‌گذاری هر سال پیش از محرم و بین روزهای ۲۷ تا ۳۰ [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] برگذار می‌شود.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ص۳۲۹.</ref> در تشت‌گذاری، تشت‌های مخصوصی با احترام توسط بزرگان و ریش‌سفیدان وارد [[مساجد]] و [[حسینیه]]ها می‌شود. سپس دعای تشت‌گذاری که عباراتی فارسی و ترکی و عربی است خوانده شده و تشت‌ها را از آب پر می‌کنند. در این مراسم نوحه‌های مربوط به عزای حسینی خوانده شده و عملا مراسم عزاداری حسین(ع) آغاز می‌شود. مردم دست در آب تشت‌ها می‌زنند و آن را نوعی [[بیعت]] با حسین(ع) می‌دانند؛ سپس از این آب به عنوان [[تبرک]] می‌برند.<ref>فرهنگ عاشورا؛ ص ۲۷۲.</ref> این مراسم از روز ۲۷ ذی الحجه آغاز شده و تا پایان ذی الحجه ادامه دارد. در مساجد [[اردبیل]]، از سده‌های پیش، جایی مخصوص قرار دادن تشت‌ها وجود داشته که برای این مراسم طراحی شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||