پرش به محتوا

مسجد امام (اصفهان): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
'''مسجدِ اِمام‌'''، در [[اصفهان]]، يكى‌ از مهم‌ترين‌ بناهای عصر [[صفویه]] است كه‌ پيش‌تر به‌ نام‌های مسجدِ شاه‌، مسجدِ سلطانى‌ جديد و جامع‌ِ عباسى‌ شهرت‌ داشت‌. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم [[هجری قمری|هجری]] است. مسجد امام، نمایانگر اوج هزار سال مسجدسازی در [[ایران]] به شمار می‌رود. سنت‌های شکل‌دهی، آرمان‌ها، شعایر و مفاهیم دینی، نقشه که از انواع قدیمی‌تر و ساده‌تر به‌آرامی کمال یافته، عناصر بزرگ ساختمانی و تزیینات همه در مسجد شاه با عظمت و شکوهی که آنرا در شمار بزرگ‌ترین بناهای جهان قرار داده، تحقق و یگانگی یافته است.
'''مسجدِ اِمام‌'''، در [[اصفهان]]، يكى‌ از مهم‌ترين‌ بناهای عصر [[صفویه]] است كه‌ پيش‌تر به‌ نام‌های مسجدِ شاه‌، مسجدِ سلطانى‌ جديد و جامع‌ِ عباسى‌ شهرت‌ داشت‌. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم [[هجری قمری|هجری]] است. مسجد امام، نمایانگر اوج هزار سال مسجدسازی در [[ایران]] به شمار می‌رود. سنت‌های شکل‌دهی، آرمان‌ها، شعایر و مفاهیم دینی، نقشه که از انواع قدیمی‌تر و ساده‌تر به‌آرامی کمال یافته، عناصر بزرگ ساختمانی و تزیینات همه در مسجد شاه با عظمت و شکوهی که آنرا در شمار بزرگ‌ترین بناهای جهان قرار داده، تحقق و یگانگی یافته است.


اين‌ مسجد در ضلع‌ جنوبى‌ میدان امام خمینی ([[ميدان‌ نقش‌ جهان‌]]) واقع‌ شده‌ است‌ و چنانكه‌ از منابع تاریخی به دست مى‌آيد، بنای آن‌ در سومين‌ مرحله‌ از اجرای طرح‌ ميدان‌ نقش‌جهان‌ به‌ فرمان‌ [[شاه‌ عباس‌]] بزرگ‌ (سل 996- 1038ق‌/ 1588-1629م‌)آغاز گرديده‌، و در دوره شاه‌صفى‌ (سل 1038-1052ق‌/ 1629-1642م‌) به‌ پايان‌ رسيده‌ است‌.
این‌ مسجد در ضلع‌ جنوبی‌ میدان امام خمینی ([[میدان‌ نقش‌ جهان‌]]) واقع‌ شده‌ است‌ و چنانكه‌ از منابع تاریخی به دست می‌آید، بنای آن‌ در سومین‌ مرحله‌ از اجرای طرح‌ میدان‌ نقش‌جهان‌ به‌ فرمان‌ [[شاه‌ عباس‌]] بزرگ‌ (سل ۹۹۶- ۱۰۳۸ق‌/ ۱۵۸۸-۱۶۲۹م‌)آغاز گردیده‌، و در دوره شاه‌صفی‌ (سل ۱۰۳۸-۱۰۵۲ق‌/ ۱۶۲۹-۱۶۴۲م‌) به‌ پایان‌ رسیده‌ است‌.
ی
ی
ساختمان‌ مسجد در 15 صفر 1020ق‌/19 آوريل‌ 1611م‌ آغاز گرديده است. به‌ استناد كتيبه كاشى‌ معرق‌ سر در كه‌ به‌ خط ثلث‌ [[عليرضا عباسى‌]] است‌، نخستين‌ بخش‌ بنا، يعنى‌ ورودي‌ اصلى‌، در تاريخ‌ 1025ق‌/1616م‌ احداث‌ شد، اما بنابر كتيبه ايوان‌ غربى‌ كه‌ به‌ خط محمدرضا امامى‌ است‌، تكميل‌ بناي‌ داخلى‌ مسجد تا 1040ق‌/1630م‌، ادامه‌ يافت‌ و با نصب‌ ازاره‌هاي‌ مرمرين‌ آن‌ در حدود سال‌ 1047ق‌/1637م‌، در زمان‌ [[شاه‌ صفى‌]] خاتمه‌ پذيرفت‌.<ref>هنرفر، 427، 429؛ گدار، II(1)/109-112</ref>
ساختمان‌ مسجد در ۱۵ صفر ۱۰۲۰ق‌/۱۹ آوریل‌ ۱۶۱۱م‌ آغاز گردیده است. به‌ استناد كتیبه كاشی‌ معرق‌ سر در كه‌ به‌ خط ثلث‌ [[علیرضا عباسی‌]] است‌، نخستین‌ بخش‌ بنا، یعنی‌ ورودی‌ اصلی‌، در تاریخ‌ ۱۰۲۵ق‌/۱۶۱۶م‌ احداث‌ شد، اما بنابر كتیبه ایوان‌ غربی‌ كه‌ به‌ خط محمدرضا امامی‌ است‌، تكمیل‌ بنای‌ داخلی‌ مسجد تا ۱۰۴۰ق‌/۱۶۳۰م‌، ادامه‌ یافت‌ و با نصب‌ ازاره‌های‌ مرمرین‌ آن‌ در حدود سال‌ ۱۰۴۷ق‌/۱۶۳۷م‌، در زمان‌ [[شاه‌ صفی‌]] خاتمه‌ پذیرفت‌.<ref>هنرفر، ۴۲۷، ۴۲۹؛ گدار، II(1)/109-112</ref>


کتیبه سر در مسجد به خط ثلث علیرضا عباسی و مورخ به سال ۱۰۲۵ حاکی از آن است که [[شاه عباس]] این مسجد را از مال خالص خود بنا کرده و ثواب آن را به روح جد اعظم خود [[شاه طهماسب]] اهدا نموده است. در ذیل این کتیبه به خط ثلث محمد رضا امامی، کتیبه دیگری نصب شده که به موجب آن مقام معماری و مهندسی معمار مسجد شاه، استاد علی اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محب علی بیک‌ الله تجلیل شده است.
کتیبه سر در مسجد به خط ثلث علیرضا عباسی و مورخ به سال ۱۰۲۵ حاکی از آن است که [[شاه عباس]] این مسجد را از مال خالص خود بنا کرده و ثواب آن را به روح جد اعظم خود [[شاه طهماسب]] اهدا نموده است. در ذیل این کتیبه به خط ثلث محمد رضا امامی، کتیبه دیگری نصب شده که به موجب آن مقام معماری و مهندسی معمار مسجد شاه، استاد علی اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محب علی بیک‌ الله تجلیل شده است.
خط ۴۳: خط ۴۳:


== کتیبه های مسجد ==
== کتیبه های مسجد ==
درِ نقره‌پوش‌ ورودي‌ مسجد با نقشهاي‌ تزيينى‌ و اشعار [[فارسى‌]]، سروده «واهب‌»، به‌ خط نستعليق‌ برجسته‌ (احتمالاً به‌ قلم‌ عبدالرشيد ديلمى‌، معروف‌ به‌ رشيدانيز از آثار دوره شاه‌ صفى‌ است‌ كه‌ در 1046ق‌/1636م‌ به‌ اتمام‌ رسيده‌، و نصب‌ شده‌ است‌.<ref>هنرفر، 433- 434</ref>
درِ نقره‌پوش‌ ورودی‌ مسجد با نقشهای‌ تزیینی‌ و اشعار [[فارسی‌]]، سروده «واهب‌»، به‌ خط نستعلیق‌ برجسته‌ (احتمالاً به‌ قلم‌ عبدالرشید دیلمی‌، معروف‌ به‌ رشیدانیز از آثار دوره شاه‌ صفی‌ است‌ كه‌ در ۱۰۴۶ق‌/۱۶۳۶م‌ به‌ اتمام‌ رسیده‌، و نصب‌ شده‌ است‌.<ref>هنرفر، ۴۳۳- ۴۳۴</ref>
 
[[پرونده:Katibe.jpg|بندانگشتی|یکی از کتیبه های مسجد]]
[[پرونده:Katibe.jpg|بندانگشتی|یکی از کتیبه های مسجد]]


کاربر ناشناس