اهل حق: تفاوت میان نسخه‌ها

مظهر بعدی الوهیت [[بهلول ماهی|بهلول]] است. گفته شده، بهلول - که خود را به دیوانگی زده بود - تجسم دوباره [[حضرت علی]](ع) بوده است <ref>همو، ۲۲۲، ۲۲۳</ref>. این بهلول احتمالاً غیر از بهلول معروف است، و نزد اهل حق به بهلول ماهی معروف است. [[بابا حاتم]]، [[بابا صالح]]، [[بابا رجب]]، [[بابا نجوم]] و [[بابا لره|بابا لُره]] که همه اهل [[لرستان]] بودند، به خدمت بهلول ماهی رسیده، در محضر او طی مقامات عرفانی کردند. ایشان از یاران نزدیک او به شمار می‌روند<ref> دوره بهلول، ۳۵، ۴۱، ۴۶، ۵۳، ۵۹</ref>.

پس از بهلول، ذات حق در [[شاه فضل الله]] تجسم یافت <ref>جیحون آبادی، ۲۶۰، ۲۷۰</ref>. این شاه فضل ظاهراً در اواخر قرن ۳ق می‌زیست و بعضی گفته‌اند که از [[هندوستان]] بوده، و مدتی با اهل حق به سر برده است <ref>نک: صفی زاده، حاشیه، ۱۳۷</ref>. پس این احتمال داده می‌شود که شاه فضل الله، همان [[فضل الله نعیمی استرآبادی]]، پیشوای حروفیه، باشد که جابه جایی زمانی یافته، و یا با شخصیت دیگری از اهل حق خلط شده است. به هر حال، خود یارسان، این دو را یکی نمی‌دانند<ref>نک: نیک نژاد، گنجینه، ۲۷</ref>.

پس از شاه فضل الله مظهریت به [[بابا سرهنگ]] رسید<ref>قس : جیحون آبادی، ۲۷۰</ref>. بابا سرهنگ به صراحت می‌گوید که «دون‌» قبلی او [[بهلول ماهی]] بوده، و «دون‌» بعدیش [[سلطان سهاک]] است <ref>نیک نژاد، همان، ۸۲ -۸۳، ۸۵</ref>، اما مظهریت، بلافاصله به سلطان اسحاق نرسیده است.

پس از بابا سرهنگ مظهریت با دو واسطه به [[شاه خوشین]] رسید<ref>جیحون آبادی، ۲۷۴</ref>. بنابر متون اهل حق، شاه خوشین - که نامش در اصل، مبارک است - از دختری باکره در [[لرستان]] زاده شد، درحالی که دختر از ذره‌ای از خورشید - که ظهور نور حق بود - باردار شده بود<ref>همو، ۲۷۴- ۲۷۵؛ «تذکره اعلی »، ۲۹-۳۳</ref>. مبارک شاه، ۳۶۶ سال پس از حضرت علی (ع)، در ۴۰۶ق در لرستان ولادت یافت و ۶۱ سال زندگی کرد<ref>نیک نژاد، همان، ۶۴، ۱۰۳؛ صفی زاده، مقدمه، ۲۳</ref>. او در ۳۲ سالگی دعوت و تبلیغ مرام یارسان را آغاز نمود و گفته شده که در [[همدان]] با [[بابا طاهر]] دیدار داشته <ref>همانجا</ref>. جالب توجه اینکه به جز باباطاهر، [[عطار نیشابوری|شیخ عطار]] و [[عین القضات همدانی]] هم در زمره یاران او نام برده شده‌اند<ref>جیحون آبادی، ۲۸۷، ۲۸۸، ۲۹۳</ref>.

شاه خوشین، پیوسته در سفر بود<ref>همو، ۳۰۲</ref> و گویند به مناسبتهای مختلف معجزاتی از او سر می‌زد<ref>همو، ۲۸۱، ۳۰۱</ref>. مرگ او در ۴۶۷ق روی داد. روایت کرده‌اند وقتی که با یاران در لرستان بود، برای شنا به رودی به نام [http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%A8 گاماسیاب ] (گاماسب) وارد شد، اما از آنجا بیرون نیامد، و اهل حق گفته‌اند که از همان رودخانه به [[عالم غیب]] رفت.<ref>همو، ۳۰۳؛ صفی زاده، همان، ۲۴؛ نیک نژاد، همانجا</ref>.

[[پرونده:زیارتگاه داود یارسان.JPG|بندانگشتی|زیارتگاه حضرت داود در روستای زرده]]پس از شاه خوشین، مظهر ذات الهی در بشر، [[بابا ناعوث]]، یا «نااوس» بود که همچون شاه خوشین از دختری بکر به دنیا آمد<ref>جیحون آبادی، ۳۰۴</ref>. نام اصلی او ابراهیم و فرزند احمدجاف بود که در ۴۷۷ق در سرزمین [[اورامان]] چشم به جهان گشود، در [[عرفان]] طی طریق کرد و راه و روش یارسان را تبلیغ نمود. مردم، نخست نظر مساعدی به او - که مجنونانه می‌زیست - نداشتند، اما بعداً ارادتمندانش فراوان شدند<ref>صفی زاده، همانجا، نیز حاشیه، ۱۶۷؛ نیز نک: نیک نژاد، همان، ۷۰</ref> و اهل حق این را به سبب معجزاتی می‌دانند که از او صادر شد<ref>جیحون آبادی، ۳۰۵-۳۱۰</ref>.

*سپس نوبت به [[شاه ویس قلی]] (قرمزی) رسید<ref>«تذکره اعلی »، ۹۷ به بعد</ref> که در ۸۱۰ق در [[کردستان]] به دنیا آمد. وی اشعاری هم داشته که در کتابچه «دوره قرمزی» گرد آمده است <ref>صفی زاده، مشاهیر...، ۱۳۵، بزرگان...، ۸۹</ref>.

*ظهور بعدی خداوند، پس از قرمزی، در [[محمد بیگ]] (لرستانی) بود<ref>«تذکره اعلی »، ۱۲۴- ۱۲۵</ref>.

*پس از محمد بیگ، خداوند در خان آتش ظهور یافت (همان، ۱۳۱-۱۳۲). خان آتش یا [[آتش بیگ]] که در اوایل قرن ۱۱ق می‌زیست، خاندانی با عنوان آتش بیگی تشکیل داد<ref>صفی زاده، مشاهیر، ۱۴۵، بزرگان، ۱۰۹</ref>.

مظاهر الوهیت البته به همینها محدود نمی‌شوند و بسیاری از شخصیتهای دینی و عرفانی این آیین در زمره اینانند؛ مثلاً بنابر «دوره چهل تن »، [[موسی بن عمران|موسای کلیم]] یکی از مظاهر الهی بود<ref>۴۴۰-۴۴۱</ref>؛ در «بارگه بارگه »، [[بابا طاهر]] محل تجلی الهی <ref>ص ۱۳۱-۱۳۲</ref>، و [[حاج بکتاش]] محل حلول ذات خداوند است <ref>همان، ۱۴۹</ref>. البته رشته مظهریت به همین جا ختم نمی‌شود، چنانکه در ''شاهنامه حقیقت '' آمده، [[منصور حلاج]] مظهر داوود (از هفتن) است <ref>جیحون آبادی، ۲۶۰</ref> و بنابر «بارگه بارگه »، حلاج همان داوود است <ref>ص ۱۵۱</ref>. برحسب ابیات ۵۰۲۸ تا ۵۰۹۶ شاهنامه حقیقت، [[شمس تبریزی]] تجسد دوباره حلاج بود، اما جالب توجه آنکه وی در بطن دختر دوشیزه [[جلال الدین محمد بلخی|مولوی]] هستی یافت و بعد باز به نزد مولانا برگشت و او مرید بی‌چون و چرای وی شد<ref>همو، ۲۶۱- ۲۶۵</ref>. همچنین، بنابر بیت ۵۰۱۸ شاهنامه حقیقت <ref>همو، ۲۶۱</ref>، مولوی، مظهر [[حضرت محمد]] (ص) بود.