اطفال (در قیامت): تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَطْفال‌'''، در [[کلام امامیه|علم کلام]]، اصطلاحی است که به برخی مسائل مرتبط با حساب اعمال کودکان نابالغ می پردازد. به عبارت دیگر، در پی پاسخ این سوال است که کودکانی که قبل از بلوغ از دنیا می روند در [[برزخ]] و [[قیامت]] چه حکمی خواهند داشت؟ یا حکم فرزندان کفار چیست؟ آیا مومن محسوب می شوند یا کافر؟

به‌ اجماع‌ِ همه متکلمان‌ در روز [[قیامت‌]] اطفال‌ مؤمنان‌ به‌ بهشت‌ مى‌روند، اما سؤال‌ اینجاست‌ که‌ اطفال‌ مشرکان‌ که‌ به‌ حد [[تکلیف]] نرسیده‌، و از دنیا رفته‌اند، چه‌ سرنوشتى‌ دارند؟ آیا خداوند آنان‌ را به‌ [[جهنم‌]] مى‌برد، یا ایشان‌ را روانه [[بهشت‌]] مى‌کند؟

یکی از پرسشهایی که در علم کلام مطرح شده است این است که «کودکانی که قبل از بلوغ از دنیا می روند در آخرت چه حکمی خواهند داشت؟». یا اینکه «حکم فرزندان غیر بالغ کفار چیست؟ آیا مومن محسوب می شوند یا کافر؟» این مبحث از فروع بحث [[عدل|عدل الهی]] است و نیز با بحث [[تکلیف]] و مبحث [[اعواض]] ارتباط می یابد.

مشابه این بحث در بین مسیحیان یهودیان نیز وجود داشته است. در حوزه مسیحیت‌ موضوع‌ رستگاری کودکان‌ با مسأله غسل‌ تعمید و گناه‌ نخستین‌ بى‌ارتباط نبوده‌، و لاجرم‌ به‌ مشاجرات‌ کلامى‌ کشیده‌ است‌.

قدیم‌ترین‌ مدرکى‌ که‌ درباره مباحث‌ کلامى‌ مربوط به‌ اطفال‌ در اسلام‌ وجود دارد، به‌ سده 1ق‌ بازمى‌گردد، آنجا که‌ نجده بن‌ عامر خارجى‌ مذهب‌، نامه‌ای به‌ شورشى‌ هم‌کیش‌ خود و سر کرده ازارقه‌ (ه م‌) نافع‌ ابن‌ ازرق‌ (مق 65ق‌/685م‌) مى‌نویسد و از او به‌ سبب‌ عقیده‌اش‌ درباره کشتن‌ اطفال‌ مشرکان‌ انتقاد مى‌کند و نافع‌ نیز به‌ آیه‌ای از قرآن‌ «... وَلا یلِدوا اِلاّ فاجِراً کفّاراً» (نوح‌/71/27) متوسل‌ مى‌شود و پاسخ‌ مى‌دهد.<ref> محمد مبرد، الکامل‌، ج۳، ص۱۲۱۵-۱۲۱۷</ref>

متکلمان‌ [[امامیه‌]] معتقدند که‌ عذاب‌ کردن‌ کودکانى‌ که‌ مستحق‌ کیفر نیستند، ظلم‌ است‌ و خداوند هرگز ظلم‌ نمى‌کند.<ref>سدیدالدین‌ حمصی‌|سدیدالدین‌ حمصی‌ رازی‌،المنقذ من‌ التقلید، ج۱، ص۱۹۹-۲۰۰</ref>

[[خواجه نصیر الدین طوسی]] در کتاب [[تجرید الاعتقاد]] به این مساله پرداخته و دلایل مخالفان را نیزپاسخ داده است. او می گوید:

<ref>خواجه نصير طوسى|نصیرالدین‌ طوسی‌، کشف‌ المراد فی‌ شرح‌ تجرید الاعتقاد، ج۱، ص۳۴۴</ref>

:« عذاب کردن کسی که مکلف نبوده است قبیح است، و سخن نوح نیز [که فرمود کافران به جز فرزندان کافر و فاجر به دنیا نمی آورند] مجاز است.»

: «مقصود نوح این بوده است که فرزندان کافران در بزرگسالی کافر و فاجر خواهند شد نه اینکه در کودکی هم اینگونه باشند».<ref>همان</ref>

به هر حال در بین [[شیعه]] امامیه اختلافی وجود ندارد که کودکان مومنان وارد بهشت می شوند چرا که در قرآن آمده است:

: وَ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ اِتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمٰانٍ أَلْحَقْنٰا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ مٰا أَلَتْنٰاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ (طور: 21)

:« کسانی که ایمان آوردند و فرزندانشان به پیروی از آنان ایمان اختیار کردند، فرزندانشان را به آنان ملحق می‌کنیم؛ و از (پاداش) عملشان چیزی نمی‌کاهیم»

طبرسی گفته است که منظوراز ذریه در این آیه فرزندان کوچک و بزرگ آنان است... تا همراهی با آنان باعث روشنی چشم پدرانشان باشد.<ref>حق الیقین في معرفة أصول الدین، شبر، عبد الله، ج 2، ص 295</ref>

[[علی بن ابراهیم قمی|قمی]] نیز در [[تفسیر قمی|تفسیر خود]] از [[امام صادق]] (ع) نقل می کند که فرمود: [[حضرت فاطمه]] (س) فرزندان شیعیان را تربیت می نماید تا در روز قیامت به پدرانشان ملحق شوند.

همچنین در روایت دیگری نقل شده تربیت اطفال مومنان را حضرت ابراهیم (ع) بعهده می دارد.

متکلمان شیعه درباره فرزندان کافران هم معتقدند که آنها وارد جهنم نمی شوند، بلکه یا وارد بهشت می شوند و یا در اعراف ساکن خواهند بود.

در برخی روایات نیز وارد شده است که خداوند در روز قیامت آنان را مکلف می کند و بعد از آزمایش، عده ای به تکلیف عمل می کند به بهشت می روند و برخی که عصیان می کنند به جهنم می روند.»<ref>برای این دسته از روایات نک: همان، صص 294 تا 296</ref>