آل ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آلِ ابی‌طالب'''، خاندان [[ابوطالب]] بن [[عبدالمطلب]] بن [[هاشم بن عبدمناف]]، (درگذشته حدود ۶۱۹م) عموی [[پیامبر اسلام]](ص). [[علی بن ابی طالب]](ع)، امام اول [[شیعیان]] و [[جعفر بن ابی طالب]]، از شخصیت‌های برجسته این خاندان هستند.  

آل ابی طالب، به خاندان ابوطالب بن عبدالمطلب گفته می‌شود. در کتاب‌های رجال و تاریخ و انساب، از این خاندان با عناوین گوناگونی یاد شده است: بنی ابی طالب، طالبیین و بنی هاشم طالبی، در مقابل بنی هاشم [[عباسیان|عباسی]].<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۹۴؛ طوسی، الفهرست، ۱۳۵۱ش، ص۱۹۱-۱۹۲؛ نخجوانی، تجارب السف، ۱۳۵۷ش، ص۱۰۸؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۱۵، ۳۲۳، ۳۲۴.</ref> این خاندان مکی الاصل بوده، اما بعدها افرادی از آن در [[مدینه]]، [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[عراق]]، [[مصر]] و [[ایران]] و دیگر سرزمین‌ها ساکن شده‌اند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲-۳۵.</ref>

ابوطالب چهار پسر به نام‌های [[طالب بن‌ابی‌طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی‌طالب|عقیل]]،‌ [[جعفر بن‌ابی طالب|جعفر]] و [[علی(ع)]] و دو دختر به نام [[فاخته بنت ابی طالب|ام هانی]] (فاخِته) و [[جمانه بنت ابی طالب|جُمانَه]] داشته است.<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۵۸-۱۶۷.</ref> در برخی منابع، رَیطَه (أسماء) نیز دختر او دانسته شده است. همه فرزندان ابوطالب از [[فاطمه بنت اسد]] متولد شده‌اند. گفته شده وی فرزند دیگری به نام «طلیق» از همسری به اسم «علّه» داشته است.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج ۱، ص۱۲۱، ۱۲۲.</ref>

 

پسران ابوطالب به ترتیب تولد عبارتند از:

* [[طالب بن ابی طالب]]، بزرگترین فرزند [[ابوطالب]] که از زندگی وی آگاهی دقیقی در دست نیست. وی در [[جنگ بدر]] با اجبارِ مشرکان حضور داشت و بنابر قولی پس از شکست خوردن [[قریش]] ناپدید شد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۱۲۱.</ref> او فرزندی نداشته است.<ref>ابن کلبی، جمهرة النسب، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۲۸؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۲۰.</ref>

 

* [[عقیل بن ابی طالب|عَقیل بن ابی طالب]]، (درگذشته ۶۰ق)، عالم به انساب [[قریش]] و یکی از چهار داور و حَکَم مشهور عرب و راوی حدیث است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۳۴۲ش، ج۳، ص۴۲۳-۴۲۴.</ref> با اکراه در [[جنگ بدر]] علیه مسلمانان شرکت کرد و اسیر شد و با فدیه‌ای که عموی او [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] پرداخت، آزاد شد و به گفتۀ [[ابن قتیبه]] بلافاصله پس از آزادی مسلمان شد.<ref>ابن قتیبة، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۵۶.</ref> برخی دیگر، مسلمان شدن وی را پیش از [[حدیبیه|صلح حُدیبه]]، یا در [[فتح مکه]] دانسته‌اند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹.</ref>

 

منابع تاریخی، بیش از ۲۰ فرزند برای عقیل برشمرده‌اند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۴۲؛ زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ج۳، ص۸۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹، ۷۱.</ref> که از آن میان، [[مسلم بن عقیل]] در جریان [[قیام عاشورا]] در [[کوفه]] شهید شد و همچنین چهار تن دیگر از فرزندان عقیل یعنی [[عبدالله بن عقیل|عبدالله اکبر]]، عبدالرحمن، جعفر اکبر و محمد، در کربلا شهید شدند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۷۰، ۷۷.</ref> از مسلم بن عقیل، دو فرزند به نام‌های [[محمد بن مسلم بن عقیل|محمد]] و [[عبدالله بن مسلم بن عقیل|عبدالله]] در [[کربلا]] [[شهید]] شدند.<ref>زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ص۸۴.</ref>

 

نسل [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، تنها از طریق محمد ادامه یافت. چنانکه بنی مرقوع در [[طبرستان]]، بنی همام و بنی غلق در [[نصیبین|نُصَیبین]]، فرزندان ابن قرشیه در [[مصر]]، بنی عقیل در [[یمن]] و [[قم]] و [[اصفهان]] و فسا و [[کوفه]] و بنی اوقص در کرمان و طبرستان و [[خراسان]] از بازماندگان او دانسته شده‌اند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲-۳۵.</ref>

 

* [[جعفر بن ابی طالب|جعفربن ابی طالب]] (درگذشته ۸ق) مشهور به ذوالجناحین و ذوالهجرتین و جعفر طیار، ۱۰ سال از [[امام علی]](ع) بزرگ‌تر و ۱۰ سال از [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] کوچک‌تر بود. او به همراه همسرش [[اسماء بنت عمیس|اسماء دختر عُمیس]] مسلمان شد و ریاست مسلمانان مهاجر به [[حبشه]] را به عهده گرفت و روز [[فتح خبیر]] به [[مدینه]] بازگشت. وی سی و دومین کسی بود که مسلمان شد و نخستین یا دومین فرمانده سپاه اسلام در [[جنگ موته]] دانسته شده‌و در همان جنگ به [[شهادت]] رسید.<ref>ابن کلبی، جمهرة‌ النسب، ۱۴۰۳ق،، ص۱۲۹-۱۳۰؛ ابن هشام، السیرة النبویة، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۲۷۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۱۲۱؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۵.</ref>

 

از [[جعفر بن ابی طالب]] هشت فرزند پسر باقی ماند که از آن میان محمدِ اکبر در [[جنگ صفین]] با عموی خود [[علی بن ابی طالب]](ع) بود و به شهادت رسید و همچنین [[عون بن جعفر بن ابیطالب|عون]] و محمدِ اصغر در [[کربلا]] شهید شدند. نسل جعفر از طریق عبداللهِ اکبر ادامه یافت. خاندان جعفر بن ابی طالب بعدها به شاخه‌های متعدد تقسیم شد و در [[حجاز]]، [[عراق]]، [[مصر]]، [[دمشق]]، [[مغرب]]، [[هرات]]، [[بلخ]]، [[بخارا]]، [[اصفهان]]، [[اهواز]]، [[آذربایجان (منطقه)|آذربایجان]]، [[گرگان]]، [[طبرستان]]، [[قزوین]]، [[کرمان]] و [[شوشتر]] سکونت داشته‌اند.<ref>زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ص۸۰-۸۳؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۷، ۲۰۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۳؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۳۴۲ش، ج۲، ص۲۸۷؛ ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۶-۵۷؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۲۴.</ref>

* علی بن ابی طالب (۲۳ قبل از [[هجرت]] - ۴۰[[قمری|ق]])، امام اول [[شیعیان]]، [[صحابه|صحابی]]، راوی، پسرعمو و داماد [[پیامبر اکرم (ص)]]، کاتب وحی، اولین مسلمان و چهارمین [[خلافت|خلیفه]] از [[خلفای راشدین]] نزد [[اهل سنت]] است. وی همسر [[حضرت فاطمه]] (س)، پدر و جد ۱۱ [[امامان شیعه|امام شیعه]] است. هنگامی که قریش قصد کشتن پیامبر (ص) را داشتند، او در بستر پیامبر خوابید تا دشمنان گمراه شوند و بدین طریق پیامبر (ص) مخفیانه [[هجرت به مدینه|هجرت]] کرد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۵۹.</ref> پیامبر (ص) [[عقد اخوت]] خود را با وی بست.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص١۶۲.</ref> تمام سادات فرزندان حضرت فاطمه(س)، از نسل امام علی(ع) هستند.{{مدرک}}