کاربر ناشناس
بیت الحکمه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Lohrasbi (←منابع) |
imported>Lohrasbi بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''بیت الحکمه''' یا خزانة الحکمه کتابخانهای بوده که در روزگار [[هارون الرشید]]، دست کم پیش از نابودی [[برمکیان]] در ۱۸۷ق/۸۰۳م، وجود داشته، در اواخر روزگار مأمون (یعنی زمانی که ماجرای محنه پیش آمد)، جلسات مناظره، گاه با شرکت خلیفه نیز درآن برگزار میشده، و در سدۀ ۴ق کتابهای آن پراکنده شده بوده است. | '''بیت الحکمه''' یا خزانة الحکمه کتابخانهای بوده که در روزگار [[هارون الرشید]]، دست کم پیش از نابودی [[برمکیان]] در ۱۸۷ق/۸۰۳م، وجود داشته، در اواخر روزگار مأمون (یعنی زمانی که ماجرای محنه پیش آمد)، جلسات مناظره، گاه با شرکت خلیفه نیز درآن برگزار میشده، و در سدۀ ۴ق کتابهای آن پراکنده شده بوده است. | ||
تصویری که مراجع کهن از بیت الحکمه به دست میدهند، با تصور پژوهشگران معاصر از چیستی و کارکرد آن، تفاوتی شگرف دارد. بیشتر مؤلفان معاصر، این نهاد را سازمانی دولتی، بسیار منظم و گسترده وصف کردهاند که همۀ فعالیتهای علمی عصر اول [[عباسیان|عباسی]] در قالب آن صورت گرفته است. برخی با توجه به اینکه شواهدی اندک، اما مطمئن دربارۀ وجود بیت الحکمه در روزگار هارون دردست است، با استناد به سخن ابن جلجل پنداشتهاند که این کتابها به بیت الحکمه راه یافته، هارون نیز بیدرنگ [[ابن ماسویه]] را به ریاست آنجا برگزیده، به ترجمۀ آثار فرمان داده است. | تصویری که مراجع کهن از بیت الحکمه به دست میدهند، با تصور پژوهشگران معاصر از چیستی و کارکرد آن، تفاوتی شگرف دارد. بیشتر مؤلفان معاصر، این نهاد را سازمانی دولتی، بسیار منظم و گسترده وصف کردهاند که همۀ فعالیتهای علمی عصر اول [[عباسیان|عباسی]] در قالب آن صورت گرفته است. برخی با توجه به اینکه شواهدی اندک، اما مطمئن دربارۀ وجود بیت الحکمه در روزگار هارون دردست است، با استناد به سخن ابن جلجل پنداشتهاند که این کتابها به بیت الحکمه راه یافته، هارون نیز بیدرنگ [[ابن ماسویه]] را به ریاست آنجا برگزیده، به ترجمۀ آثار فرمان داده است. | ||
در هیچ یک از مآخذ معتبر به تأسیس بیت الحکمه کمترین اشارهای نشده است. بیشتر مؤلفان معاصر با اساس قرار دادن روایات پراکنده و گاهی مشکوک مربوط به آورده شدن برخی آثار یونانیان از بیزانس، تاریخی تقریبی برای تأسیس بیت الحکمه یاد کردهاند. در مآخذ کهن تنها ارتباطی که میان این انتقال کتابها و بیت الحکمه به چشم میخورد، حضور «[[سلم صاحب بیت الحکمه]]» در زمرۀ فرستادگان مأموران برای گزینش کتاب است؛ اما از آنجا که معمولترین مکان برای حفظ کتبی که برای خلیفه فرستاده میشده، کتابخانۀ سلطنتی است، به ناچار فرض میکنیم که این کتابها به بیت الحکمه میرسیدهاند. | |||
بیت الحکمه هیچ نقش مستقیمی در [[نهضت ترجمه]] نداشته است و مترجمان عمدتاً با پشتیبانی برخی دولتمردان دانشور و دانشدوست (و نه پشتیبانی دولت) به کار مشغول بودهاند. | |||
== بیت الحکمه در متون پژوهشگران معاصر == | == بیت الحکمه در متون پژوهشگران معاصر == | ||
خط ۱۶۵: | خط ۱۶۸: | ||
* Apollonius, Conics Books V to VII, The Arabic Translation of the Lost Greek Original in the Version of the BanūMūsā, ed. And tr. G.j Toomer, New York, 1990; | * Apollonius, Conics Books V to VII, The Arabic Translation of the Lost Greek Original in the Version of the BanūMūsā, ed. And tr. G.j Toomer, New York, 1990; | ||
* Balty-Guesdon, M.G., »Le Bayt al-Hikma de Baghdad«, Arabica, Leiden, 1992, vol. XXXIX(2); | * Balty-Guesdon, M.G., »Le Bayt al-Hikma de Baghdad«, Arabica, Leiden, 1992, vol. XXXIX(2); | ||
* Brockelmann, C., »Arabia«, EI1; Browne, E.G., Arabian Medicine, Cambrige, 1962; | * Brockelmann, C., »Arabia«, EI1; Browne, E.G., Arabian Medicine, Cambrige, 1962; | ||
* The Dinkard, tr. B. Sanjana, Bombay, 1900; | * The Dinkard, tr. B. Sanjana, Bombay, 1900; | ||
* Eche, Y., Les Bibliothèques arabes, Damascus, 1967; | * Eche, Y., Les Bibliothèques arabes, Damascus, 1967; | ||
* Elgood, C.L., A Medical History of Persia and the Eastern Caliphate, Amsterdam, 1951; | * Elgood, C.L., A Medical History of Persia and the Eastern Caliphate, Amsterdam, 1951; | ||
* GAL; Gutas, D., Greek Thought, Arabic Culture, New York, 1998; | * GAL; Gutas, D., Greek Thought, Arabic Culture, New York, 1998; | ||
* Hitti, ph., History of the Arabs, London, 1956; | * Hitti, ph., History of the Arabs, London, 1956; | ||
* Inayatullah, »Bibliophilism in Mediaeval Islam«, Islamic Culture, Hyderabad Deccan, 1938, vol. XII(1); | * Inayatullah, »Bibliophilism in Mediaeval Islam«, Islamic Culture, Hyderabad Deccan, 1938, vol. XII(1); | ||
* Jacquart, D. and F. Micheau, La Médecine arabe et l’occident médiéval, Paris, 1990; | * Jacquart, D. and F. Micheau, La Médecine arabe et l’occident médiéval, Paris, 1990; | ||
* Jolivet, J., »The Development of Philosophical Thought in its Relationship with Islam up to Avicenna«, Islam, Philosophy and Science, Paris, 1981; | * Jolivet, J., »The Development of Philosophical Thought in its Relationship with Islam up to Avicenna«, Islam, Philosophy and Science, Paris, 1981; | ||
* Krenkow, F., »Kitābkhāna«, EI1; Mackensen, R. S., »Background of the History of Moslem Libraries«, The American Journal of Semitic Languages and Literatures, Chicago, 1935-1936; | * Krenkow, F., »Kitābkhāna«, EI1; Mackensen, R. S., »Background of the History of Moslem Libraries«, The American Journal of Semitic Languages and Literatures, Chicago, 1935-1936; | ||
* McPeak, W.J., »Meteorology in the Islamic World«, Encyclopaedia of the History of Sciences, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures, ed. H. Selin, London, 1997; | * McPeak, W.J., »Meteorology in the Islamic World«, Encyclopaedia of the History of Sciences, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures, ed. H. Selin, London, 1997; | ||
* Meyerhoff, M., »Von Alexandrie nach Bagdad«, Sitzungsberichte der preussischen Akademie der Wissenschaften Phil-Hist. Kl,1930; | * Meyerhoff, M., »Von Alexandrie nach Bagdad«, Sitzungsberichte der preussischen Akademie der Wissenschaften Phil-Hist. Kl,1930; | ||
* id, »Die Anfänge der arabischen Ophthalmologie«, VI me Congrès International d’Histoire de la Médecien, Leyde-Amsterdam, 18-23 Juillet 1927, Antwerp, 1929; | * id, »Die Anfänge der arabischen Ophthalmologie«, VI me Congrès International d’Histoire de la Médecien, Leyde-Amsterdam, 18-23 Juillet 1927, Antwerp, 1929; | ||
* id, »New Light on the Early Period of Arabic Medical and Ophthalmological Science« , Bulletin of the Ophthalmological Society of Egypt, 1926, vol.XIX;id, »New Light on Hunain Ibn Ishâq and his Period«, Isis, Philadelphia, 1926, vol. VIII; | * id, »New Light on the Early Period of Arabic Medical and Ophthalmological Science« , Bulletin of the Ophthalmological Society of Egypt, 1926, vol.XIX;id, »New Light on Hunain Ibn Ishâq and his Period«, Isis, Philadelphia, 1926, vol. VIII; | ||
* id, »Science and Medicine«, The Legacy of Islam, ed. Th. Arnold and A. Guillaume, Oxford, 1931; | * id, »Science and Medicine«, The Legacy of Islam, ed. Th. Arnold and A. Guillaume, Oxford, 1931; | ||
* id, »On the Transmission of Greek and Indian Science to the Arabs«, Islamic Culture, Hyderabad, 1937, vol. XI; | * id, »On the Transmission of Greek and Indian Science to the Arabs«, Islamic Culture, Hyderabad, 1937, vol. XI; | ||
* Mieli, A., La Science arabe, Leiden, 1966; | * Mieli, A., La Science arabe, Leiden, 1966; | ||
* Nasr, H., Islamic Science, World of Islam Festival Publishing Company Ltd., 1976; | * Nasr, H., Islamic Science, World of Islam Festival Publishing Company Ltd., 1976; | ||
* Nicholson, R.A., A Literary History of the Arabs Cambridge, 1907; | * Nicholson, R.A., A Literary History of the Arabs Cambridge, 1907; | ||
* O’leary, De Lacy, How Greek Science Passed to Arabs, London, 1949; | * O’leary, De Lacy, How Greek Science Passed to Arabs, London, 1949; | ||
* Rekaya, M., »Al-Ma’mūn B. Hārūn al-Rashid«, EI2; Rosenthal, F., »From Arabic Books and Manuscripts, XVI: As-Sarakhsi on the Appropriate Behavior for Kings«, Jurnal of the American Oriental Society, 1995, vol. CXV; | * Rekaya, M., »Al-Ma’mūn B. Hārūn al-Rashid«, EI2; Rosenthal, F., »From Arabic Books and Manuscripts, XVI: As-Sarakhsi on the Appropriate Behavior for Kings«, Jurnal of the American Oriental Society, 1995, vol. CXV; | ||
* Sa’di, L. M., »A Bio-Bibliographical Study of Hunayn Ibn Is-haq al-Ibadi (Johannitius)«, Bulletin of the Institute of the History of Medicine, 1934, vol.II(7); | * Sa’di, L. M., »A Bio-Bibliographical Study of Hunayn Ibn Is-haq al-Ibadi (Johannitius)«, Bulletin of the Institute of the History of Medicine, 1934, vol.II(7); | ||
* Saliba, G. »Arabic Science and the Greek Legacy«, From Baghdad to Barcelona, ed. J. Casulleras & J. Samsó, Barcelona, 1996, vol. I; | * Saliba, G. »Arabic Science and the Greek Legacy«, From Baghdad to Barcelona, ed. J. Casulleras & J. Samsó, Barcelona, 1996, vol. I; | ||
* Sarton, G., Introduction to the History of Science, Philadelphia, vol. I, 1927, vol. II, 1948; | * Sarton, G., Introduction to the History of Science, Philadelphia, vol. I, 1927, vol. II, 1948; | ||
* Sbath, P., »Kitab al-Azmina, le livre des temps d’Ibn Massawaïh, médecin Chrétien célèbre décédé en 857«, Bulletin de l’Institut d’Egypte, Cairo, 1932-1933, vol. XV; | * Sbath, P., »Kitab al-Azmina, le livre des temps d’Ibn Massawaïh, médecin Chrétien célèbre décédé en 857«, Bulletin de l’Institut d’Egypte, Cairo, 1932-1933, vol. XV; | ||
* Sharif, M.M., Muslim Thought: Its Origin and Achievements, Lahore, 1980; Siddiqi, M.Z., Studies in Arabic and Persian Medical Literature, Calcutta, 1959; | * Sharif, M.M., Muslim Thought: Its Origin and Achievements, Lahore, 1980; Siddiqi, M.Z., Studies in Arabic and Persian Medical Literature, Calcutta, 1959; | ||
* Sourdel, D., »The Abbasid Caliphate«, The Cambridge History of Islam, Cambridge, vol. I(A), ed. P. M. Holt et al., 1970; | * Sourdel, D., »The Abbasid Caliphate«, The Cambridge History of Islam, Cambridge, vol. I(A), ed. P. M. Holt et al., 1970; | ||
* id, »Bayt al-Hikma«, EI2; Taylor, R.C., »East and West: Islam in the Transmission of Knowledge from East to West«, Encyclopaedia of the History of Sciences, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures, ed. H. Selin, London, 1997; | * id, »Bayt al-Hikma«, EI2; Taylor, R.C., »East and West: Islam in the Transmission of Knowledge from East to West«, Encyclopaedia of the History of Sciences, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures, ed. H. Selin, London, 1997; | ||
* Ullmann, M., Islamic Medicine, Edinburgh, 1978; Van Ess, J., Theologie und Gesellschaft im 2. und 3. Jahrhundert Hidschra, Berlin, 1992. | * Ullmann, M., Islamic Medicine, Edinburgh, 1978; Van Ess, J., Theologie und Gesellschaft im 2. und 3. Jahrhundert Hidschra, Berlin, 1992. | ||
{{پایان چپچین}} | {{پایان چپچین}} |