اسحاق بن موسی بن جعفر: تفاوت میان نسخه‌ها

  | عرض         =  

  | نام         = اسحاق بن موسی بن جعفر (ع)

  | تصویر       =  

  | عنوان تصویر =  

  | نقش         =  

  | کنیه         =  

  | زادروز       =  

  | زادگاه       =  

  | درگذشت       =  

  | مدفن         = ساوه یا گرگان

  | محل زندگی     =  

  | القاب       =  

  | پدر         = امام موسی کاظم (ع)

  | مادر         =  

  | همسر       = دختر [[اسحاق بن جعفر عباسی]]

  | فرزندان     =  

  | طول عمر     =  

'''اسحاق بن موسی بن جعفر''' (ع) یکی از [[:رده:فرزندان امام کاظم|فرزندان امام هفتم]] [[شیعیان]] است. طبق گزارش‌های تاریخی او همراه برادر خود [[امام رضا]] (ع) عازم [[مرو]] شد و سپس به عنوان [[امیرالحاج]] درهمان سال [[ولایتعهدی امام رضا (ع)]]، به [[حجاز]] برگشت.<ref>ارشاد، شیخ مفید، ترجمه محلاتی، ج۲، ص۲۵۴، ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۴۵۶. </ref> به عقیده بعضی از محققین وی دوباره با کاروان [[حضرت معصومه]](س) عازم [[طوس]] شد و در شهر [[ساوه]] توسط عمال [[مأمون]] به [[شهادت]] رسید. علمای [[علم رجال|رجال]] او را ازاصحاب [[امام رضا]] (ع) می‌دانند.<ref>طوسی، رجال، ص۳۵۲.</ref>احادیثی زیادی از وی در کتاب‌های روایی دیده می‌شود. در ایران چند بقعه از جمله در [[ساوه]] و [[گرگان]] به او منسوب است.

اسحاق بن موسی (ع) یکی از پسران [[امام کاظم]] (ع) است. بعضی مادر وی را [[ام ولد]] می‌دانند و برخی او را برادر اعیانی [[احمد بن موسی]](ع) ([[شاه چراغ]]) می‌شمرند؛ یعنی با شاه چراغ از یک مادر بوده‌اند؛ لذا مادر اسحاق نیز [[ام احمد]] بوده است.<ref>الفصول المهمه فی اصول الائمه، ج۳ص ۱۶۳، مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۸۱.</ref> اما از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست.

 

اما همراهی با [[امام رضا]] (ع) در سفر [[طوس]] و نقل احادیثی که به [[امامت]] امام رضا (ع) تصریح می‌کند بر فضایل اسحاق بن موسی(ع) می‌افزاید.

گزارش‌های سفر امام رضا (ع) به [[مرو]] حاکی از آن است که اسحاق با امام رضا (ع) در این سفر همراه بوده‌است.

این گزارش‌ها عبارت است از:

#ازدواج اسحاق با دختر عموی [[مأمون]].

#گرفتن منصب [[امیر الحاج|امیرالحاجی]] از مامون.

[[مأمون]] برای عوام‌ فریبی علاوه بر اجبار امام رضا (ع) به [[ولایتعهدی امام رضا|ولایتعهدی]]، اقدام به تحمیل ازدواج‌هایی بین نزدیکان خود و [[اهل بیت]] کرد. لذا پس از اینکه امام رضا را مجبور به ازدواج با دختر خود ام حبیبه نمود<ref>عاملی، صص۳۵۷-۳۱۰.</ref>، دختر عموی خود یعنی دختر [[اسحاق بن جعفر عباسی]] را نیز به عقد اسحاق بن موسی درآورد.<ref>مفید، ارشاد، ج۲، ص۲۵۴.</ref>

منصب امیرالحاجی از شئون [[خلیفه]] است، مأمون می‌خواست [[امام رضا]] (ع) این مسئولیت را قبول کند ولی امام رضا (ع) از همان ابتدای قبول ولایتعهدی شرط کرده بودند که در مسائل کشور دخالت نکنند، لذا مأمون مجبور شد برای پیشبرد اهداف خود، حال که امام رضا این مسئولیت را قبول نمی‌کند به نزدیک‌ترین شخص به او محوّل کند لذا این مسئولیت را بر عهده اسحاق بن موسی نهاد.<ref>مقاتل، ابوالفرج، ص۴۵۶.</ref>

همراهی اسحاق بن موسی با امام رضا (ع) در سفر طوس قطعی است و رفتن او به [[حجاز]] به عنوان امیرالحاج نیز از گزارش‌های صحیح تاریخی است، اما نظر بعضی از محققین این است که وی با کاروان [[حضرت معصومه]](س) دوباره عازم [[طوس]] شدند.

با توجه به اینکه بیست و دو نفر از برادران و برادرزادگان در این سفر همراه حضرت معصومه بوده‌اند<ref>الحیاه السیاسیه لامام الرضا علیه‌السلام، جعفرمرتضی، ص۴۲۸.</ref> و در شهر ساوه توسط عمال مأمون عباسی به شهادت رسیده‌اند<ref>الحیاه السیاسیه لامام الرضا، جعفرمرتضی، ص۴۲۸.</ref> باید محل دفن آنان را در ساوه جستجو کرد.

 

وی از همراهان [[حضرت معصومه]] (س) بود که در ساوه توسط عمال [[مأمون]] به شهادت رسید.

بقعه امامزاده اسحاق در شرق شهر ساوه، میدان سرداران، ابتدای جاده ساوه به قم قرار دارد و نشانی از هنرنمایی دوره [[سلجوقیان]] و [[صفویه]] است. این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ با شمارهٔ ثبت ۲۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بر اساس کاشی‌های قدیمی نصب شده بر روی مرقد و گفته حمدالله مستوفی این بقعه متعلق به اسحاق بن موسی بن جعفر(ع) است.

آرامگاه اسحاق بن موسی بن جعفر(ع) معروف به مشهد نور، از بناهای دوره سلجوقی در گرگان. این بنا در مرکز شهر گرگان، در ''گذر سرچشمه'' از محله ''سبزه مشهد'' قرار دارد. و با طرحی ۱۲ ضلعی و مقطع داخلی چهارگوش منظم به ابعاد ۷۴۰ در ۷۲۵ سانتی متر ساخته شده است.

در شهرهای دیگری نیز بقعه‌های به اسحاق بن [[موسی بن جعفر|موسی بن جعفر(ع)]] منسوب است که عبارتنداز:

*امامزاده اسحاق بن موسی بن جعفر(ع) (اصفهان - هرند)

*امامزاده اسحاق بن موسی بن جعفر(ع) (گیلان- شفت) بقعه نقره‌ای رنگ امام زاده اسحاق و خواهرش خیر النسا در ارتفاع بیش از هزار متری از سطح دریا و بر نوک قله سیاه‌کوه در بخش احمد سرگوراب در 25 کیلومتری غرب شهرستان شفت.