تأویل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←معناشناسی
(درج الگوی درجه بندی) |
جز (←معناشناسی) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==معناشناسی== | ==معناشناسی== | ||
ابن فارس برای ریشه تأویل (أ و ل) دو معنای اصلی بیان کرده است: آغاز یک چیز و پایان آن.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن ، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۴۰.</ref> واژه تأویل به معنای پیش یا وضعیت پیشین را بازگرداندن یا بازگشتن به اول است<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل»؛ دهخدا، ذیل «تأویل».</ref> و زمانی که درباره فهم چیزی به کار می‌رود، به مفهوم بازگردان چهره بیرونی به معنای درونی است<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل».</ref> و در قرآن نیز در همین مفهوم به کار رفته است؛ مانند تأویل خواب و بازگردان آن به آن چه که در پس رؤیا نهفته است (مانند [[آیه]] ۶ [[سوره یوسف]]).<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل».</ref> | ابن فارس برای ریشه تأویل (أ و ل) دو معنای اصلی بیان کرده است: آغاز یک چیز و پایان آن.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن ، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۴۰.</ref> واژه تأویل به معنای پیش یا وضعیت پیشین را بازگرداندن یا بازگشتن به اول است<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل»؛ دهخدا، ذیل «تأویل».</ref> و زمانی که درباره فهم چیزی به کار می‌رود، به مفهوم بازگردان چهره بیرونی به معنای درونی است<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل».</ref> و در قرآن نیز در همین مفهوم به کار رفته است؛ مانند تأویل خواب و بازگردان آن به آن چه که در پس رؤیا نهفته است (مانند [[آیه]] ۶ [[سوره یوسف]]).<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل».</ref> | ||
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] مفسر و نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] ضمن این که همه قرآن را دارای تأويل می داند که مستقيماً از راه تفكر قابل درک نيست و [[قیامت| روز رستاخيز ]] براى همه مكشوف خواهد شد؛ براین باور است که آنچه در قرآن كريم به نام «تأويل» ذكر شده است از قبيل مدلول لفظ نيست بلكه حقايق و واقعيت‌هايى است كه بالاتر از درک عامه بوده که معارف اعتقادى و احکام عملى قرآن از آنها سرچشمه مى‌گيرد، و تنها پيامبران و پاكان از اولياى خدا كه از آلايش‌هاى بشريت پاكند، مى‌توانند از راه مشاهده آنها را بيابند. <ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۸ش، ص۸۲. | |||
</ref> | |||
تأویل کلام، بیان مراد و مقصود واقعی متکلم از آن، از طریق تفسیر و آشکار کردن معنای پنهان لفظ است؛<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن ، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۴۳.</ref> از معنایی ظاهری به معنایی دور از ظاهر که تصور می‌شود از معنای ظاهری مهمتر و مقصود اصلی گوینده است.<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل».</ref> بنابراین [[تفسیر]] و تأویل، هر دو به معنای آشکار کردن معنای پنهان لفظ و بیان مراد و مقصود واقعی متکلم است اما این شرح و توضیح مراتب و گونه‌های مختلفی دارد؛ گاهی لفظ یک معنا دارد و گاهی چند معنا؛ گاهی مقصود متکلم، بدون قرینه فهم و درک می‌شود و گاهی به قرینه نیاز دارد؛ گاه مراد متکلم، مفهومی ذهنی و علمی است و گاهی عینی و رویداد خارجی است.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن ، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۴۳.</ref> | تأویل کلام، بیان مراد و مقصود واقعی متکلم از آن، از طریق تفسیر و آشکار کردن معنای پنهان لفظ است؛<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن ، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۴۳.</ref> از معنایی ظاهری به معنایی دور از ظاهر که تصور می‌شود از معنای ظاهری مهمتر و مقصود اصلی گوینده است.<ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «تأویل».</ref> بنابراین [[تفسیر]] و تأویل، هر دو به معنای آشکار کردن معنای پنهان لفظ و بیان مراد و مقصود واقعی متکلم است اما این شرح و توضیح مراتب و گونه‌های مختلفی دارد؛ گاهی لفظ یک معنا دارد و گاهی چند معنا؛ گاهی مقصود متکلم، بدون قرینه فهم و درک می‌شود و گاهی به قرینه نیاز دارد؛ گاه مراد متکلم، مفهومی ذهنی و علمی است و گاهی عینی و رویداد خارجی است.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن ، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۴۳.</ref> | ||