پرش به محتوا

سنان بن انس نخعی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۳۵۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ دسامبر ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=دسامبر|روز=۱۴|سال=۲۰۱۵|چند = 2}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=دسامبر|روز=۱۴|سال=۲۰۱۵|چند = ۲}}
'''سنان بن انس بن عمرو نخعی''' از [[لشکر عمر بن سعد|لشکریان عمر بن سعد]] در [[واقعه عاشورا]] که بنا بر برخی نقل‌ها، سر [[حسین بن علی]](ع) را از تن جدا کرد.
'''سنان بن انس بن عمرو نخعی''' از [[لشکر عمر بن سعد|لشکریان عمر بن سعد]] در [[واقعه عاشورا]] که بنا بر برخی نقل‌ها، سر [[حسین بن علی]](ع) را از تن جدا کرد.


==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
پدر او ابوعمرو و پدر بزرگش انس نام داشت و او را به اسم پدربزرگش می‌شناختند. سنان در [[کوفه]] متولد شد اما تاریخ ولادتش معلوم نیست. بنا بر نقل [[ابن ابی الحدید]] از ابن هلال ثقفی، سنان در زمان [[خلافت]] [[علی(ع)]]، کودک بوده است و آن حضرت خبر می‌دهند که فرزند [[رسول خدا]] به دست او کشته خواهد شد.<ref> ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۲۸۶.</ref> سنان، برادرزادۀ [[مالک اشتر]] بود.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/note/fa/5630/#list شمر چگونه شمر شد]</ref> برخی تواریخ، سنان را جنگجو و شاعری سبک سر و مجنون دانسته‌اند.<ref>انساب الاشراف، ج ۳، ص ۲۰۴.</ref> در تاریخ مرگ او اختلاف است.
پدر او ابوعمرو و پدر بزرگش انس نام داشت و او را به اسم پدربزرگش می‌شناختند. سنان در [[کوفه]] متولد شد اما تاریخ ولادتش معلوم نیست. بنا بر نقل [[ابن ابی الحدید]] از ابن هلال ثقفی، سنان در زمان [[خلافت]] [[علی(ع)]]، کودک بوده است و آن حضرت خبر می‌دهند که فرزند [[رسول خدا]] به دست او کشته خواهد شد.<ref> ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۲،ص۲۸۶.</ref> سنان، برادرزادۀ [[مالک اشتر]] بود.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/note/fa/5630/#list شمر چگونه شمر شد]</ref> برخی تواریخ، سنان را جنگجو و شاعری سبک سر و مجنون دانسته‌اند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۳،ص۲۰۴.</ref> در تاریخ مرگ او اختلاف است.


==روز عاشورا==
==روز عاشورا==
خط ۹: خط ۹:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|أوقر رکابی فضّة و ذهبا|فقد قتلت سید المحجبا}}
{{ب|أوقر رکابی فضّة و ذهبا|فقد قتلت سید المحجبا}}
{{ب|قتلت خیر الناس أما و أبا|و خیرهم اذ ینسبون النسبا<ref> ابن اثیر، اسدالغابة، ج ۱، ص ۴۹۹.</ref>}}
{{ب|قتلت خیر الناس أما و أبا|و خیرهم اذ ینسبون النسبا<ref> ابن اثیر، اسدالغابة، ج۱،ص۴۹۹.</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{{وسطچین}}<small>رکابم را از طلا و نقره سنگین کن که من آقای والامقامی را کشته‌ام{{سخ}}من بهترین مردم را از نظر مادر و پدر و بهترین همه مردم را از حیث دودمان و نسب به قتل رساندهام!</small>{{پایان}}
{{وسطچین}}<small>رکابم را از طلا و نقره سنگین کن که من آقای والامقامی را کشته‌ام{{سخ}}من بهترین مردم را از نظر مادر و پدر و بهترین همه مردم را از حیث دودمان و نسب به قتل رساندهام!</small>{{پایان}}
عمر بن سعد با شنیدن این اشعار به وی پرخاش کرده و او را به داخل خیمه برد و پس زدن وی با تازیه گفت: اگر عبیدالله این سخنانت را بشنود گردنت را می‌زند.<ref> بلاذری، أنساب ‏الأشراف، ج‏3، ص205.</ref>
عمر بن سعد با شنیدن این اشعار به وی پرخاش کرده و او را به داخل خیمه برد و پس زدن وی با تازیه گفت: اگر عبیدالله این سخنانت را بشنود گردنت را می‌زند.<ref> بلاذری، أنساب الأشراف، ج‌۳، ص۲۰۵.</ref>


در برخی روایات گفته شده است که وی بر سینۀ امام نشست و سر او را از قفا جدا کرد.<ref> خوارزمی، مقتل الحسین، ج ۲، ص۴۱ـ۴۲؛ مفید، الارشاد، ج۲ ص۱۱۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج 3، ص203؛ طبری، تاریخ، ج ۵، ص۴۵۳.</ref>
در برخی روایات گفته شده است که وی بر سینۀ امام نشست و سر او را از قفا جدا کرد.<ref> خوارزمی، مقتل الحسین، ج ۲، ص۴۱۴۲؛ مفید، الارشاد، ج۲ ص۱۱۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج ۳، ص۲۰۳؛ طبری، تاریخ، ج ۵، ص۴۵۳.</ref>


منابع تاریخی و جز آن، بریدن سر امام حسین(ع) را به خولی<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۹۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۰۴، ۲۱۸؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۱۹، ج۶، ص۲۴۴؛ ابن سعد، الطبقات، ج۱، ص۴۷۴، ۴۷۵؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۷۲؛ اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۵۱.</ref>، [[سنان بن انس]]<ref> ابومخنف، وقعة الطف، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۵۳؛ ابن جوزی، المنتظم، ج۵، ص۳۴۱؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۴، ص۱۹۸، ج۴۵، ص۵۵؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۴، ص۷۷.</ref> [[شمر بن ذی الجوشن]]<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۱۲؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۴، ص۷۷؛ سماوی،ابصارالعین، ص۳۷.</ref> و [[شبل بن یزید اصبحی|شبل یزید]]<small>(برادر خولی)</small><ref>دینوری، اخبارالطوال، ص۲۵۸.</ref> نسبت داده‌اند.
منابع تاریخی و جز آن، بریدن سر امام حسین(ع) را به خولی<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۹۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۰۴، ۲۱۸؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۱۹، ج۶، ص۲۴۴؛ ابن سعد، الطبقات، (طبقه خامسه ج۱)، ص۴۷۴، ۴۷۵؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۷۲؛ اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۵۱.</ref>، [[سنان بن انس]]<ref> ابومخنف، وقعة الطف، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۵۳؛ ابن جوزی، المنتظم، ج۵، ص۳۴۱؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۴، ص۱۹۸، ج۴۵، ص۵۵؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۴، ص۷۷.</ref> [[شمر بن ذی الجوشن]]<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۱۲؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۴، ص۷۷؛ سماوی،ابصارالعین، ص۳۷.</ref> و [[شبل بن یزید اصبحی|شبل یزید]]<small>(برادر خولی)</small><ref>دینوری، اخبارالطوال، ص۲۵۸.</ref> نسبت داده‌اند.


==پس از عاشورا==
==پس از عاشورا==
در هنگام آشفتگی اوضاع کوفه پس از مرگ [[یزید]]، سنان که به عنوان یکی از قاتلان اصلی حسین(ع) شناخته می‌شد؛ زندگی پنهانی در پیش گرفت و در برخی از نقل‌ها، پس از قیام [[مختار ثقفی]]، از [[کوفه]] خارج شد و به [[بصره]] و اطراف آن گریخت.<ref>البدایة و النهایة؛ ج ۸؛ ص ۲۷۲.</ref> در برخی منابع آمده که سنان به دست یاران مختار ثقفی کشته شد؛ و برخی منابع، مرگ او را در زمان امارت [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج ثقفی]] بر کوفه دانسته‌اند.<ref>انساب الاشراف؛ ج ۶، ص ۴۱۰.</ref>
در هنگام آشفتگی اوضاع کوفه پس از مرگ [[یزید]]، سنان که به عنوان یکی از قاتلان اصلی حسین(ع) شناخته می‌شد؛ زندگی پنهانی در پیش گرفت و در برخی از نقل‌ها، پس از قیام [[مختار ثقفی]]، از [[کوفه]] خارج شد و به [[بصره]] و اطراف آن گریخت.<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج ۸،ص۲۷۲.</ref> در برخی منابع آمده که سنان به دست یاران مختار ثقفی کشته شد؛ و برخی منابع، مرگ او را در زمان امارت [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج ثقفی]] بر کوفه دانسته‌اند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج ۶،ص۴۱۰.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۲۵: خط ۲۵:


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{ستون-شروع}}
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف؛‌دار التعارف للمطبوعات؛ بیروت؛ ۱۹۷۷.
* ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغه، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۴ق.
* ابن اثیر، علی بن محمد؛ اسد الغابة فی معرفة الصحابة؛‌ دار الفکر؛ بیروت؛ ۱۴۰۹ ه‍.ق.
* ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة،‌دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ق.
* ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله؛ شرح نهج البلاغه؛ کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی؛ قم؛ ۱۴۰۴ ه‍.ق.
* ابن اثیر، علی محمد، الکامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
* خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، چاپ محمد سماوی، قم ۱۳۸۱/۱۴۲۳.
* ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
* طبری، تاریخ، (بیروت)
* ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبد القادر عطا،‌دار الکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* محمدی ری شهری، محمد؛ دانشنامه امام حسین(ع)؛ دارالحدیث؛ قم؛ ۱۳۸۸ ه‍.ش.
* ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری(طبقه خامسه ج۱)، تحقیق: محمد بن صامل السلمی، مکتبة الصدیق، الطائف، ۱۴۱۴ق/۱۹۹۳م.
* مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم، ۱۴۱۳.
* ابن شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب(ع)، مؤسسه انتشارات علامه، قم، ۱۳۷۹ق.
* ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق: علی محمد البجاوی، دارالجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
* ابومخنف کوفی، وقعة الطف، جامعه مدرسین، چاپ سوم، قم، ۱۴۱۷ق.
* اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة، مکتبة بنی هاشمی، تبریز، ۱۳۸۱ق.
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب‌الأشراف(ج۳)، تحقیق: محمد باقر المحمودی، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۹۷۷ق/۱۳۹۷م.
* بلاذری، احمد بن یحیی، کتاب جمل من انساب‌الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
* خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، چاپ محمد سماوی، قم ۱۳۸۱ش/۱۴۲۳ق.
* دینوری، احمد بن داوود، الأخبار الطوال، تحقیق: عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، منشورات الرضی، قم، ۱۳۶۸ش.
* سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، ۱۴۱۹ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* مجلسی، بحارالأنوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.
* مفید، الإرشاد، انتشارات کنگره جهانی شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ق.
{{پایان}}
{{پایان}}