کاربر ناشناس
آل ابیطالب: تفاوت میان نسخه‌ها
حذف برخی مطالب اضافی
imported>Maytham بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Hasaninasab (حذف برخی مطالب اضافی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''آلِ ابیطالب''' خاندان [[ابوطالب]] بن [[عبدالمطلب]] بن [[هاشم بن عبدمناف]] (درگذشته حدود ۶۱۹م) عموی [[پیامبر اسلام]](ص). [[علی بن ابی طالب]](ع) امام اول [[شیعیان]] و [[جعفر بن ابی طالب]] از شخصیت‌های برجسته این خاندان هستند. | '''آلِ ابیطالب''' خاندان [[ابوطالب]] بن [[عبدالمطلب]] بن [[هاشم بن عبدمناف]] (درگذشته حدود ۶۱۹م) عموی [[پیامبر اسلام]](ص). | ||
[[علی بن ابی طالب]](ع) امام اول [[شیعیان]] و [[جعفر بن ابی طالب]] از شخصیت‌های برجسته این خاندان هستند. | |||
==مفهوم شناسی== | ==مفهوم شناسی== | ||
{{اصلی|ابوطالب}} | {{اصلی|ابوطالب}} | ||
آل ابی طالب به خاندان ابوطالب بن عبدالمطلب گفته می‌شود. در کتاب‌های رجال و تاریخ و انساب از این خاندان با عناوین گوناگونی یاد شده است: بنی ابی طالب، طالبیین و بنی هاشم طالبی در مقابل بنی هاشم [[عباسیان|عباسی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۹۴؛ طوسی، الفهرست، ۱۳۵۱ش، ص۱۹۱-۱۹۲؛ نخجوانی، تجارب السف، ۱۳۵۷ش، ص۱۰۸؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۱۵، ۳۲۳، ۳۲۴.</ref> این خاندان مکی الاصل بوده، اما بعدها افرادی از آن در [[مدینه]]، [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[عراق]]، [[مصر]] و [[ایران]] و دیگر جاها ساکن شده‌اند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲-۳۵.</ref> | آل ابی طالب به خاندان ابوطالب بن عبدالمطلب گفته می‌شود. در کتاب‌های رجال و تاریخ و انساب از این خاندان با عناوین گوناگونی یاد شده است: بنی ابی طالب، طالبیین و بنی هاشم طالبی در مقابل بنی هاشم [[عباسیان|عباسی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۹۴؛ طوسی، الفهرست، ۱۳۵۱ش، ص۱۹۱-۱۹۲؛ نخجوانی، تجارب السف، ۱۳۵۷ش، ص۱۰۸؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۱۵، ۳۲۳، ۳۲۴.</ref> این خاندان مکی الاصل بوده، اما بعدها افرادی از آن در [[مدینه]]، [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[عراق]]، [[مصر]] و [[ایران]] و دیگر جاها ساکن شده‌اند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲-۳۵.</ref> | ||
== | ==نسل ابوطالب از پسران== | ||
ابوطالب چهار پسر داشت. پسران او به ترتیب سن [[طالب بن‌ابی‌طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابیطالب|عقیل]]، [[جعفر بن‌ابی طالب|جعفر]] و [[علی(ع)]] بودند. برای او دو دختر نیز ذکر کرده‌اند: [[فاخته بنت ابی طالب|ام هانی]] (فاخِته) و [[جمانه بنت ابی طالب|جُمانَه]].<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۵۸-۱۶۷.</ref> در برخی منابع برای او دختر دیگری به نام رَیطَه (أسماء) نیز ذکر شده است. همه فرزندان او از [[فاطمه بنت اسد]] بوده است. گفته شده وی فرزند دیگری به نام «طلیق» از همسری به اسم «علّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج ۱، ص۱۲۱، ۱۲۲.</ref> | ابوطالب چهار پسر داشت. پسران او به ترتیب سن [[طالب بن‌ابی‌طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابیطالب|عقیل]]، [[جعفر بن‌ابی طالب|جعفر]] و [[علی(ع)]] بودند. برای او دو دختر نیز ذکر کرده‌اند: [[فاخته بنت ابی طالب|ام هانی]] (فاخِته) و [[جمانه بنت ابی طالب|جُمانَه]].<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۵۸-۱۶۷.</ref> در برخی منابع برای او دختر دیگری به نام رَیطَه (أسماء) نیز ذکر شده است. همه فرزندان او از [[فاطمه بنت اسد]] بوده است. گفته شده وی فرزند دیگری به نام «طلیق» از همسری به اسم «علّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج ۱، ص۱۲۱، ۱۲۲.</ref> | ||
پسران ابوطالب بدین شرحند: | |||
* [[طالب بن ابی طالب]]: بزرگترین فرزند [[ابوطالب]] که از زندگی وی آگهی دقیقی در دست نیست. وی در [[جنگ بدر]] با اجبارِ مشرکان حضور داشت و بنابر قولی پس از شکست خوردن [[قریش]] ناپدید شد. (در میان کشته شدگان و اسیران نبود و به [[مکه]] نیز بازنگشت)<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۱۲۱.</ref> برخی گفته‌اند که از جنگ منصرف شد و با همراهان خود به مکه بازگشت و اندکی پس از آن درگذشت<ref>ابن هشام، السیرة‌النبویة، دار احیاء التراث العربی، ج۲، ص۲۷۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۲.</ref> و بعضی نقل کرده‌اند که به [[یمن]] یا به [[شام]] رفت و در میان راه درگذشت. و نیز گفته‌اند که در دریا غرق شد.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۰.</ref> او فرزندی نداشت و از او نسلی باقی نماند.<ref>ابن کلبی، جمهرة‌النسب، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۲۸؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۲۰.</ref> | |||
* ابویزید [[عقیل بن ابی طالب|عَقیل بن ابی طالب]]، (د ۶۰ق/۶۸۰م) عالم به انساب [[قریش]] و عرب و یکی از ۴ داور مشهور عرب و راوی حدیث است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۳۴۲ش، ج۳، ص۴۲۳-۴۲۴.</ref> با اکراه در [[جنگ بدر]] شرکت کرد و اسیر شد و با فدیه‌ای که عموی او [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] پرداخت، آزاد گشت و به گفتۀ [[ابن قتیبه]] بلافاصله پس از آزادی مسلمان شد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۵۶.</ref> گفته‌اند پیش از [[حدیبیه|صلح حُدیبه]]، یا در [[فتح مکه]] مسلمان شد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹.</ref> | |||
[[طالب بن ابی طالب]] | :::::فرزندان وی: یزید، سعید، جعفر اکبر، ابوسعید احوب، مسلم، عبدالله اکبر، عبدالرّحمن، عبدالله اصغر، علی، جعفر، اصغر، حمزه، عثمان، محمد، عبیدالله، ام هانی، رمله، اسماء، فاطمه، ام قاسم، زینب و ام نعمان<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۴۲؛ زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ج۳، ص۸۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹، ۷۱.</ref> [[مسلم بن عقیل]] (هـ م) در [[کوفه]] شهید شد و [[عبدالله بن عقیل|عبدالله اکبر]] و عبدالرحمن و جعفراکبر و محمدبن عقیل در کربلا شهید شدند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۷۰، ۷۷.</ref> از مسلم بن عقیل نیز دو فرزند به نام‌های [[محمد بن مسلم بن عقیل|محمد]] و [[عبدالله بن مسلم بن عقیل|عبدالله]] در [[کربلا]] [[شهید]] شدند.<ref>زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ص۸۴.</ref> | ||
:::::نسل [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] تنها از طریق محمد ادامه یافت. چنانکه بنی مرقوع در [[طبرستان]]، بنی همام و بنی غلق در [[نصیبین|نُصَیبین]]، فرزندان ابن قرشیه در [[مصر]]، بنی عقیل در [[یمن]] و [[قم]] و [[اصفهان]] و فسا و [[کوفه]] و بنی اوقص در کرمان و طبرستان و [[خراسان]] از بازماندگان او بودند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲-۳۵.</ref> | |||
* ابوعبدالله [[جعفر بن ابی طالب|جعفربن ابی طالب]] (د ۸ق/۶۲۹م) مشهور به ذوالجناحین و ذوالهجرتین و جعفر طیار. ۱۰ سال از [[امام علی]](ع) بزرگ‌تر و ۱۰ سال از [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] کوچک‌تر بود. او سی و دومین نفری است که با همسرش [[اسماء بنت عمیس|اسماء دختر عُمیس]] مسلمان شد و ریاست مسلمانان مهاجر به [[حبشه]] را به عهده گرفت و روز [[فتح خبیر]] به [[مدینه]] بازگشت. وی نخستین و به قولی دومین فرمانده سپاه اسلام در [[جنگ موته]] بود و در همان جنگ به [[شهادت]] رسید.<ref>ابن کلبی، جمهرة‌النسب، ۱۴۰۳ق،، ص۱۲۹-۱۳۰؛ ابن هشام، السیرة‌النبویة،دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۲۷۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۱۲۱؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۵.</ref> | |||
:::::از [[جعفر بن ابی طالب]] ۸ فرزند پسر باقی ماند: عبدالله، عون، محمداکبر، محمداصغر، حمید، حسین، عبدالله اصغر و عبدالله اکبر. محمداکبر در [[جنگ صفین]] با عموی خود [[علی بن ابی طالب]](ع) بود و به شهادت رسید. [[عون بن جعفر بن ابیطالب|عون]] و محمد اصغر در [[کربلا]] شهید شدند. | |||
ابویزید [[عقیل بن ابی طالب|عَقیل بن ابی طالب]]، (د ۶۰ق/۶۸۰م) عالم به انساب [[قریش]] و عرب و یکی از ۴ داور مشهور عرب و راوی حدیث است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۳۴۲ش، ج۳، ص۴۲۳-۴۲۴.</ref> با اکراه در [[جنگ بدر]] شرکت کرد و اسیر شد و با فدیه‌ای که عموی او [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] پرداخت، آزاد گشت و به گفتۀ [[ابن قتیبه]] بلافاصله پس از آزادی مسلمان شد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۵۶.</ref> گفته‌اند پیش از [[حدیبیه|صلح حُدیبه]]، یا در [[فتح مکه]] مسلمان شد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹.</ref> | :::::نسل جعفر از طریق عبدالله اکبر ادامه یافت. خاندان جعفر بن ابی طالب بعدها به شاخه‌های متعدد تقسیم شد: بنی عریض، بنی موسی الجون، بنی جعفر، بنی عجزه، بنی یوسف بن عبدالله، بنی جَحَّاف، بنی داوود، بنی ادریس، بنی الهراج، بنی یار، و جعافره. اینان در [[حجاز]]، [[عراق]]، [[مصر]]، [[دمشق]]، [[مغرب]]، [[هرات]]، [[بلخ]]، [[بخارا]]، [[اصفهان]]، [[اهواز]]، [[آذربایجان (منطقه)|آذربایجان]]، [[گرگان]]، [[طبرستان]]، [[قزوین]]، [[کرمان]] و [[شوشتر]] سکونت داشته‌اند.<ref>زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ص۸۰-۸۳؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۷، ۲۰۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۳؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۳۴۲ش، ج۲، ص۲۸۷؛ ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۶-۵۷؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۲۴.</ref> | ||
* علی بن ابی طالب (۲۳ قبل از [[هجرت]] - ۴۰[[قمری|ق.]]) ، امام اول [[شیعیان]]، [[صحابه|صحابی]]، راوی، پسرعمو و داماد [[پیامبر اکرم (ص)]]، کاتب وحی، اولین مسلمان و چهارمین [[خلافت|خلیفه]] از [[خلفای راشدین]] نزد [[اهل سنت]] است. وی همسر [[حضرت فاطمه]] (س) و پدر و جد ۱۱ [[امامان شیعه|امام شیعه]] است. هنگامی که قریش قصد کشتن پیامبر (ص) را داشتند، او در بستر پیامبر خوابید تا دشمنان گمراه شوند و بدین طریق پیامبر (ص) مخفیانه [[هجرت به مدینه|هجرت]] کرد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۵۹.</ref> پیامبر (ص) [[عقد اخوت]] خود را با وی بست.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص١۶۲.</ref> تمام سادات فرزندان حضرت فاطمه(س)، از نسل امام علی(ع) هستند.{{مدرک}} | |||
فرزندان وی: یزید، سعید، جعفر اکبر، ابوسعید احوب، مسلم، عبدالله اکبر، عبدالرّحمن، عبدالله اصغر، علی، جعفر، اصغر، حمزه، عثمان، محمد، عبیدالله، ام هانی، رمله، اسماء، فاطمه، ام قاسم، زینب و ام نعمان<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۴۲؛ زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ج۳، ص۸۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹، ۷۱.</ref> | |||
[[مسلم بن عقیل]] (هـ م) در [[کوفه]] شهید شد و [[عبدالله بن عقیل|عبدالله اکبر]] و عبدالرحمن و جعفراکبر و محمدبن عقیل در کربلا شهید شدند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۷۰، ۷۷.</ref> | |||
از مسلم بن عقیل نیز دو فرزند به نام‌های [[محمد بن مسلم بن عقیل|محمد]] و [[عبدالله بن مسلم بن عقیل|عبدالله]] در [[کربلا]] [[شهید]] شدند.<ref>زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ص۸۴.</ref> | |||
نسل [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] تنها از طریق محمد ادامه یافت. چنانکه بنی مرقوع در [[طبرستان]]، بنی همام و بنی غلق در [[نصیبین|نُصَیبین]]، فرزندان ابن قرشیه در [[مصر]]، بنی عقیل در [[یمن]] و [[قم]] و [[اصفهان]] و فسا و [[کوفه]] و بنی اوقص در کرمان و طبرستان و [[خراسان]] از بازماندگان او بودند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲-۳۵.</ref> | |||
ابوعبدالله [[جعفر بن ابی طالب|جعفربن ابی طالب]] (د ۸ق/۶۲۹م) مشهور به ذوالجناحین و ذوالهجرتین و جعفر طیار. ۱۰ سال از [[امام علی]](ع) بزرگ‌تر و ۱۰ سال از [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] کوچک‌تر بود. | |||
او سی و دومین نفری است که با همسرش [[اسماء بنت عمیس|اسماء دختر عُمیس]] مسلمان شد و ریاست مسلمانان مهاجر به [[حبشه]] را به عهده گرفت و روز [[فتح خبیر]] به [[مدینه]] بازگشت. وی نخستین و به قولی دومین فرمانده سپاه اسلام در [[جنگ موته]] بود و در همان جنگ به [[شهادت]] رسید.<ref>ابن کلبی، جمهرة‌النسب، ۱۴۰۳ق،، ص۱۲۹-۱۳۰؛ ابن هشام، السیرة‌النبویة،دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۲۷۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۱۲۱؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۵.</ref> | |||
نسل جعفر از طریق عبدالله اکبر ادامه یافت. خاندان جعفر بن ابی طالب بعدها به شاخه‌های متعدد تقسیم شد: بنی عریض، بنی موسی الجون، بنی جعفر، بنی عجزه، بنی یوسف بن عبدالله، بنی جَحَّاف، بنی داوود، بنی ادریس، بنی الهراج، بنی یار، و جعافره. | |||
اینان در [[حجاز]]، [[عراق]]، [[مصر]]، [[دمشق]]، [[مغرب]]، [[هرات]]، [[بلخ]]، [[بخارا]]، [[اصفهان]]، [[اهواز]]، [[آذربایجان (منطقه)|آذربایجان]]، [[گرگان]]، [[طبرستان]]، [[قزوین]]، [[کرمان]] و [[شوشتر]] سکونت داشته‌اند.<ref>زبیری، نسب قریش، ۱۹۵۱م، ص۸۰-۸۳؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۷، ۲۰۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۳؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۳۴۲ش، ج۲، ص۲۸۷؛ ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۶-۵۷؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۲۴.</ref> | |||
== دیگران == | |||
از دیگر نامداران آل ابی طالب، ثعالبه، هواشم و بنی صالح را می‌توان نام برد. | از دیگر نامداران آل ابی طالب، ثعالبه، هواشم و بنی صالح را می‌توان نام برد. | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[ایمان ابوطالب]] | * [[ایمان ابوطالب]] | ||
| خط ۵۲: | خط ۳۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، قم، منشورات مکتبة آیة الله المرعشی، ۱۴۰۴ق. | * ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، قم، منشورات مکتبة آیة الله المرعشی، ۱۴۰۴ق. | ||
* ابن اثیر، عزالدین، اسدالغابه، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۴۲ش. | * ابن اثیر، عزالدین، اسدالغابه، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۴۲ش. | ||
| خط ۷۰: | خط ۴۸: | ||
* مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | * مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
* نخجوانی، هندوشاه، تجارب السف، به کوشش عباس اقبال، تهران، طهوری، ۱۳۵۷ش. | * نخجوانی، هندوشاه، تجارب السف، به کوشش عباس اقبال، تهران، طهوری، ۱۳۵۷ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||